W rocznicę tzw. "czarnej środy" lotnictwa amerykańskiego odbyło się spotkanie przy pomnikach w Jeleśni i Wadowicach

Jednym z ustaleń było nasilenie bombardowań Niemiec a w szczególności rafinerii i fabryk syntetycznej benzyny. Ustalenia te dały podstawy do rozpoczęcia wiosna 1944 r systematycznych bombardowań niemieckiego przemysłu petrochemicznego zlokalizowanego na Śląsku. Bez mała 20 dużych wypraw bombowych wykonanych przez 15 Armie Sił Powietrznych USA doprowadziła do zaprzestania produkcji benzyny. Strategiczny sukcesu okupiony został ogromnymi stratami.

Współautorem odniesionego zwycięstwa w „Bitwie i śląskie paliwo” był wywiad Armii Krajowej, który rozpracował wszystkie zakłady podając aliantom dokładne dane niezbędne do wykonania bombardowań. Celem wypraw bombowych były fabryki chemiczne: IG Farben w Oświęcimiu, kombinat chemiczny Odertal (Zdzieszowice) i Blehchamer (Blachownia i Kędzierzyn). Akcja „Sysnteza” jest kolejnym osiągnięciem wywiadu AK, wymagającym stałego przypominania.

Największe straty lotnictwu amerykańskiemu Niemcy zadali 13 września 1944 r. Z włoskich lotnisk do wykonania kolejnego nalotu wystartowało ponad 800 bombowców i myśliwców. Tego dnia amerykanie stracili w sumie 30 maszyn, z czego 12 pod polskim niebem.

Od wielu lat miłośnicy historii lotnictwa spotykają się 13 września najpierw w Jeleśni przed pomnikiem upamiętniającym załogę Latającej fortecy o imieniu „Dinah Might”, a po południu w Polsko-Amerykańskim Muzeum „Hells Angel”. Organizatorami wydarzenia są Panowie Jan i Józef Suchoniowie, świadkowie katastrofy w Jeleśni i Pan Zygmunt Kraus, właściciel Muzeum w Wadowicach, od lat współpracujący z Muzeum Armii Krajowej i Stowarzyszeniem Seniorów Lotnicwa Wojskowego RP.

W Małopolsce oprócz wspominkach Liberatorów, rozbiły się w tym dniu dwie Latające Fortece B 17 w Koniówce na Podhalu oraz w Wólce Zręczyckiej nad Rabą.

Tekst i fot. Robert Springwald