KONTAKT   I   REKLAMA   I   O NAS   I   NEWSLETTER   I   PRENUMERATA
Piątek, 29 marca, 2024   I   03:03:53 AM EST   I   Marka, Wiktoryny, Zenona
  1. Home
  2. >
  3. STYL ŻYCIA
  4. >
  5. Trochę historii

Jan Chrzciciel Szymon Stummer - lekarz Królestwa Polskiego

Ewa Michałowska-Walkiewicz     09 lipca, 2018

Jan Stummer herbu Radzisław, urodził się dnia 9 lipca 1784 roku w Krakowie. Zmarł on natomiast w dniu 15 sierpnia 1845 roku w Warszawie. Był to wybitny jak na owe czasy lekarz, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Zasłużył się on jako naczelny lekarz Wojska Polskiego i Prezes Rady Lekarskiej w Królestwie Polskim.

Pochodzenie
Jego rodzicami byli Jan Kanty, zamożny kupiec krakowski i Olimpia Elżbieta z domu Kikulinos. Rodzina Stummerów przybyła do Krakowa pod koniec XVII stulecia, z austriackiego Tyrolu. Początkowo osiedlili się oni w Galicji, a co najważniejsze bardzo szybko zaakceptowali swoją nową ojczyznę. Jan Chrzciciel Stummer, ukończył liceum krakowskie i podjął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim jednocześnie pracował on jako asystent w szkole położnych. Dyplom magistra chirurgii i akuszerii uzyskał w roku 1806, a dyplom doktora medycyny i chirurgii w 1808 roku. 

W Wojsku Polskim
Wstąpił on do wojska w 1809 roku i został skierowany do Sandomierza, gdzie jako starszy lekarz szpitala wojskowego, podczas oblężenia miasta przez Austriaków, wsławił się nieustraszoną postawą w niesieniu pomocy rannym żołnierzom na polu bitwy. Za swoje zasługi, otrzymał Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Księstwa Warszawskiego. Po włączeniu Krakowa do Księstwa Warszawskiego, Stummer rozpoczął wykłady na UJ w języku polskim, co najciekawsze zwolnił się on wtedy z wojska i od 1810 roku kierował katedrą anatomii, fizjologii i okulistyki. Został mianowany profesorem UJ, a od roku 1812 dodatkowo kierował kliniką chirurgii i prowadził wykłady z chirurgii praktycznej. W pierwszych latach funkcjonowania UJ w nowych warunkach politycznych wystąpiły poważne problemy finansowe. Stummer przez kilka lat utrzymywał pracowników prosektorium z własnych środków.

Prośba Księcia Wodza
W 1813 roku, na osobistą prośbę księcia Józefa Poniatowskiego, Jan Stummer został zwolniony z obowiązków profesora UJ i przeniesiony do służby wojskowej. Był lekarzem dywizyjnym, a następnie awansował na naczelnego urzędnika zdrowia przy ambulansach 5 Korpusu Wojska Polskiego. Przeszedł na żołd francuski i biorąc udział w bitwie pod Lipskiem, dostał się w dniu 19 października 1813 roku do niewoli rosyjskiej, gdzie przebywał kilka miesięcy. W niewoli pełnił on funkcję szefa lazaretów rosyjskich. Powróciwszy do Krakowa, ponownie objął stanowisko profesora UJ.

Rozkaz księcia Konstantego
Dnia 18 lutego 1815 roku, rozkazem naczelnego wodza Wojska Polskiego księcia Konstantego, Stummer został powołany na szefa Wydziału Lekarskiego w Komisji Rządowej wojny i naczelnego lekarza Wojska Polskiego. Funkcje te pełnił do dnia 3 lutego 1831 roku. W 1817 roku, podjął on dodatkowo pracę w Królewskim Uniwersytecie Warszawskim, gdzie mianowany tam został profesorem katedry anatomii. Po wybuchu powstania listopadowego, Jan Stummer został skierowany do Szpitala Wojskowego na Ujazdowie, a następnie nowy naczelny lekarz WP, prof. Karol Kaczkowski powierzył Stummerowi zarząd szpitali wojskowych. Dnia 29 marca 1831 roku, Stummer otrzymał dymisję z wojska z powodu odmowy złożenia przysięgi.

Powrót do Warszawy
Po krótkim okresie pobytu w Krakowie wrócił on do Warszawy, gdzie zajmował się sprawami organizacyjno-lekarskimi w ramach pracy w Radzie Lekarskiej Królestwa Polskiego. W roku 1832 został mianowany członkiem Komitetu Tymczasowego Lekarskiego, później przewodniczącym Rady Ogólnej Lekarskiej a w roku 1838, członkiem etatowym Rady Lekarskiej. W roku 1840, otrzymał on rangę radcy stanu, a w dniu 6 kwietnia 1845 roku, na własną prośbę przeszedł na emeryturę. Należy też pamiętać, iż Jan Stummer był lekarzem domowym arcybiskupa prymasa Jana Pawła Woronicza. W roku 1837, otrzymał on prawo nowego szlachectwa z herbem Radzisław z racji posiadania orderów Świętego Włodzimierza i Świętej Anny. Dwukrotnie był żonaty z Marianną de Wolkfejle miał córkę, a z Teklą z Wentzlów pięć córek i pięciu synów. Pochowany został w Warszawie na Powązkach w grobie rodzinnym Stummerów.


Ewa Michałowska-Walkiewicz
Dziennik Polonijny
Polska