Zamek Reszel - Historia zamku

Powyższy fakt, przyczynił się do pobudowania obok warowni z drewna, zamku murowanego, którego wznoszenie rozpoczęto dopiero w 1280 roku. Jednakże, i ta typowo murowana rezydencja krzyżacka, była nękana, licznymi pożarami, którymi okoliczna ludność wymierzała braciom zakonnym należną ich zdaniem sprawiedliwość. Nieustające konflikty i ciągłe bunty pruskiego plemienia Bartów, którzy nigdy nie pogodzili się z ich podbojem, dokonanym przez Krzyżaków, przyczyniły się do regularnych dewastacji zakonnej placówki. W podupadającej rezydencji nie chcieli mieszkać już niemieccy zakonnicy, toteż bezustannie szukali oni kolejnego jej nabywcy. Od 1243 roku, zamek Reszel formalnie należał już do biskupów warmińskich, ale krzyżacka brać zakonna opuściła go dopiero w 1300 roku. Po tym okresie, zamek ten dość często zmieniał swoich rezydatorów, którzy wprowadzali jego ciągłe udoskonalenia i modernizacje. Rozbudowa tegoż zamku, trwała ponad pół wieku.

Rozpoczął ją biskup Jan I z Miśni w 1350 roku, zaś kontynuował to dzieło Jan II Stryprock. Budowla ta, miała wygląd typowo romański tak więc, jej ciężkie mury nie nadawały okolicy piękna i specyficznego wyglądu. Toteż całkowita rekonstrukcja tejże warownej rezydencji, nastąpiła w 1401 roku, a jej inicjatorem był Henryk III Sorbom. Ten ostatni mieszkaniec zamku reszelskiego, znany był z zamiłowania do przepychu, wystawnego życia oraz rozlicznych skandali i zbrojnych rokoszy. Ale niezwykłe umiłowanie tego miejsca sprawiło, że nadał on jego rozbudowie dużego rozmachu. Tak więc, z jego inicjatywy powstało skrzydło południowe z apartamentami mieszkalnymi, w tym samym czasie powstały też zamkowe krużganki, jako szczególne ozdoby zamku, zwane jego ornamentami. Warownia była w iście mistrzowski sposób połączona z obwarowaniami miasta, nadając jej tym samym charakteru obronnego.

Na mocy traktatu toruńskiego z 1466 roku, Warmia przeszła pod opiekę króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka. Ten zaś, przekazał ją w sukcesję warmińskiemu biskupowi Łukaszowi. W 1505 roku, z inicjatywy wspomnianego biskupa Łukasza Watzenrode, rozpoczęto wznoszenie nowych murów obwodowych reszelskiej rezydencji. Fortyfikacje jej, były doskonale przystosowane do użycia broni palnej i odpierania ataków z moździerzy. W tym też okresie, częstym gościem zamku Reszel, był Mikołaj Kopernik, bratanek biskupa oraz jego sekretarz i osobisty lekarz, który to opowiadał o pięknej warmińskiej warowni w mieście Krakowie, w którym dość często przebywał na zaproszenie samego króla. Kolejne większe prace w zamku, przeprowadzono za rządów kardynała Andrzeja Batorego w latach 1594-1597. Zamek, który stracił już znaczenie militarne, został przekształcony we wspaniałą rezydencję myśliwską, którą pozostawał aż do 1772 roku.

Po pierwszym rozbiorze Polski, zamek ten został przejęty przez władze pruskie, które to w jego murach w 1780 roku, usytuowały więzienie, dla polskich przestępców politycznych, o zaostrzonym rygorze. W tym trudnym dla Polaków okresie, zamek ten dwukrotnie dotknęły wielkie pożary. Pierwszy zniszczył całą drewnianą zabudowę wewnętrzną, ratusz i wschodnią część zamku, drugi zaś spustoszył go do końca. Zrujnowaną budowlę przekazano w 1822 roku, gminie ewangelickiej. Przeprowadzony wówczas remont, zatarł w znacznym stopniu średniowieczny jej charakter, gdyż rozebrano piętrowe krużganki oraz przekształcono skrzydło południowe w kontemplacyjną komnatę zborową, posiadającą lekkie mury i wysokie okna.

W 1958 roku, zamek ten został przejęty przez Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze", które w sposób gruntowny przeprowadziło kolejny jego remont, pozwalający na utworzenie w górnej części zamku pomieszczeń dla Domu Pracy Twórczej oraz galerii sztuki. Od roku 2001, po kolejnej renowacji zamku Reszel, powstał tu hotel z restauracją i bogato urządzonym muzeum.



Ewa Michałowska Walkiewicz