Mieczysław Jan Juliusz Romanowski - polski poeta

ROLNIK PODOLSKI 

Cztery wołki na ugorze
Ciągną pług przez pole.
Dumkę nucąc rolnik orze;
Nie wie jaką rolę.

Gdzie toczono bój z Tatary,
Zboże mu wyrasta:
Wiek z pamięci wypadł stary
Podolskiego Piasta.

Nie wie kto mu kruszył pęta,
Kto mu niósł zniszczenie.
Sercem ledwie zapamięta
Dziada pokolenie.

Dziad coś mówił o zaborach
W dalekiej przeszłości....
Pług zaskrzypiał nagle w z-orach,
Wyrył miecz i kości.

Rolnik stanął śród rozłoga,
W sercu żal się budzi!
Westchnął, pacierz wzniósł do Boga,
Za pomarłych ludzi.

Pochodzenie
Urodzony w Żukowie w rodzinie zubożałej szlachty. Był on synem, Erazma i Agnieszki z Głowackich. Rodzice kładli niebywały nacisk na wychowanie swych dzieci w duchu chrześcijańskim i patriotycznym. Jego ojciec dzierżawił majątek od swych krewnych Dzieduszyckich. Brat Mieczysława Emeryk, gospodarował natomiast w pobliskim Żukocinie, zaś kolejny Konstanty w Piotrkowie nad Dniestrem. Mieczysław, ukończył gimnazjum stanisławowskie, a potem podjął on studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim. Od roku 1860, pracował we lwowskim Ossolineum. Współpracował też z wieloma pismami, takimi jak „Nowiny”, „Dziennik Literacki”, a także „Dzwonek”. Prowadził co najważniejsze, szeroko zakrojoną działalność oświatową wśród młodzieży rzemieślniczej.

Działalność konspiracyjna
Od roku 1862, Romanowski był zaangażowany w działalność konspiracyjną. Dowodził oddziałem młodzieży lwowskiej, przeważnie rzemieślniczej i gimnazjalnej, który wymaszerował w kierunku granicy w dniu 2 lutego 1863 roku, by wziąć udział w powstaniu. Złapano ich pod Artasowem i osadzono w więzieniu karmelitańskim we Lwowie. Romanowskiego uwolniono kilka dniu później, ale i tak powtórnie wyruszył do powstania. Dołączył do oddziału powstańczego pod dowództwem Marcina Borelowskiego niejakiego „Lelewela”. Walczył on ze wspomnianym oddziałem na terenie lubelszczyzny.

Koło Borowych Młynów
W dniu 16 kwietnia, w rejonie Borowych Młynów 300-osobowy oddział „Lelewela” został zaatakowany przez siły rosyjskie, znajdujące się pod komendą majora Iwana Sternberga. Przez dwa dni miały miejsce ciężkie walki, w wyniku których Rosjanie wycofali się w kierunku Biłgoraja. Za kilka dni, oddział „Lelewela” został zaskoczony przez wojska rosyjskie podczas odpoczynku pod Józefowem. Po pierwszej salwie przeciwnika, kapitan Mieczysław Romanowski wezwał ochotników do osłony odwrotu. 70 powstańców stawiało krótki, a zarazem też i bohaterski opór. Niestety, ta liczebnie niewielka grupka powstańców, zaatakowana przez przeważające siły nieprzyjaciela, nie była w stanie zatrzymać Rosjan, ale bohaterstwem swym umożliwiła wycofanie się oddziału. Powstańcy stracili 27 poległych. Poległ też Mieczysław Romanowski, trafiony pociskiem w czoło. Pochowany jest prawdopodobnie na cmentarzu parafialnym w Józefowie.

Ewa Michałowska-Walkiewicz
Dziennik Polonijny
Polska