Stanisława Walasiewicz

Stanisława Walasiewicz urodziła się jako córka Juliana i Weroniki z Uścińskich. Została ochrzczona w kościele parafialnym jako Stefania Walasiewicz. Jej rodzina wkrótce wyemigrowała do USA, gdy dziewczynka miała zaledwie 3 miesiące. W Stanach, sławna sprinterka polskiego pochodzenia podpisywała się zazwyczaj jako Stella Walsh.

Już jako nastolatka wykazywała uzdolnienia w biegach i startowała w zawodach lekkoatletycznych dla juniorów. Sukces Haliny Konopackiej, zdopingował ją do dalszego wysiłku. Zaczęła ćwiczyć w polonijnym ognisku Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. Przyjechała do Polski i trenowała także i w Warszawie reprezentując kluby warszawskie Grażyna i Warszawianka.

Przed igrzyskami rozegranymi w roku 1932, amerykańska federacja lekkoatletyczna, licząc na jej niemal pewny medal, zaproponowała Polce obywatelstwo. Ta jednak w ostatniej chwili odrzuciła propozycję i zdecydowała się reprezentować kraj swojego pochodzenia. Na olimpiadzie okazała się najszybszą biegaczką na etapie 100 metrów zdobywając oczywiście złoty medal. Na kolejnych igrzyskach, zdobyła drugie miejsce i nie była ona w pełni zadowolona ze srebrnego medalu.

Wielki sukces odniosła podczas mistrzostw Europy, kiedy to po raz pierwszy w zawodach uczestniczyły kobiety. Zdobyła tam dwa złote i dwa srebrne medale w sumie wywalczyła tam aż siedem medali.

W czasie swojej kariery, aż 14 razy poprawiała rekordy świata w biegach. Wyniki lepsze od oficjalnego rekordu świata uzyskiwała również w skoku w dal. W latach 1933- 46 była ona 24-krotną mistrzynią Polski oraz 54-krotną rekordzistką Polski. Pod koniec lat 30, Walasiewiczówna powróciła do Stanów, gdzie startowała i wielokrotnie wygrywała amerykańskie mistrzostwa, mimo że nadal nie była oficjalnie obywatelką tego kraju. W roku 1947, Stanisława wyszła za mąż za boksera Harry\'ego Neila Olsona, dzięki temu uzyskała obywatelstwo amerykańskie jako Stella Walsh Olson. Po zakończeniu kariery sportowej była trenerką w USA, działaczką polonijną, współpracownicą PKOI.

Walasiewicz zginęła dnia 4 grudnia 1980 roku, w czasie napadu na sklep, została ona wówczas postrzelona przez napastnika. Zgodnie z amerykańskim prawem dotyczącym zgonów nienaturalnych, ciało zostało poddane dokładnej sekcji. Okazało się wtedy, że w rzeczywistości sportsmenka była obojnakiem, to znaczy posiadała żeńskie i męskie narządy rozrodcze. Jednak, była ona dla naszego kraju wybitnym zjawiskiem świata sportu.

EWA MICHAŁOWSKA WALKIEWICZ