Biuletyn Instytutu Józefa Piłsudskiego Nr 3/2011, Marzec 2011

Sławomir Radoń był założycielem i redaktorem naczelnym czasopisma Krakowski Rocznik Archiwalny, był przez wiele lat dyrektorem Archiwum Państwowego w Krakowie a od 2006 roku Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych. Był członkiem Rady Naukowej Archiwum Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności i członkiem Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. W 2008 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Jako Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych stworzył program modernizacji polskiej sieci archiwów. Jego podwładni zapamiętali go jako wybitnego historyka, wzór urzędnika oraz prawego obywatela, a także źródło inspiracji do własnego działania.

Sławomir Radoń był wielkim przyjacielem Instytutu Piłsudskiego i przez długie lata pozostawał związany z naszą placówką. W okresie od 5 lipca do 5 października 1990 r. był stypendystą Instytutu Piłsudskiego. Podczas pobytu w Nowym Jorku pracował nad porządkowaniem zbiorów Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza i zbiorów prasy. W 1998 r. gościł w Instytutcie podczas projektu opracowywania kolekcji prof. Janusza Zawodnego, później bywał z krótszymi wizytami.

Wspominamy i pamiętamy wspaniałego człowieka, cenionego historyka i prawdziwego patriotę. Na zawsze w naszej pamięci pozostaną wspomnienia ze wspólnych spotkań i wizyt w Nowym Jorku, Krakowie i Warszawie. Brak nam będzie cennych rad, pomocy i zrozumienia, jakimi przez długie lata obdarzał Instytut Dyrektor Radoń.

Cześć Jego Pamięci.

Wydarzenia

Prezentacja w Towarzystwie Miłośników Historii w Warszawie

Dziewiątego lutego w Towarzystwie Miłośników Historii mieszczącym się na Rynku Starego Miasta w Warszawie odbyło się spotkanie, którego tematem był  Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Mariusz Olczak, archiwista z Archiwum Akt Nowych i stażysta Instytutu, Krzysztof Langowski, historyk i członek Rady Instytutu oraz Magda Kapuścińska, prezes Instytutu opowiadali o kolekcjach archiwalnych, historii i obecnej działalności Instytutu.

Spotkanie zgromadziło około 30 osób. Obecna była siostrzenica prof. Wacława Jędrzejewicza, która ze łzami w oczach słuchała wypowiedzi o olbrzymiej roli jaką odgrywał profesor w rozwoju i osiągnięciach Instytutu Piłsudskiego w Ameryce.

Zapomniany i Współczesny Polonijny Nowy Jork

26 lutego  br. w Instytucie odbyło się spotkanie Zapomniany i Współczesny Polonijny Nowy Jork, które poprowadziła dr Danuta Piątkowska. W sobotnie popołudnie sympatycy Instytutu, którzy licznie przybyli na to spotkanie, mogli posłuchać autorów tekstów, które zostały zamieszczone w publikacji Polonijny Nowy Jork wydanej przez Instytut Piłsudskiego w 2010 r. na podstawie materiałów z konferencji o tym samym tytule, która odbyła w październiku 2009 r.

W spotkaniu, oprócz prowadzącej, udział wzięli: dr Iwona D. Korga, dr T. Lachowicz, dr Cz. Karkowski i mgr. J. Zastocki. Poruszana tematyka dotyczyła instytucji polonijnych w Nowym Jorku, osoby Aleksandra Janty-Połczyńskiego, Polonii w Nowym Jorku po 1945 r., działalności polskich inżynierów w USA i polskich parafii w Nowym Jorku. Publiczność zadawała wiele pytań, zostały wysprzedane wszystkie książki z materiałami z konferencji a polska cukiernia Something Sweet przekazała wyśmienity tort czekoladowy dla uczestników spotkania.

Jesienią 2011 roku planowana jest kolejna konferencja z tego cyklu.

Szkolenie Wprowadzenie do standardów metadanych.

W dniu 29 stycznia Marek Zieliński przedstawił zebranym wolontariuszom i pracownikom Instytutu referat o standardach metadanych. Mówił on o rosnącym użyciu metadanych niezbędnych do komputerowego organizowania zasobów wiedzy. Po wstępie wprowadzającym w idee XML i taksonomii prelegent przedstawił pięć popularnych standardów metadanych: Dublin Core, EAD, MARC, MODS i TEI. Referat ilustrowany był cytatami z współczesnych i historycznych ekspertów od metadanych i taksonomii. Instytut polega w dużym stopniu na takich standardach przy realizacji swoich przedsięwzięć internetowych, takich jak katalog biblioteczny czy digitalizacja zasobów archiwalnych.

