Henryk Krajewski - patriota i powstaniec

Przede wszystkim wykształcenie
Ukończył on 2-letnie pogimnazjalne kursy prawnicze w Warszawie. Na ich podwalinie, zdobył wykształcenie prawnicze na uniwersytecie w Moskwie, ze stopniem kandydata nauk prawnych. Po powrocie do Warszawy, Henryk Krajewski odbył aplikację przy Trybunale Cywilnym i dnia 15 marca 1848 roku, złożył egzamin urzędniczy. Został on następnie zatrudniony jako adiunkt sekcji prawnej, w Wydziale Skarbowym Rządu Gubernialnego Warszawskiego.

Wszystko dla Ojczyzny
Od 1846 roku, Krajewski aktywnie uczestniczył w działalności spisków demokratycznych, których grupę założył Edward Domaszewski. W dniu 17 lutego 1850 roku, Krajewski został aresztowany przez władze rosyjskie i osadzony w warszawskiej Cytadeli. Po długim śledztwie przeszedł załamanie nerwowe i w marcu 1851 roku i potwierdził zeznania współoskarżonych, a także wydał kilku innych działaczy. W wyniku takiej sytuacji, dwa razy podejmował on w więzieniu próby samobójcze. W roku 1854, ostatecznie został on skazany na 8 lat katorgi na syberyjskiej Deurii koło Nerczyńska.

Wielka miłość
Będąc na syberyjskiej zsyłce, poślubił Annę Lewicką, wdowę po Edwardzie Domaszewskim. W roku 1856 na mocy amnestii, ogłoszonej w związku z koronacją cara Aleksandra II, Krajewski został przeniesiony do kategorii osiedleńców i mógł podjąć pracę prawnika w Kiachcie na Syberii. Opracował on m.in. statut miejscowego banku i szkoły zakładowej. W 1860 roku, powrócił do Warszawy i został radcą prawnym w kancelarii ordynacji Zamoyskich oraz w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim.

Dla sprawiedliwości
W 1861 roku, Henryk Krajewski był sekretarzem Delegacji Miejskiej, powołanej w celu wymuszenia na gubernatorze Gorczakowie wyjaśnienia sprawy zabicia 5 osób, uczestniczących w demonstracji na Placu Zamkowym dnia 27 lutego 1861 roku. W kilka miesiecy później, znów został aresztowany i na trzy miesiące zesłany do Tambowa. Od roku 1862 do 16 marca 1863, Krajewski był sekretarzem Rady Miejskiej Warszawy, zaś w kwietniu 1863 roku, był przedstawicielem stronnictwa białych, mimo tego przystąpił on do powstania styczniowego. W rządzie Romualda Traugutta, kierował on Wydziałem Spraw Zagranicznych. Był autorem odezwy do ludów i rządów Europy, nawołującej do zerwania stosunków politycznych z Rosją.

Ponowne aresztowanie
Aresztowany ponownie, po upadku powstania był więziony w Cytadeli. W lipcu 1865 roku, został zesłany do Kiereńska. Spędził tam cztery lata, powrócił do Warszawy w 1869 roku. Powrócił do pracy w kancelarii ordynacji Zamoyskich. Dnia 16 maja 1870 roku, został mianowany adwokatem w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie, prowadził wiele znanych spraw cywilnych i karnych. Bronił m.in. Tadeusza Rechniewskiego, nieocenionego współpracownika Ludwika Waryńskiego. Bronił on też, Stanisława Hiszpańskiego, oskarżonego o zamordowanie lekarza Kurcjusza. Aktywnie działał w środowisku adwokatów warszawskich, cieszył się dużym autorytetem, a nawet został powołany na prezesa Kasy Pomocy Adwokatów Przysięgłych.

Towarzystwo Patriotyczne Renesans ze Skarżyska- Kamiennej, przypomniało tę wybitną postać, na wieczornicy poświęconej Wielkim Patritom Polskim.

Ewa Michałowska-Walkiewicz
Dziennik Polonijny
Polska