Home
STYL ŻYCIA
Trochę historii

Jan Fryderyk Wilhelm Malcz - powstaniec listopadowy

Ewa Michałowska-Walkiewicz 21 listopada, 2016

Jan Malcz, przyszedł na świat w dniu 30 listopada 1795 roku w Warszawie. Zmarł w dniu 28 września 1852 roku również w Warszawie, zasłynąwszy jako lekarz i uczestnik listopadowego zrywu narodowego w 1830 roku.

Rodzina
Był on synem Konstantego Bogumiła lekarza pochodzącego z Saksonii oraz córki warszawskiego złotnika Jana Bondana, Anny Doroty. W roku 1822, Jan Fryderyk ożenił się z Julią Ekalt. Mieli oni sześcioro dzieci, w tym jedno adoptowane jako sierota polskich zesłańców. Jego brat Karol, był znanym artystą złotnikiem, drugi brat Konstanty znanym prawnikiem.

Życiorys
Jan Fryderyk Malcz, studiował medycynę w Warszawie, a później w Berlinie, Wiedniu, Paryżu, Londynie, a nawet we Włoszech. Po trzyletniej podróży po Europie, w roku 1821 powrócił do Warszawy. W 1827 roku, został naczelnym lekarzem szpitala św. Rocha w Warszawie. Od 1828 roku, został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, jednym z założycieli i wiceprezesem Towarzystwa Dobroczynności. Warto jest podkreślić, iż był on także założycielem i redaktorem pisma „Pamiętnik Lekarski Warszawski”.

Dom Malcza
W roku 1830, zakupił on kamienicę przy Krakowskim Przedmieściu nr 372, z tego względu przez długi czas była nazywana Domem Malcza. Leczył on bezpłatnie ubogich, często wspierając ich finansowo. Prowadził też badania nad cholerą, która w owym czasie nawiedzała Warszawę. Za przepisy skutecznego leczenia tej choroby w Indiach, otrzymał podziękowanie od królowej Wiktorii. Malcz pierwszy wprowadził polskie nazwy takich chorób zakaźnych, jak dur, ospa, szkarlatyna oraz odra.

Powstaniec listopadowy
W czasie narodowego zrywu Polaków, mającego miejsce w dniu 29 listopada 1830 roku, Malcz został naczelnym lekarzem Gwardii Narodowej miasta Warszawy. Za zasługi w powstaniu, został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari. W roku 1840, przyznano mu również Order świętej Anny.

Jako przemysłowiec
W roku 1841, Malcz zakupił wieś Mniszew. Uprzemysłowił ją, ponieważ z jego inicjatywy powstały tu gorzelnia i cukrownia oraz fabryka serów. W roku 1850, nadano mu szlachectwo. W czasie epidemii cholery w 1852 roku, spieszył z pomocą chorym i przy tym sam zachorował, umierajac 28 września 1852 roku. Został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Warszawie, w alei 9 nr 41. Na grobowcu Malcza znajduje się jego marmurowe popiersie, którego autorem jest J. Tatarkiewicz.