Jan Dantyszek - literat i podróżnik

"Nagrobek sobie samemu"

Urodził się jako najstarszy z licznego potomstwa Jana i Katarzyny z domu Schultz. Jego rodzina od dawna mieszkała w Prusach. Do Gdańska przeprowadził się jako pierwszy jego dziadek, który straciwszy majątek, musiał utrzymywać się z powroźnictwa. Po ukończeniu grudziądzkiej szkoły parafialnej w 1499 roku, młody Jan podjął studia w Greifswaldzie. Po dwóch latach Jan przeniósł się na uniwersytet krakowski. Studia jednak przerwał, decydując się na służbę pomocnika pisarza u panującego wówczas króla Jana Olbrachta. W 1501 roku, Jan Dantyszek przeszedł na służbę do kanclerza Jana Łaskiego. Z nim to w 1502 roku uczestniczył w wyprawie przeciwko Wołochom i Tatarom. W 1503 roku, Dantyszek powrócił na dwór Aleksandra Jagiellończyka, gdzie postanowił pisać wiersze i krótkie opowiadania. Najbardziej znany jego utwór, nosi tytuł „Nagrobek sobie samemu”.

Języki obce

W latach 1504–1505 wybrał się Jan Dantyszek w podróż po Europie i Azji. Podczas tej wyprawy nauczył się on języków obcych. Po powrocie do kraju, trafił na dwór króla Zygmunta Starego. W 1515 roku, był członkiem orszaku królewskiego podczas zjazdu wiedeńskiego.

Misja dyplomatyczna

W roku 1524 Jan Dantyszek prowadził zakończoną sukcesem misję dyplomatyczną, podczas której zajął w imieniu królowej Bony majątek Bari, po zmarłej Izabelli Aragońskiej. Następnie powrócił do roli posła polskiego króla, przy cesarzu Karolu V. Dnia 13 marca 1525 roku, król m Zygmunt Stary docenił jego dokonania, wynosząc go do rangi stałego ambasadora polskiego na dworze cesarskim. Był to pierwszy taki tytuł w historii Polski. Są dowody historyczne świadczące o jego licznych pobytach na zamku w Olsztynie.

Kulturalna niwa

Jako biskup prowadził również intensywną działalność na polu kulturalnym. Był znawcą i propagatorem sztuki, a nawet fundował studia zagraniczne miejscowej młodzieży. Był humanistą o szerokich kontaktach europejskich. Otrzymał „laur poetycki” od cesarza Maksymiliana I, w Wientberdze poznał nawet Marcin Lutra.