Artur Zawisza Czarny - działacz niepodległościowy

Kariera

W roku 1827, Artur ukończył Szkołę Wojewódzką w Kaliszu. Zaraz też wstąpił na wydział prawa na uniwersytecie warszawskim. Po wybuchu powstania w roku 1830, pracował w „Kurierze Polskim", a następnie w „Nowej Polsce". W styczniu 1831 roku, zaciągnął się do 1 Pułku Jazdy Płockiej. Uczestniczył w walkach pod Białołęką, a także pod Olszynką Grochowską i Balicami. Podczas prowadzonych bitew, dosłużył się Zawisza stopnia kapitana. Za waleczność otrzymał krzyż Virtuti Militari.

We Francji

Po upadku powstania listopadowego, udał się on na emigrację do Francji, gdzie należał do Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Należał też do Loży Wolnomularskiej „Trójcy Nierozdzielnej”.

Powrót do Polski

W lutym 1833 roku, Artur Zawisza Czarny opuścił Paryż, by dotrzeć do Turzna koło Torunia. Po spotkaniu z matką i bratem napisał testament. Po długich partyzanckich walkach dnia 14 czerwca 1833 roku, został schwytany wraz z kilkuosobowym oddziałem w lesie krośniewickim. Został osadzony w Warszawskiej Cytadeli. Sąd Wojenny skazał go na śmierć przez powieszenie, egzekucja odbyła się publicznie dnia 27 listopada 1833 roku na placu znajdującym się przy Alejach Jerozolimskich w Warszawie.

Przed egzekucją powiedział:
...Gdybym miał sto lat żyć,
wszystkie bym ofiarował mojej Ojczyźnie...