KONTAKT   I   REKLAMA   I   O NAS   I   NEWSLETTER   I   PRENUMERATA
Wtorek, 8 lipca, 2025   I   01:46:10 AM EST   I   Arnolda, Edgara, Elżbiety
  1. Home
  2. >
  3. STYL ŻYCIA
  4. >
  5. Trochę historii

14 lutego - rocznica powstania Armii Krajowej

Ewa Michałowska-Walkiewicz
14 lutego, 2025

14 lutego - rocznica powstania Armii Krajowej
General Kazmierz Sosnkowski, 1936. Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe (Polish National Digital Archive)

Wybuch II wojny światowej spowodował, że Polska nie miała swojego wojska, które walczyłoby w tak zaistniałej sytuacji. Jednakże w dniu 14 lutego 1942 roku, powstała namiastka regularnej armii polskiej.

Powstanie podziemia zbrojnego

Pomysł utworzenia podziemia zbrojnego w rzecz jasna okupowanej Polsce, wyszedł od generała Michała Karaszewicza Tokarzewskiego. Po zajęciu Warszawy przez wojska niemieckie co miało meijsce dnia 29 września 1939 roku, Tokarzewski przedstawił generałowi Juliuszowi Rommlowi bardzo dokładne szczegóły planu zorganizowania w okupowanym kraju wspomnianego podziemia zbrojnego, z odpowiednimi komórkami rozsianymi prawie w każdym polskim mieście.

W tajnych listach

Rommel przelał na Karaszewicza Tokarzewskiego, pełnomocnictwo dowodzenia w całym kraju. W tym samym czasie do broniącej się jeszcze Warszawy przyleciał samolotem z Rumunii od Edwarda Rydza Śmigłego, wysłannik z tajnymi listami. Był to oczywiście mjr Edmund Galinat. On to doskonale znał przedwojenne przygotowania do tego rodzaju działań na wypadek obcej okupacji. Generał Rommel zdecydował jednak przekazać dowództwo gen. Tokarzewskiemu, oddając mu Galinata do pomocy jako osobistego zastępcę.

Gdy Warszawa skapitulowała

W momencie kapitulacji Warszawy gen. Tokarzewski dysponował dość prężnie wymyśloną koncepcją organizacji podziemnej, powołując na dowódców piętnastu oficerów, tworzących zalążek sztabu wojskowego podziemia. Po odpowiednich konsultacjach z przedstawicielami głównych partii politycznych, powołano do istnienia tajną organizację wojskowo-polityczną pod nazwą Służba Zwycięstwu Polski. Generał Michał Karaszewicz Tokarzewski, był głównym dowódcą tej komórki, o czym informował Rydza-Śmigłego. Po zmianie na stanowisku Naczelnego Wodza, generał Władysław Sikorski postanowił SZP rozwiązać i na jej miejsce powołał Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), który był podporządkowany rządowi emigracyjnemu.

Na czele ZWZ

Na czele ZWZ stanął zaufany wobec Sikorskiego generał Kazimierz Sosnkowski. Sieć byłej SZP, szybko włączono do ZWZ. Centralna podziemna organizacja wojskowa ZWZ, sukcesywnie wchłaniała różne inne organizacje zbrojne, zakładane spontanicznie przez różne środowiska patriotyczne.

Armia Krajowa

Armia Krajowa, powstała z przemianowania ZWZ rozkazem generała Władysława Sikorskiego w dniu 14 lutego 1942 roku. Ostatecznie uznany został tym samym wojskowy charakter AK, jako siły militarnej polskiego podziemia. W jej skład weszli wszyscy żołnierze pozostający w czynnej służbie wojskowej.

Wszystko z miłości do Ojczyzny.