Witold Adam Czartoryski - polski arystokrata

Pochodzenie

Witold był najstarszym synem Adama Jerzego Czartoryskiego oraz jego żony Anny Zofii Sapiehówny. Wychowywany był on w Warszawie i Puławach a od roku 1832 także i w Paryżu. Ukończył gimnazjum niemieckie, a następnie studiował w Berlinie.

W wojsku hiszpańskim

Dzięki staraniom ojca on uzyskał stopień podporucznika w wojsku hiszpańskim. Kształcił się we francuskiej szkole sztabu generalnego. W 1845 roku, Witold rozpoczął czynną służbę wojskową w Madrycie w pułku Reyna Gobernadore. Od 1848 roku, Witold pełnił służbę w armii sardyńskiej jako porucznik piechoty. Często chorował. W 1850 wystąpił z armii, wyjechał do Paryża i otrzymał francuskie obywatelstwo.

Wojna krymska

Po wybuchu wojny krymskiej, wywołanej między Imperium Rosyjskim a Osmańskim. był adiutantem ojca w Paryżu. Pomagał przy formacji 2. pułku kozaków sułtańskich. Nie brał osobistego udziału w działaniach militarnych. Nie przyjął ofiarowywanego mu stopnia pułkownika i dowództwa pułku. Działał w dyplomacji emigracyjnej. W 1860 roku reprezentował ojca w Londynie, na dorocznym zebraniu Towarzystwa Literackiego Przyjaciół Polski. Zgodnie z testamentem politycznym Adama Czartoryskiego, on został głową rodu i kierownikiem politycznym na emigracji. Z powodu choroby wycofał się jednak z dalszej działalności. Wyjechał do Kairu, a potem do Algieru gdzie zmarł 14 listopada 1865 roku. Dnia 30 października 1851 roku w Paryżu poślubił Marię z Grocholskich. Maria po śmierci męża w 1874 roku wstąpiła do klasztoru karmelitanek w Krakowie.