Mateusz Zwierzchowski - muzyk okresu baroku

Pochodzenie i rodzina
Pochodził on z rodziny szlacheckiej. Początkowo uczył go ojciec Andrzej, skrzypek i organista pracujący w katedrze gnieźnieńskiej. W roku 1723 został wraz z ojcem przyjęty do kapeli wspomnianej katedry. Kontynuował naukę w szkole katedralnej i należał do schola cantorum. Po śmierci ojca mającej miejsce w roku 1735, Mateuszem zaopiekowała się kapituła, która wyznaczyła dwóch protektorów-kuratorów.

Praca organisty
W roku 1735 Zwierzchowski został organistą kościoła metropolitalnego w Gnieźnie, co świadczy o nabytych przez niego nieprzeciętnych kwalifikacjach. W roku 1738 powierzono mu dodatkowo stałą pieczę nad szpinetem, na którym zwykł grywać. Drobne naprawy tego instrumentu wykonywał samodzielnie. Od 1750 roku, aż do końca życia Mateusz Zwierzchowski był kapelmistrzem kapeli katedralnej. Zajmował się on także komponowaniem i sprawami organizacyjnymi tejże kapeli. Na jego wniosek zostały zakupione dla zespołu 4 trąbki, 4 rogi i flet poprzeczny. Wielokrotnie sprowadzał on wybitnych fachowców do ulepszania i naprawy organów. Dbał on też o repertuar kapeli. W ciągu 33 lat działalności pozyskał ok. 260 kompozycji różnych autorów (sam był autorem części z nich). Warto wiedzieć, iż18 lat po śmierci Zwierzchowskiego jego syn Jakub przekazał kapeli odziedziczone po ojcu jego dzieła, w postaci nieszporów, mszy i symfonii. Wiele z nich uległa zniszczeniu w czasie II wojny światowej.

Życie prywatne
W 1739 roku, Matusz Zwierzchowski ożenił się z gnieźnieńską szlachcianką Marianną Węgorzewską, z którą miał dwóch synów: Eulogiusza Józefa (ur. w 1743,  prawnika) i Jakuba Eliasza (1745–1786, późniejszego proboszcza kościoła pod wezwaniem świętego Wawrzyńca w Gnieźnie.

Mateusz Zwierzchowski został pochowany dnia 16 kwietnia 1768 roku w krypcie kaplicy Sławieńskich w katedrze gnieźnieńskiej. Kapituła katedralna wyprawiła mu uroczysty pogrzeb, wysoko oceniając jego zasługi.

Ewa Michałowska-Walkiewicz
Dziennik Polonijny
Polska