Franciszek Ksawery Prek - głuchoniemy pamiętnikarz

Rodzina

Był on synem Tadeusza, ówczesnego szambelana króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jego matką była pani Amelia, hrabianka Bukowska. W okresie, kiedy mieszkali tam Prekowie, Nozdrzec leżał na pograniczu Ziemi Przemyskiej i Ziemi Sanockiej. Nozdrzec często zmieniał właścicieli. Warto jest podkreślić, iż w tym miejscu urodziła się też matka Franciszka Preka.

Dzieciństwo i młodość

W Nozdrzcu, Franciszek Prek spędził dzieciństwo i młodość. Dzięki pracy matki, która dość wcześnie odkryła głuchotę małego Franka, rozwinął on swoje bogate uzdolnienia. Opanował mimo wszystko dobrze sztukę czytania i pisania w kilku obcych językach, doskonale posługiwał się też znajomością dzieł literackich.

W swoim dzienniku

Od 17 roku życia prowadził diariusz czyli po prostu dziennik, w którym zapisywał ważne dla siebie informacje, spostrzeżenia i przeżycia. Diariusz ten często oddawał do przeczytania matce i w ten sposób nabrał wprawy w składaniu zdań. Dzięki jego zapisom, zawdzięczamy dokładny opis wielu widoków współczesnego mu życia. Stanowią one dzieło dużej wartości historycznej, które wprowadziło Franciszka Ksawerego Preka na stałe do polskiej literatury.

Sprzedaż majątku

Warunki materialne zmusiły panią Prekową, do sprzedania majątku. Sama zamieszkała we dworze w Krościenku Wyżnem. Majątek ten pani Amelia dzierżawiła od siostry Aleksandra hrabiego Fredry, czyli od pani Ludwikowej Jabłonowskiej. Pani amelia tam właśnie zmarła w 1838 roku.

Rok 1840

Franciszek Prek z zabezpieczonych przez matkę pieniędzy, nabył w 1840 roku wieś Sielec. Osiadł w nim w roku 1842, ponieważ musiał wybudować tam dwór i budynki gospodarcze. Nie był tam szczęśliwy. Miał wiele kłopotów z zapewnieniem gospodarce odpowiedniej ilości ludzi do pracy.

Rok 1846

Był świadkiem rzezi galicyjskiej, dokonanej pod wodzą Jakuba Szeli ze wsi Smarzowej. Widział też on przemarsz wojsk rosyjskich pod dowództwem generała Iwana Paszkiewicza do Żmigrodu, gdzie car Mikołaj I dokonał przeglądu zgromadzonych tam oddziałów.

Kontynuował pisanie

Mimo rozlicznych trudności, Franciszek wciąż kontynuował pisanie swego diariusza. Dalsze lata swego życia poświęcił uzupełnieniu go obszernymi biograficznymi i topograficznymi przypisami. Jego rysunki, podniosły wartość wspomnianemu dziennikowi.

Chęć do podróży

Podziwiać również należy jego nieskrywaną chęć do podróży. Owocem tych podróży są szczegółowe stamtąd relacje krajoznawcze i dokładne opisy miejscowości, w tym opis wspaniałych budowli i dzieł sztuki. Opisywał on też tam zwyczajowość ludzi i ich kulturę. Franciszek Prek był podejmowany w dworach: Czartoryskich w Sieniawie i Puławach, Potockich w Łańcucie, Lubomirskich w Przeworsku i Rozwadowie, Krasickich w Lesku, Sanguszków w Gumniskach, a także Tarnowskich w Dzikowie. Zwiedził on Wiedeń, Rzym, Budapeszt, Warszawę, Kraków, Puław,y oraz Iwonicz- Zdrój. W Warszawie odwiedził księdza Falkowskiego, który założył szkołę dla osób głuchoniemych, gdzie dokładnie zapoznał się z organizacją nauczania tych ludzi.

12 września w Sielcu

Zmarł 12 września 1864 roku w swoim majątku w Sielcu, a pochowany został na cmentarzu w Sędziszowie Małopolskim. Jego grobem opiekuje się Towarzystwo Miłośników Ziemi Sędziszowskiej.