Co robić gdy stracimy pracę przez koronawirusa

Ustawodawcy, federalna i stanowe administracje, a także poszczególne przedsiębiorstwa planują rożne formy pomocy, mające wesprzeć Amerykanów w czasie pandemii. Co powinna robić osoba, która została zwolniona przez pandemię?

Kiedy dostaniesz zasiłek dla bezrobotnych

Pamiętamy, że aby być uprawnionym do zasiłku dla bezrobotnych (unemployment benefits), pracownik musi stracić pełnoetatową pracę bez swojej winy (lay-off), być zdolny i chętny do pracy oraz jej szukać. Oczywiście, musi mieć prawo do pracy w USA i pracować w przeszłości odpowiednio długo, by być ubezpieczonym od bezrobocia, zgodnie ze stanowymi przepisami.

Co nowego: 12 marca federalny Departament Pracy opublikował nowe wytyczne, dając stanom elastyczność w przyznawaniu zasiłku dla bezrobotnych osobom dotkniętym koronawirusem. Federalne prawo zezwala wypłacanie zasiłków w następujących okolicznościach:

• Pracodawca czasowo wstrzymuje działalność gospodarczą, co uniemożliwia załodze chodzenie do pracy.
• Pracownik podlega kwarantannie, po czym planuje wrócić do pracy.
• Pracownik odchodzi z pracy w obawie przed infekcją lub żeby opiekować się członkiem swojej rodziny.

Jak widać, z powodu epidemiologicznego zagrożenia, w dwóch powyższych sytuacjach nie musisz odejść z pracy, by dostać zasiłek dla bezrobotnych. Z powodu recesji zasiłki mogą zostać wydłużone.

Rozstań się z klasą

Przepisy federalne ani stanowe nie regulują długości wypowiedzenia. Zwolnienie pracownika, to najczęściej odbywa się w trybie natychmiastowym, a dowiadujesz się o tym w piątek po południu, a twój dostęp do firmowego komputerowego systemu zostaje zamknięty. Jeżeli ci się to przydarzy, a także masz inne powody do krytyki, to na odchodne nie wygarniają swoich żali. Warto rozstać się w zgodzie, by zostawić po sobie dobre wspomnienia i w razie potrzeby dostać dobre referencje, albo być przyjętym z powrotem.

Redukcja kadr z powodu koronawirusa bywa przejściowa, firmy wysyłają pracowników na bezrobocie, by minimalizować swoje koszty, ale przyjmą ich na nowo, gdy koniunktura się poprawi.

Odprawa

Duże zakłady pracy wypłacają zwalnianym pracownikom odprawę (severance payment), równą np. jednej tygodniówce za każdy przepracowany rok. Profesjonaliści i menadżerowie otrzymują często równowartość 3-miesięcznych czy półrocznych poborów. Taka odprawa może wydawać się manną z nieba. Niestety, rzadko stanowi rekompensatę za straconą lub pomniejszoną emeryturę pracowniczą (pension plan). W nowym zakładzie pracy wysługę lat należy zaczynać od początku. Twoja sytuacja jest lepsza, jeżeli miałeś oszczędnościowy program emerytalny 401(k).

Odprawa może być wypłacona jednorazowo (lump sum) lub w kilku ratach. Jeżeli masz wybór, weź spłatę ratalną ze względów podatkowych. Odprawa podlega opodatkowaniu w roku, kiedy została otrzymana. Otrzymanych pieniędzy nie warto zamrażać (np. w certyfikacie bankowym, annuity, czy nieruchomości), lecz lepiej trzymać w pogotowiu, by dopomogły w przejściowym okresie.

Uwaga: Pamiętaj, że w odprawa najprawdopodobniej dyskwalifikuje cię do pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Jeżeli wysokość ratalnej odprawy jest równa lub wyższa od dotychczasowych poborów, to odprawa będzie uważana za kontynuację wynagrodzenia i zasiłku dla bezrobotnych nie dostaniesz. Jeżeli dostaniesz odprawę w jednej kwocie to urząd ds. bezrobocia przeliczy, ilu miesiącom wypłaty się równa i zdyskwalifikuje cię na ten okres. Zasady są różne w poszczególnych stanach.

Fundusz emerytalny

Wiele osób posiada w zakładzie pracy emerytalny plan oszczędnościowy (employee savings plan), zwany 401(k). Niektóre firmy pozwalają na pozostawienie pieniędzy na koncie, niektóre domagają się ich zabrania. W takim przypadku powinieneś przelać pieniądze na swoje konto IRA lub na konto 401(k) u nowego pracodawcy. Po wycofaniu pieniędzy masz na to 60 dni.
Przestroga: Najgorszą ewentualnością jest wybranie pieniędzy z konta 401(k) gotówką lub wpłata ich na normalne konto (nie-emerytalne), bo przyjdzie ci wtedy od nich zapłacić federalny i stanowy podatek dochodowy. Ponadto likwidację funduszu emerytalnego przed ukończeniem 59 i pół roku należy zapłacić dodatkowo 10 proc. kary. W sumie, stracisz nawet 40 proc. wartości konta, a pozostałe 60 proc. nie będzie już rosło z odroczeniem podatków na przyszłość. Nie zrób tego błędu.

