Edward Dembowski - bohater zrywu krakowskiego

…O tobie pieśń piszemy tę
Wciąż ciebie wspominamy
Tyś Polski syn, wielki człowiek
My ciebie wciąż kochamy…

Edward Dembowski, urodził się dnia 31 maja 1822 roku, a zmarł on natomiast podczas powstania krakowskiego dnia 27 lutego 1846 roku. Polska historia, poznała go jako wielkiego działacza lewicy niepodległościowej, filozofa, krytyka literackiego i publicystę.

Pochodzenie

Był on synem Julii z Kochanowskich i Leona kasztelana i wojewody zarazem, Królestwa Polskiego. Z racji szlacheckiego pochodzenia, kontrastującego z ówczesnymi poglądami społecznymi, nazywano go czerwonym kasztelanicem. Wydawał on Przegląd Naukowy, pismo młodej, niepodległościowej inteligencji, w której nawoływał on Polaków do zbrojnych zrywów powstańczych, mających przywrócić utraconą niepodległość Polsce.

Wraz z Tyssowskim

Edward Dembowski, był też wielkim organizatorem nieudanego powstania krakowskiego, które wybuchło dnia 21 lutego 1846 roku. Dyktatorem jego był Jan Jerzy Tyssowski, a miało ono miejsce w Krakowie i jego okolicach. Jego jedyna bitwa miała miejsce pod Gdowem, a że nie spotkała się ona z poparciem społeczeństwa, z góry skazana była ona na niepowodzenie. Dembowski pragnął zagrzać ludzi do wzięcia udziału w powstaniu, idąc do nich z procesją niosąc krzyże i święte obrazy. Procesja ta, niespodziewanie napotkała patrol austriacki, który ich ostrzelał, a Dembowski idąc w pierwszym szeregu stracił życie. Pochowany on został na Starym Cmentarzu Podgórskim w Krakowie. Jego grób, jako jedyny na tym cmentarzu, wciąż otoczony jest stałą opieką, a podczas stanu wojennego był on miejscem patriotycznych spotkań Polaków.

Żona jako doradca duchowy

Żoną Dembowskiego była Aniela z Chłędowskich, która gorąco wspierała Edwarda w jego patriotycznych poczynaniach, mających na uwadze wolność ukochanego kraju. Z tego małżeństwa na świat przyszło troje dzieci: Julia, Edward i Czesław, którzy brali udział w kolejnym powstaniu, mającym miejsce w styczniu 1863 roku.