Zembrzuski, Michał - Założyciel Amerykańskiej Częstochowy

Zembrzuski, Michał
Założyciel Amerykańskiej Częstochowy

Ojciec Michał Zembrzuski jest sprawcą tego, że Amerykańska Częstochowa - Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown w stanie Pennsylwania, największa polska świątynia w Stanach Zjednoczonych, została otwarta i poświęcona 16 października 1966, w roku 1000-lecia Chrztu Polski. W ceremonii uczestniczyło ponad 100,000 pielgrzymów, którzy przybyli z całej Ameryki. Wśród nich był arcybiskup Filadelfii John Król oraz prezydent Stanów Zjednoczonych Lyndon Johnson, który wygłosił płomienne przemówienie na cześć całej Polonii.

Od tego czasu, przez ponad trzydzieści lat, Doylestown urosło do rangi religijno-patriotycznej stolicy Polonii amerykańskiej. W każdą niedzielę i ważniejsze święta, Doylestown odwiedzają tysiące pielgrzymów różnych narodowości i ras. Do Doylestown przyjeżdżali najwięksi dostojnicy kościelni - Jan Paweł II, jako metroplita krakowski dwa razy, wysłannik Ojca Świętego w Stanach Zjednoczonych Luigi Raimondi, Prymas Polski Józef Glemp, politycy - prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan, wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Hubert H. Humphrey, Zbigniew Brzeziński i nieżyjący już prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej Alojzy Mazewski. Oprócz tego wiele znakomitości - astronauta Richard Gordon czy pianista Valentino Liberace.

Można bez przesady powiedzieć, że Doylestown spełnia dla Polonii amerykańskiej taką rolę, jak Częstochowa i klasztor jasnogórski dla Polaków. Podobieństwo wynika jeszcze z tego, że w obu tych miejscach gospodarzami są ojcowie Paulini.

Ojciec Michał Zembrzuski urodził się 16 grudnia 1908, jako pierwsze z siedmiorga dzieci Maksymiliana Zembrzuskiego i Wiktorii z Tańskich. W 1921 wstąpił do niższego seminarium oo. Paulinów, gdzie zdobył maturę. Następnie odbył nowicjat zakonny oraz studia filozoficzno-teologiczne w Krakowie. 31 marca 1934 na Jasnej Górze o. Michał przyjął święcenia kapłańskie. Już w maju 1934, zgodnie z decyzją ówczesnego generała zakonu o. Piusa Przeździeckiego, o. Michał wraz z grupą 16 paulinów, wysłany został na Węgry, by odnowić zakon paulinów.

Dwa lata później, w Pecsu, o. Michał buduje pierwszy swój kościół, którego poświęcenie następuje w 1937, a rok później konsekracja głównego ołtarza, dokonana przez specjalnie przybyłego na tę okazję Prymasa Polski Augusta Hlonda. We wrześniu 1939 zaczęli na Węgrzech pojawiać się uciekinierzy z Polski, głównie żołnierzy. O. Michał organizuje pomoc dla Polaków, załatwia paszporty, bilety, aby mogli dostać się do Francji, gdzie powstawało wojsko polskie. Przez całą okupację poszukiwany przez Niemców. Udaje mu się uniknąć arsztowania.

Po wojnie, w lipcu 1948 o. Michał otrzymał nakaz opuszczenia Węgier i przez Wiedeń udał się do Rzymu. Nieomal natychmiast po przyjeździe do Rzymu o. Michał, objął kierownictwo sekcji polskiej Papieskiego Komitetu Pomocy. Przez Rzym, podobnie jak w czasie wojny przez Budapeszt, przewinęła się ogromna fala polskich uchodźców, zarówno wojskowych jak i cywilów, dla których Rzym był miastem tranzytowym do kraju ich późniejszego osiedlenia - głównie Ameryki.

Gdy opadła fala uchodźców, 12 lipca 1951 o. Michał przybył do Stanów Zjednoczonych. Od samego przyjazdu marzy o klasztorze i sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej na ziemi amerykańskiej. Już dwa lata później w grudniu 1953 zakupuje 40 akrów ziemi w Doylestown, a następnie sukcesywnie dokupuje ziemię ze składek ofiarnej Polonii. W maju 1954 ma już blisko 90 hektarów wraz z domem mieszkalnym i stodołą. Dom adoptował na klasztor, a stodołę na kaplicę, w czym pomagała mu artystka, Irena Lorentowicz, która zrobiła projekt adaptacji. Rok później, 26 czerwca 1955 dokonano poświęcenia kaplicy z umieszczonym w niej obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej.

Po spotkaniu z kardynałem Wyszyńskim w 1960, o. Michał zaczął upowszechniać hasło budowy kościoła Pomnika Tysiąclecia Chrztu Polski (966-1966) w Doylestown. Niezwykle intensywna praca o. Michała i całego sztabu ludzi doprowadziła do tego, że 16 października 1966 nastąpiło poświęcenie kościoła i klasztoru.

Ocenia się, że w ciągu roku Amerykańską Częstochowę odwiedza około 300 tysięcy pielgrzymów z całej Ameryki. W 1980 o. Michał został zaproszony do Centrum Polsko-Słowiańskiego na Brooklynie, gdzie zorganizował i przez 13 lat kierował programem dla ludzi potrzebujących opieki. W tym czasie bardzo aktywnie działa również w Centrum Polsko-Słowiańskim, koordynuje prace różnych programów. Był członkiem wielu organizacji polonijnych, w tym Kongresu Polonii Amerykańskiej. Działając społecznie nie zapomina, że jest przede wszystkim kapłanem. Kiedy w 1989 zobaczył, że w jednej z dzielnic Nowego Jorku - Borough Park, zamieszkałej przez tysiące Polaków, nie ma polskiego kościoła, organizował polskie duszpasterstwo przy amerykańskiej parafii św. Franciszka de Chantal. Jak zwykle zaczynał sam, z małą grupką wiernych. Dziś w tej parafii jest kilka nabożeństw w tygodniu, w których uczestniczy kilka tysięcy Polaków.

Po latach działalności na Brooklynie, o. Michał wrócił na stałe do Amerykańskiej Częstochowy. Byłby w błędzie ten, kto sądzi, że na tym kończy się działalność o. Michała. Mimo ponad dziewiędziesięciu lat, kilka razy w tygodniu przyjeżdża do Nowego Jorku, nie zwalniając tempa działania na rzecz Polonii.