Ubezpieczenie zdrowotne

Tracąc pracę, tracisz ubezpieczenie zdrowotne, które miałeś od pracodawcy. Możesz je zatrzymać, co jest kosztowne.
Zgodnie z ustawą COBRA, pracodawcy mają obowiązek udostępnić pracownikom ubezpieczenie zdrowotne za grupowe stawki przez 18 miesięcy od daty zaprzestania pracy. Pracownik musi wtedy płacić całość składek (również część pokrywaną poprzednio przez pracodawcę) plus 2 proc. tytułem opłat administracyjnych. Może to wydawać się dużo, ale trzeba pamiętać, że zapłaciłbyś znacznie więcej, gdybyś próbował kupić polisę samodzielnie. Ubezpieczenie zdrowotne kosztuje nawet kilkanaście tysięcy dolarów na rodzinę i tyle przyjdzie ci płacić (plus 2proc.), jeżeli zdecydujesz się na COBRA.

Inna opcja to zakup ubezpieczenie zdrowotnego (zwanego Obamacare) na wolnym rynku, w Health Insurance Marketplace, www.health.gov. Z witryny tej zostaniesz przekierowany do strony swego stanu, gdzie możesz porównać polisy, przekonać się, czy otrzymasz jakąś subwencję. Za najtańszą polisę w kategorii „brązowej” rodzina płaci przeciętnie 1,040 dol. miesięcznie, a za najlepszą „platynową” – 1,460 dol. Czy zapłacisz pełną cenę, czy nie, zależy od twoich przychodów.

Uwaga: Jeżeli zapiszesz się do Obamacare będąc na bezrobociu, ubezpieczenie będzie dla ciebie bezpłatne albo niedrogie (w zależności od przychodu rodziny). Jeżeli znajdziesz pracę i zaczniesz mieć przychody, musisz to zgłosić, a ubezpieczalnia podwyższy ci stawki. Jeżeli tego nie zrobisz, w przyszłości przyjdzie ci zwrócić dużą kwotę.

Firmy ubezpieczeniowe zapewniają, że pokrywają koszty testów oraz leczenia COVID-19.

Gdy kończą się pieniądze

Zasiłek dla bezrobotnych wynosi przeważnie tyle, co połowa dotychczasowych zarobków, ale nie więcej niż pewien limit ustalony przez stan: 504 dol. tygodniowo w stanie Nowy Jork, 677 dol. w New Jersey, 613 dol. w Connecticut, 471 dol. (do 645 dol. dla pracowników z rodziną na utrzymaniu) w Illinois, zaledwie 275 dol. na Florydzie. Często zasiłek nie wystarcza na pokrycie kosztów utrzymania rodziny i trzeba sięgnąć do oszczędności.

Washington zapowiedział przeznaczenie na wsparcie bezrobotnych dodatkowe fundusze, więc świadczenia mogą być hojniejsze i wypłacane dłużej.

Warto wiedzieć, że wiele banków obiecuje pomagać klientom będącym w potrzebie wynikłej przez koronawirus. Bank of America, Citibank, Capital One, Chase, PNC, Truist, U.S. Bank, Wells Fargo i inne deklarują znosić kary, przedłużać terminy spłat kart kredytowych czy pożyczek hipotecznych, powiększać limit kredytu. Banki zachęcają do załatwiania spraw przez telefon albo Internet i obiecują, że ich centrum obsługi klienta będzie w pełni obsadzone. Pomoc udzielana będzie dla każdego przypadku z osobna. Problemy klientów mają być rozwiązywane indywidualnie dla każdego przypadku.

Działaj prewencyjnie

Rada: Odkładaj pieniądze na czarną godzinę. By żyć spokojnie, potrzebujesz uskładać kwotę, która pozwoli ci przetrwać co najmniej pół roku. Również postaraj się o linię kredytu w banku i dodatkową kartę kredytową, gdy jeszcze masz pracę i stały dochód. Później, gdy pracę utracisz, żaden bank nie zechce dać ci dodatkowego kredytu.

Życzę Państwu, żeby wskazówki zawarte w tym artykule nigdy nie były Państwu przydatne.

Elżbieta Baumgartner

Elżbieta Baumgartner
Autorka książek o profilu finansowym i konsumenckim, dostępnych
w polonijnych księgarniach i bezpośrednio od wydawcy: tel: 718-224-3492.
Księgarnia Poradnika "Sukces" >>>