Alojzy Gonzaga Fortunat Żółkowski - polski aktor i dramatopisarz

Pochodzenie

Pochodził on z rodziny szlacheckiej. Ojciec jego był dzierżawcą majątku ziemskiego. Alojzy Żółkowski rozpoczął naukę w szkole w Krzemieńcu. Przerwał on niestety swoją edukację, by wziął udział w insurekcji kościuszkowskiej.

Pobyt we Lwowie

Po śmierci rodziców trafił pod opiekę stryja, który mieszkał we Lwowie. Stryjem Alojzego był generał Florian Żółkowski, dzięki któremu bratanek jego praktykował w kancelarii znanego adwokata lwowskiego Józefa Dzierzkowskiego. Wkrótce młody Żółkowski porzucił jednak pracę kancelisty, będąc zafascynowany teatrem. Uwielbiał on występy Wojciecha Bogusłąwskiego we Lwowie.

W trupie teatralnej

W roku 1797 Alojzy, potajemnie opuścił dom stryja i pieszo przybył do Warszawy. Tutaj został członkiem grupy aktorskiej Agnieszki Truskolaskiej. Debiutował Alojzy Żółkowski w roli Ekonoma w sztuce zatytułowanej „Wdzięczni oddani panu”. Obok występów w Warszawie gościnnie Alojzy Żółkowski grał w Kaliszu, Łowiczu oraz w Poznaniu. Był on wybitnym komikiem, a także mistrzem nawiązywania kontaktu z publicznością.

W Sfinksie

Alojzy Żółkowski przez 2 lata był aktywnym członkiem Towarzystwa Literackiego noszącego nazwę Sfinks. Od roku 1811 rozdawał on po Warszawie gazetki pisane o treści satyrycznej. W tym okresie był częstym bywalcem kawiarni literackiej Pod Kopciuszkiem.