Jan Stanisław Kubary

We wczesnym dzieciństwie, Jan stracił ojca. Wychowanie nad nim w całości przejęła matka. Wpoiła mu wielką miłość do ojczyzny i szacunek dla naszych bohaterów narodowych. To właśnie matka Kubarego, uczyła go pieśni narodowych i patriotycznych wierszy, których sentencja przełożyła się na jego życie. Jako uczeń I Gimnazjum Warszawskiego, wstąpił do tajnej organizacji spiskowej. Tam podsycał swoją wiedzę na temat historii ojczyzny, która w roku 1772 utraciła swoją niepodległość. W wieku 17 lat, brał on czynny udział w powstaniu styczniowym, które rozpętane zostało dnia 22 stycznia 1863 roku.

Współpraca z carską policją

Po upadku powstania, młody Jan wyemigrował do Drezna. W zamian za prawo powrotu do ojczyzny, zdecydował się na współpracę z Carską Komisją Śledczą. Próbując przerwać tę ciążącą na jego sumieniu współpracę, ostrzegł on polskich rewolucjonistów, za co został aresztowany i skazany na zesłanie. Za cenę ponownej współpracy z carską policją, pozostał jednak w Warszawie. Tym sposobem mógł studiować medycynę w Szkole Głównej.

Ucieczka 

Nie mogąc poradzić sobie z przeszłością, wiosną 1868 roku, uciekł on z Warszawy i pieszo dotarł do Berlina. Podpisał nawet umowę z Domem Handlowym Godeffroya w Hamburgu i w następnym roku wyruszył do Oceanii. Jego celem było zbieranie eksponatów dla założonego przez Godeffroya Muzeum Historii Naturalnej.

Wśród Papuasów spędził Jan Kubary, prawie 28 lat. Był pierwszym białym człowiekiem na wielu wyspach Oceanii. W 1882, odbył wyprawę badawczą do Japonii Zebrał tam wiele okazów, przekazanych później do wielu muzeów europejskich. Szczegółowo opracował on wszystkie najważniejsze archipelagi Oceanu Spokojnego. Dokonał wielu istotnych odkryć przyrodniczych i archeologicznych oraz sporządził mapy tych terenów.

Zmarł on w wieku 50 lat na wyspie Ponape.

Dorobek naukowy

Opublikował on między innymi: „Uwagi etnograficzne o Wyspach Karolińskich z przyległościami”, „Uwagi etnograficzne o Archipelagu Karolińskim”, a także opis Wyspy Nukuoro.

Jego imieniem nazwano szczyt w paśmie Finisterre na Nowej Gwinei, a także kilka gatunków ptaków.

EWA MICHAŁOWSKA WALKIEWICZ