Kamieniec Podolski - Twierdza południowej Polski

Po usunięciu Koriatowiczów przez księcia litewskiego Witolda, działającego z inspiracji Władysława Jagiełły, Kamieniec Podolski przechodził z rąk do rąk. Był on nawet własnością Spytka z Melsztyna, Wielkiego Księstwa Litewskiego pod rządem Świdrigiełły, a w latach 1402-1411 znowu był on w rękach polskich. Rządy polskie ustabilizowały się w Kamieńcu dopiero od końca 1430 roku. W roku 1434 miasto zostało stolicą nowo utworzonego województwa podolskiego. Z uwagi na obronne położenie miasta, znajdującego się w zakolu rzeki Smotrycz i rozbudowaną sieć fortyfikacji, powszechnie zostało ono uważane za najpotężniejszą warownię Rzeczypospolitej oraz za miejsce wielu bitew i militarnych oblężeń.
 
W czasie wojen polsko-tureckich w 1672 roku, sułtan Mehmed IV obległ Kamieniec ze 100-tysięczną armią wyposażoną m.in. w nowoczesną, obsługiwaną przez Francuzów, artylerię. Po krótkim oblężeniu, w sierpniu tegoż roku, słabo uzbrojona załoga poddała Kamieniec oblegającym go Turkom. Podczas ewakuacji zamku nastąpił wybuch w prochowni, podobno to zrozpaczony major artylerii kamienieckiej Szkot Hejking zapalił lont. W wybuchu zginął m.in. komendant obrony zamku, pułkownik Jerzy Wołodyjowski, wielki polski żołnierz i oddany patriota.
 
Na mocy zawartego przez króla Michała Korybuta Wiśniowickego traktatu w Buczaczu, Kamieniec wraz z Podolem i województwem Bracławskim należał w latach do Imperium Osmańskiego, jako czternasta w Europie prowincja – Ejalet Kamieneicki. W Kamieńcu, ulokowano potężny, jeden z pięciu największych garnizonów Imperium. Ziemie te wróciły do Rzeczypospolitej na mocy pokoju zawartego w Karłowicach.
 
Pozostałością z czasów tureckich w Kamieńcu, jest minaret świętych Piotra i Pawła. Po odzyskaniu miasta w 1699 roku, zgodnie z traktatem pokojowym, minaret z półksiężycem pozostawiono. Ustawiono na nim drewnianą figurę Matki Boskiej. W 1756 roku, zastąpiono ją sprowadzoną z Gdańska, wykonaną ze stopu miedzi i srebra, mierzącą 4.5 m pozłacaną rzeźbą. Katedra kamieniecka jest jedynym na świecie kościołem katolickim, przed którym stoi turecki minaret.
 
Po opuszczeniu przez Polaków Kamieńca, rolę kluczowego punktu obrony tego regionu Rzeczypospolitej sprawowały zbudowane nieopodal na rozkaz Jana Sobieskiego, okopy Świętej Trójcy. Od 1793 roku, Kamieniec został siedzibą guberni podolskiej, później tylko kamienieckiego powiatu. W 1920 roku, Kamieniec znalazł się na terenie radzieckiej Ukrainy. Dziś ta piękna okolica wraz z Kamieńcem, znów należą do państwa polskiego.









Ewa Michałowska Walkiewicz