Strachy na lachy - O okrutnym duchy księcia Podiebradowicza

Aż do XVI wieku, warownia ta pełniła funkcję podrzędnej siedziby zarządców książęcych. Jej rozkwit nastąpił dopiero za czasów księcia Henryka II Podiebradowicza, który to zarówno zamek jak i cały Bierutów wybrał na swoją nową rezydencję i w latach 1534-1540 nadał mu renesansowy wygląd, na ówczesną skalę europejską.

Henryk II, był światłą i wielce wykształconą osobą, ale prowadził on nader hulaszcze życie. Po jego śmierci, jego liczne kochanki i nałożnice, którym obiecywał pieniądze a nigdy ich nie płacił, obłożyły go klątwą, która skutecznie zakłócała mu pośmiertny spoczynek. Jego upiorna zjawa, dusiła gospodarskie zwierzęta, podpalała okoliczne domy, a co gorsza, zbłąkanych wędrowców zwodziła na bagna, skąd jeszcze nikomu nie udało się wyjść cało. W 1603 roku, bierutowski zamek strawił pożar i przez najbliższe kilkadziesiąt lat trwała jego przebudowa. W tym to czasie, zamek ten zamieszkiwał książę Henryk Wacław Podiebrad, noszący przydomek Prawdomówny.

W rezultacie prowadzonych wówczas prac budowlanych powstał dwuskrzydłowy zespół pałacowy, składający się z prostopadle względem siebie ustawionych gmachów: wschodniego i południowego oraz ze wspomnianej już wcześniej wieży. Od końca XVII wieku, zamek ten przeszedł w ręce rodziny Wirtembergów. Wtedy też Krystian Urlyk Wirtemberg, poczynił znaczne zmiany w jego wyglądzie, ponieważ całość podwyższył o jedną kondygnację, uatrakcyjnił też zamkową formę ryzalitu skrzydła południowego, przez dostawienie w jego elewacji barokowego portalu.

Wybudował on także ozdobną bramę i w bezpośrednim otoczeniu swojej rezydencji założył on wspaniałe ogrody krzewne. Po śmierci ostatniego z rodu Karola Krystiana Erdmana właściciela zamku, pod koniec XVIII stulecia zaniedbany już budynek zaadaptowano na potrzeby nadleśnictwa. W 1829 i 1852 roku, zawaliły się ganki, które zastąpiono drewnianymi fasadkami. W roku 1899 wyburzono nadszarpnięte czasem skrzydło wschodnie, a w południowym przeprowadzono generalny remont, przystosowując je na nową siedzibę pruskiego następcy tronu. II wojna światowa nie miała na szczęście większego wpływu na stan tego zabytku. W najbliższej przyszłości planuje się adaptację tego obiektu na siedzibę gminy i gminnych instytucji kulturalnych. W zamku do czasów współczesnych zachowała się wysoka, zwieńczona dwulatarniową kopułką wieża, barokowa brama oraz mury obwodowe.

Przetrwał również dwupiętrowy budynek południowy ze zdobną klatką schodową i umieszczonymi u jego wejścia kartuszami herbowymi książąt wirtenbersko-oleśnickich. A co najważniejsze, nie opuścił go też duch Henryka II Podiebradowicza, który stanowi największą atrakcję turystyczną.



Ewa Michałowska Walkiewicz