Żary - Rycerska siedziba

W pierwszej połowie XIV stulecia, gotycki zamek należał do różnych rodzin rycerskich, by w 1355 przejść jako wiano w ręce znamienitego rodu śląsko-łużyckiego Biberstein. Zamek ten nie był jednak ich główną siedzibą, toteż nie interesowali się oni problemami mieszkańców Żart. Okoliczny lud podlegał władzy starosty, który w imieniu srogich właścicieli miasta egzekwował prawo, zbierał podatki oraz przeprowadzał procesy lenne.

Mimo tego, że Bibersteinowie dokuczali mieszkańcom Żar, rozbudowali oni swoją rezydencję, zasadniczo powiększając jego przestrzeń mieszkalną, a co najważniejsze dostawili oni też wieżę, na której co godzinę zmieniali się obserwatorzy okolicy. Kolejna poważna przebudowa zamku, miała miejsce około 100 lat późnej, a jej fundatorem byli kolejno Urlyk II, pan na Żarach w latach 1421-30, Jan IV, Frydlancie panujący w latach 1430-41 oraz Wacław II panujący w tej okolicy w latach 1441-72. Pod koniec stulecia, przedstawiciele rodu na przeszło 20 lat stracili panowanie nad miastem. W tym to czasie krótko rezydował tu namiestnik głogowski Zygmunt Jagiellończyk, znany nam jako późniejszy król Zygmunt I Stary.

Z czasem jednak zamek wraz z okolicznymi dobrami nabył Baltazar von Promnitz i wkrótce przekształcił go w renesansową rezydencję. W latach 1710-26 spadkobiercy Baltazara, do czworoboku zamkowego, dostawili po sąsiedzku okazały pałac, zaprojektowany przez J. G. Simonettiego. W tym czasie na dworze żarskim, u kolejnego jego rezydatora Edwarda II von Promnitz przez kilka lat przebywał gościnnie Georg Philipp Telemann, obok J. S. Bacha najwybitniejszy kompozytor niemiecki XVIII wieku. Opuszczony przez gospodarzy zamek w XIX stuleciu adaptowano na gmach więzienny, a od 1935 przez krótki okres mieściło się w nim muzeum.

Po wojnie w częściowo uszkodzonych przez pożar murach ulokowano urzędy Starostwa Powiatowego. Kiedy urzędy przeniesiono do ratusza, ocalałe z wojennej pożogi wnętrza zdewastowali okoliczni mieszkańcy.



Ewa Michałowska Walkiewicz