Piknik urodzinowy Księcia Wodza w Pałacu pod Blachą

Urodził się w Wiedniu

Józef Antoni Poniatowski, polski książę pieczętujący się herbem Ciołek, przyszedł na świat dnia 7 maja 1763 roku w Wiedniu. Zmarł on natomiast w dniu 19 października 1813 roku pod Lipskiem. Był to polski generał, bratanek polskiego króla, dowódca Armii Koronnej Rzeczpospolitej Polskiej. Był on też ministrem wojny, naczelnym wodzem wojsk polskich Księstwa Warszawskiego.

Od najmłodszych lat

Młody Józef od najmłodszych lat marzył i szkolił się, by podjąć służbę wojskową. Mały Pepi, jednocześnie uczył się gry na instrumentach klawiszowych. Niewielki przenośny instrument klawiszowy, towarzyszył mu nawet w czasie niektórych wypraw wojennych. Jak ojciec jego, Józef wstąpił do wojska austriackiego mając 10 lat, gdzie w 1780 roku został porucznikiem. Już w roku 1788, Józef doszedł do stopnia pułkownika i został on adiutantem cesarza Józefa II.

Kawaler Orderu Świętego Stanisława

W 1786 roku, Józef został kawalerem Orderu Świętego Stanisława. Dwa lata później, walczył on w wojnie turecko-austriackiej. W dniu 24 kwietnia 1788 roku, został poważnie ranny, prowadząc szturm serbskiej twierdzy. Pod Šabacem Józef Poniatowski ocalił życie o kilka lat młodszemu koledze, księciu Karolowi Schwarzenbergowi, który zgromił Napoleona pod Lipskiem.

Na życzenie króla Polski

Chociaż kariera w armii cesarskiej zapowiadała się całkiem obiecująco, Poniatowski na życzenie króla polskiego Stanisława Augusta zaczął służyć w armii polskiej. Było to ogromne wyzwanie z jego strony, gdyż musiał się on pożegnać z przyjaciółmi, z którymi się wychowywał.

Wódz z Naczelnikiem

Otrzymał on od razu wraz z Tadeuszem Kościuszką, stopień generał-majora i dowództwo w IV Dywizji, stacjonującej w województwie bracławskim. Był to okres obrad Sejmu Wielkiego. Sam książę Józef, był entuzjastycznym zwolennikiem ustanowienia w Polsce Konstytucji. Był on jednocześnie członkiem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Wspomniana Ustawa Rządowa, została przeforsowana podstępem na drodze zamachu. Zamek królewski, był wówczas otoczony przez wojsko Józefa Poniatowskiego, a on sam znajdował się na sali z grupą ułanów, dla uniemożliwienia przeciwnikom ustawy ewentualnej akcji zbrojnej.

Rok 1794

Z czasem Józef został wezwany listownie przez Stanisława Augusta, który chciał zwiększyć swoje wpływy na losy powstania kościuszkowskiego, mając układy w polskim wojsku. Wówczas to Książę Wódz, wraz z Michałem Wielhorskim przybyli z zagranicy i w dniu 27 maja, w Jędrzejowie stawili się w obozie Kościuszki. Książę przyłączył się do powstania jako żołnierz-ochotnik. Na wiosnę roku 1809 stawił czoło dwukrotnie przeważającym siłom inwazji austriackiej pod wodzą Ferdynanda dEste, w bitwie pod Raszynem.

Wyprawa Napoleona na Moskwę

Podczas kampanii na Moskwę w roku 1812, Józef walczył pod Smoleńskiem i pod Borodino. Po Borodino przyszłość kampanii widział on czarno i doradzał wstrzymanie dalszej ofensywy Napoleonowi. Napoleon oczywiście był innego zdania. Po wkroczeniu do Moskwy, Józef był już przeświadczony o porażce sił francuskich, co jednak nie wpłynęło na jego wolę walki.

Tragedia moskiewska Napoleona

Po moskiewskiej katastrofie armii napoleońskiej, Józef Poniatowski podjął od razu pracę nad odtworzeniem wojska polskiego. Przeciwstawił się on gromkim naleganiom rządu i opinii polskiej, skłaniającej się do ugody z carem Aleksandrem I. Nie idąc na żadne ultimatum, poprowadził on kilkunastotysięczną armię przez Austrię do Saksonii. Wtedy to został mianowany przez Napoleona marszałkiem Francji, co było jedynym takim wyróżnieniem dla cudzoziemca. W przeciągu długotrwałej bitwy, Józef prowadził ułanów i piechotę do walki, został tam dwukrotnie ranny. Zdołał przekroczyć rzekę Pleisse, chociaż utonął pod nim koń. Był to dzień 19 października 1813 roku. Józef Poniatowski wykonywał swój ostatni rozkaz, czyli osłonę odwrotu armii francuskiej. Mając za sobą przedwcześnie wysadzony most na rzece Elsterze, został znowu ciężko raniony, rzucił się więc z koniem do wezbranej rzeki i został omyłkowo ostrzelany przez Francuzów stojących na drugim brzegu. Tak zginął polski Książę Wódz, walczący dla Polski i Polskę.