Pomnik gen. Czerniachowskiego w Pieniężnie trafi na cmentarz

Czyżby sprawa, o której pisałem tutaj kilkakrotnie, miała wreszcie znaleźć szczęśliwe zakończenie?

Uchwałę radnych Pieniężna w sprawie usunięcia symbolicznego grobu sowieckiego generała (jego szczątki spoczywają w Moskwie), zwanego „katem Armii Krajowej”, zatwierdził wojewoda warmińsko-mazurski. ROPWiM przystąpi teraz do rozmów ze stroną rosyjską na podstawie umowy zawartej przez Rzeczpospolitą Polską z Federacją Rosyjską w lutym 1994 roku, ponieważ ten monument figuruje na liście sowieckich pomników umieszczonych na terenie naszego kraju, stanowiącej załącznik do niej.

„W opinii ROPWiM wzniesienie pomnika gen. Czerniachowskiego odpowiedzialnego za aresztowanie i wywóz do łagrów dowództwa i żołnierzy wileńskiego okręgu AK było przejawem polityki władz partyjnych i państwowych PRL-u, a nie wyrazem rzeczywistej wdzięczności społeczności lokalnych wobec Armii Sowieckiej. Dlatego Rada podtrzymuje swoją opinię dotyczącą podjętej przez pana burmistrza inicjatywy i nie będzie zgłaszała sprzeciwu wobec likwidacji ww. pomnika” - napisał w cytowanym przez „ND” stanowisku naczelnik Wydziału Krajowego Rady Adam Siwek.

Na interpelację posła Sojuszu Lewicy Demokratycznej profesora Tadeusza Iwińskiego, który niepokoił się, że decyzja władz Pieniężna będzie miała negatywny wpływ na stosunki z Federacją Rosyjską odpowiedział minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski:

„Pomniki upamiętniające miejsca, wydarzenia i postacie z dziejów walk i męczeństwa powinny przede wszystkim spełniać funkcję edukacyjną, stawiając pewne wzory do naśladowania. W przypadku gen. Czerniachowskiego trudno mówić o pozytywnych wzorach, gdyż jest on odpowiedzialny za podstępne aresztowanie i wywózkę do sowieckich łagrów kilku tysięcy oficerów i żołnierzy Wileńskiego Okręgu AK, gdzie wielu z nich zmarło.”

Przypomniał też, że ROPWiM przeznaczyła w ubiegłym roku na remonty cmentarzy żołnierzy sowieckich blisko 800 tysięcy złotych, a dodatkowe fundusze przeznaczane są z puli wojewodów współpracujących w tej sferze z Radą.

„W styczniu Rada Pieniężna przyjęła uchwałę w sprawie demontażu znajdującego się na terenie tej miejscowości pomnika Iwana Daniłowicza Czerniachowskiego odpowiedzialnego za hekatombę ośmiu tysięcy żołnierzy Armii Krajowej na Wileńszczyźnie. Monument zainstalowano na początku lat 70. ubiegłego wieku na obrzeżach Pieniężna. Prawdopodobnie niedaleko tego miejsca w lutym 1945 r. sowiecki dowódca został śmiertelnie raniony odłamkiem artyleryjskim. Pochowano go w Wilnie, a po odzyskaniu przez Litwę niepodległości jego szczątki przeniesiono na cmentarz w Moskwie. Napis na pomniku w Pieniężnie głosi m.in.: <W tym miejscu 18 lutego 1945 roku w czasie walk o wyzwolenie Warmii i Mazur został śmiertelnie ranny Iwan Czerniachowski (…). Na wieczną chwałę bohaterowi społeczeństwo ziemi olsztyńskiej>. Od początku lat 90. przy pomniku Rosjanie nie celebrowali żadnych rocznic. Sytuację zmieniła radykalnie uchwała o usunięciu monumentu. 18 lutego bez zgody władz miasta Rosjanie zorganizowali pod nim uroczystości związane z 69. rocznicą śmierci Czerniachowskiego. Wcześniej, również bez zgody, a nawet wiedzy władz Pieniężna, uporządkowali teren wokół pomnika i go odmalowali. Na capstrzyk pod upamiętnieniem kata Wileńszczyzny zjechali: gubernator obwodu kaliningradzkiego Nikołaj Cukanow, członkowie rządu tego obwodu, deputowani dumy obwodowej oraz wielu uczniów szkół z Kaliningradu. Obecni byli również przedstawiciele ambasad Białorusi i Ukrainy. Przeciw tym uroczystościom protestowała kilkudziesięcioosobowa grupa członków kilku stowarzyszeń patriotycznych” - czytamy w „Naszym Dzienniku”.

Stanisław Dębicki
Dziennik Polonijny
Polish Pages Daily News