Antoni Szymański - wspomnienie generała brygady

Wybuch I wojny
Po wybuchu I wojny światowej, Antoni Szymański został powołany do armii pruskiej. Brał udział w sławnej bitwie pod Verdun. Przez cały czas nosił przy sobie kieszonkowe wydanie „Pana Tadeusza" z 1901, które jak zwykł mawiać, przypomina mu ukochaną Polskę.

Droga na studia
W październiku roku 1918, Szamański wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, co umocniło go w postanowieniu, że będzie się on kształcił w Wyższej Szkole Wojennej, po której otrzymał stopień oficera dyplomowanego.

Pisząc pod pseudonimem
Od 2 września roku 1929, do 31 marca roku 1931, Antoni Szymański był kierownikiem referatru „Niemcy". W tym okresie pod pseudonimem Mars, szeroko opublikował on swoją pracę zatytułowaną „Siły zbrojne Niemiec". W dziele tym omówił strukturę armii niemieckiej, zagrożenie jakie stanowiła ona dla Polski oraz kwestię współpracy Niemiec i ZSRR.

Praca w Berlinie
Dnia 1 kwietnia 1932 roku, został on powołany na stanowisko attaché wojskowego w Berlinie. W czerwcu 1939 roku, został także attaché wojskowym w Szwajcarii. Dnia 24 sierpnia 1939 roku, wraz z ówczesnym attaché lotniczym i morskim, otrzymał zakaz opuszczania Berlina.

Pierwsze dni wojny
Dnia 3 września 1939 roku, rozpoczęła się intensywna ewakuacja ambasady polskiej w Berlinie. Wtedy to Szamański, dotarł do Kopenhagi, gdzie podjął decyzję o powrocie do walczącego kraju. Przez Sztokholm i Helsinki dotarł do Wilna. W dniu 11 września, zameldował się on w sztabie Naczelnego Wodza w Brześciu nad Bugiem, gdzie mianowany został szefem Oddziału II Dowództwa Frontu Południowego.

W obliczu wojny
Brał udział w obronie Lwowa. Po kapitulacji tego miasta, dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie przejściowym w Wołoczyskach, a następnie w obozie w Starobielsku. Tutaj też, Szymański poddawany był indoktrynacji nieskutecznej jednak, ponieważ nie znał on rosyjskiego. W styczniu 1940 roku, został przeniesiony do więzienia na Łubiance. Uwolniony został dopiero, po zawarciu układu Sikorski-Majski.

Pod okiem Andersa
Po uwolnieniu, Antoni Szymański wstąpił do sztabu generała Władysława Andersa i wyjechał do Tatiszczewa, gdzie formowała się właśnie 5 Dywizja Piechoty. Po odwołaniu szefa sztabu 5 DP, generała Zygmunta Berlinga, Antoni Szamański zajął jego miejsce. W marcu 1942 roku, przeniesiony on został do Teheranu, gdzie objął stanowisko Inspektora Oddziałów Polskich w Iranie, zaś w maju został dowódcą Bazy Ewakuacyjnej w Iranie. Dnia 14 lipca 1943 roku, objął on stanowisko attaché wojskowego w Kairze. Funkcję tą sprawował do dnia 24 sierpnia 1945 roku, po czym został attaché wojskowym w Paryżu. Po zakończeniu II wojny światowej został szefem Wojskowej Misji Likwidacyjnej w Paryżu i przebywał na tym stanowisku do maja 1948 roku. Następnie zamieszkał w Londynie. W dniu 11 listopada 1964 roku, Antoni Szamański, awansowany został do stopnia generała brygady. Ta zasłużona dla Polski osoba, zmarła dnia 11 grudnia 1975 roku.

Ewa Michałowska-Walkiewicz
Dziennik Polonijny
Polska