Wacław Tokarz - historyk i wojskowy

Życiorys
Od najmłodszych lat, interesował się on historią. Działał bardzo prężnie, w szkolnym kółku historycznym. W 1892 roku, po ukończeniu gimnazjum w rodzinnym mieście, rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wkrótce porzucił historię na rzecz chemii, którą zajmował się 4 lata. Nabawił się on jednak alergii na środki chemiczne, dlatego też zdecydował się powrócić na studia historyczne. Ukończył je w 1902 roku, doktoryzując się u Wincentego Zakrzewskiego. Jego praca naukowa zatytułowana była „Ze studiów nad sejmem walnym za Zygmunta Augusta”.

Habilitacja
W 1906 roku, Wacław Tokarz habilitował się nagrodzoną przez Akademię Umiejętności pracą pod tytułem „Ostatnie lata Hugona Kołłątaja”. W tym czasie był nauczycielem historii w gimnazjum żeńskim w Krakowie. W roku 1908, objął on katedrę historii powszechnej i austriackiej, tym samym otrzymał tytuł profesora. W 1911 roku, ukończył poprzedzoną wnikliwym przejrzeniem archiwów moskiewskich, pracę noszącą tytuł „Warszawa przed wybuchem powstania 17 kwietnia 1794 roku”. Praca ta powoduje skoncentrowanie się zainteresowań Wacława Tokarza wokół powstań narodowych. Osiągnął tytuł profesora zwyczajnego.

Częste wykłady i seminaria
Podejmowanie zagadnienia powstań, przyciągało do niego rzesze młodzieży działającej w ruchu strzeleckim. Historyk ten, wykształcił wielu mających się zasłużyć Ojczyźnie patriotów. Wśród nich był Stanisław Herbst. Kontakt Wacława Tokarza z ruchem strzeleckim, spowodował jego zainteresowanie się poczynaniami Józefa Piłsudskiego. Z czasem, Tokarz objął prezesurę koła Drugiej Krakowskiej Drużyny Strzeleckiej. Współtworzył także Komisję Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.

Jako ochotnik
W 1914 roku, wstąpił on ochotniczo do wojska. Pełnił funkcję zastępcy szefa Departamentu Wojskowego. Od 1915 roku, jako aspirant został żołnierzem Legionów Polskich. Był zastępcą Komisarza Głównego i członkiem Rady Polskiej Organizacji Narodowej. W trakcie wojny zbliżył się do obozu Władysława Sikorskiego. W 1917 roku, został mianowany podporucznikiem. W tym samym roku wydał książkę pod tytułem, „ Armia Królestwa Polskiego 1815-1830”. W tym okresie nauczał też w szkołach podchorążych w Kamieńsku i w Kozienicach. Był pracownikiem Biura Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu.

W stopniu kapitana
Po zakończeniu wojny, Tokarz pozostał w wojsku. W 1920 roku, został mianowany kapitanem WP.  Pełnił służbę na stanowisku kierownika Wojskowego Instytutu Naukowo- Wydawniczego.  Był oficerem nadetatowym 14 Pułku Piechoty.

Urzędnik wojskowy
Z dniem 14 kwietnia 1921 roku, jako urzędnik wojskowy V rangi został przeniesiony do służby naukowo-oświatowej w stopniu pułkownika służby naukowo-oświatowej. Po zniesieniu służby naukowo-oświatowej, został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty. W dniu 3 maja 1922 roku, został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem.

Katedra nowożytnej historii
W roku 1928, po śmierci Władysława Smoleńskiego, Tokarz objął katedrę nowożytnej historii Polski na UW. W tym czasie wydał swoją najbardziej znaną pracę pod tytułem „Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831 roku”. Na UW rozwinął także prace edytorskie, wydając np. Pomniki Prawa Rzeczypospolitej Krakowskiej 1815-1848. Jednak starania te przerwała śmierć 3 maja 1937 roku. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

Ewa Michałowska-Walkiewicz
Dziennik Polonijny
Polska