Film Seans

15 lutego na projekcję w kinie Ziuk przybyło kilkanaście osób. Pokazaliśmy dokumentalny film  pt. Seans, pomysłowo zrealizowany w 2003 roku przez Marię Dłużewską. Bohaterami filmu są Irena Anders i Albin Ossowski, z którymi śledzimy wątek archiwalnego filmu Wielka droga. Zagrali oni w tym obrazie główne role. Po 57 latach od jego powstania, aktorzy spotkali się, aby go wspólnie obejrzeć. Z wdziękiem komentują poszczególne sceny, równocześnie, w ujmujący, czasem humorystyczny sposób dodając wspomnienia swoich osobistych dziejów.

Po projekcji zebrani długo dyskutowali w kuluarach goszcząc się lampką wina.

Informacje Instytutu Piłsudskiego w Londynie

W ramach obchodów imienin Marszałka Józefa Piłsudskiego Instytut zaprasza 19 marca 2011 r. na spotkanie z zuchami, którzy otrzymają sprawność Legionisty.

20 marca 2011 o godzinie 10:30 zostanie odprawiona w intencji Marszałka uroczysta msza święta w kościele garnizonowym pw. św. Andrzeja Boboli w Londynie.

Uroki poszukiwań archiwalnych

W miesięczniku Czaty (maj 1919), Organie Związku Byłych Uczestników Powstań Narodowych RP umieszczono artykuł o Związku Sybiraków. Związek Sybiraków, oprócz byłych uczestników ofiarnej V Dywizji Syberyjskiej, skupiał tych wszystkich rozproszonych po Polsce "Sybiraków", którzy walczyli z caratem. V Dywizja Syberyjska powstała na Syberii w 1919 roku i brała udział w walkach przeciwko bolszewikom.

Marszałek Piłsudski w depeszy z dnia 6 września 1919 roku napisał do Sybiraków:

"Wola stworzenia silnej armji polskiej sprawiła, iż wszędzie, gdzie los złączył garstkę mężów polskich, tworzyły się oddziały wojskowe. [...] Dola nieubłagana uczyniła z Was żołnierzy oddalonych od Ojczyzny o mil tysiące i wyznaczyła Wam miejsce w kraju obfitym w ślady męczeństwa tych co cierpieli za sprawę polską. [...] Mimo wszystkie trudności, czynią się kroki potrzebne, by zapewnić Wasz powrót do kraju, ażeby Wam dane było stanąć znowu pośród swoich po tylu latach ciężkiego wygnania".

Podziękowania

W ostatnim miesiącu szczodre donacje na działalność Instytutu nadesłali: Richard Gastowich i Tytus Nobis. Serdecznie dziękujemy!

Quiz

Pytanie z poprzedniego biuletynu

W historii Polski cztery bitwy określane są mianem "Polskich Termopil". Podaj dwie, które rozegrały się w czasie wojny polsko-sowieckiej 1920 r.

Prawidłowa odpowiedź: Zadwórze 17 sierpnia 1920, Dytiatyn 16 września 1920. Nagrody książkowe wylosowały: pani Julia Ennis z Pensylwanii oraz pani Alina Staneczek z Gliwic. Gratulujemy!

Nowe pytanie

Korpus Ochrony Pogranicza był specjalną formacją Ministerstwa Spraw Wewnętrznych II Rzeczypospolitej. Podaj datę utworzenia KOP, średnią liczebność jednostki oraz wymień granice.

Uwaga: Przy nadsyłaniu odpowiedzi prosimy podawać adres korespondencyjny, aby można było wysłać nagrodę. Spośród otrzymanych prawidłowych odpowiedzi rozlosujemy jedną nagrodę.

Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce jest niezależną placówką o profilu historycznym, jednym z największych polskich i polonijnych archiwów poza granicami kraju, posiadającym zbiory dokumentów, zdjęć, obrazów, medali i innych pamiątek, a także bibliotekę. Aby uzyskać więcej informacji odwiedź nasza stronę www.pilsudski.org.

Poprzednie numery Biuletynu dostępne są na stronie Instytutu, gdzie można również zamówić subskrypcję. Jeśli chcesz włączyć się do prac Instytutu, zostań jego członkiem albo wolontariuszem . Instytut utrzymuje się z donacji i darowizn, jesteśmy wdzięczni za każdą pomoc.

Apelujemy o przekazywanie do Instytutu Piłsudskiego pamiątek rodzinnych, korespondencji i innego rodzaju zbiorów archiwalnych. Instytut potrzebuje także wolontariuszy do pomocy w działalności, opracowywaniu zbiorów, digitalizacji, kwerendach itp.

Instytut Józefa Piłsudskiego otwarty jest codziennie od poniedziałku do piątku, w godzinach od 10:00 do 17:00.

Pilsudski Institute of America
180 Second Avenue
New York, New York 10003