Wywiad z Jozefem Kaczmarkiem, prezesem Fundacji Mloda Polonia

Dominik Stecuła: Fundacja Młodej Polonii działa  przez niespełna 20 lat. Jednak jej działalność pozostaje tajemnicą dla dużej ilości Polaków mieszkających na stałe w USA. Czy mógłby Pan przybliżyć czytelnikom działalność Fundacji Młodej Polonii?

Józef Kaczmarek: Nasz ziemski glob jest ogromny, a w nim gęsto rozsiane środowiska polonijne. Trudno objąć tak ogromny obszar, mimo iż korzystamy z Internetu oraz naszych  przedstawicielstw.

USA jest  ogromnym krajem i mimo dobrego kontaktu z ambasadami RP i konsulatami RP nie jesteśmy w stanie dotrzeć do większości polskich środowisk, chociaż trzeba przyznać, że na nasze konkursy zgłasza się coraz więcej dzieci i młodzieży z USA. Dobrym przykładem może być współpraca z artystami i nauczycielami plastyki w USA, do których wysyłał nasze prace konkursowe mgr Władysław Rejzner – pełniący w Fundacji funkcję dyrektora do spraw wystaw i konkursów.

Na drugie pytanie odpowiem w skrócie. W ciągu prawie 20 lat  działalności objęliśmy parasolem ochronnym liczne środowiska polonijne  głównie na Wschodzie Europy, ale nie tylko. Dla młodzieży polskiej na świecie organizujemy liczne konkursy mobilizujące do pogłębiania wiedzy o Polsce, jej kulturze i języku. W konkursach naukowych: POLONIADACH promujemy zasłużonych Polaków, którzy poświęcili się dla dobra, wolności innych krajów, jak: Tadeusz Kościuszko i inni. W konkursach artystycznych rozwijamy talenty młodzieży.  Utworzyliśmy w 2004 r. FUNDUSZ STYPENDIALNY im. Cypriana Kamila Norwida – „pomocna dłoń”, który gromadzi fundusze na stypendia dla  zdolnej młodzieży polonijnej. W roku bieżącym podjęliśmy się wraz z Polonią Ukrainy i Polonią Litwy zorganizowania międzynarodowych obchodów  200 rocznicy urodzin Juliusza Słowackiego.


Zadaniem naszej Fundacji jest zbliżenie do młodej Polonii i  poznanie problemów nurtujących dzieci i młodzież polonijną,  inspirowanie aktywności kulturalnej,  rozwijanie talentów i uzdolnień młodzieży, rozbudzenie  przywiązania do kraju ojców, rozbudzanie szacunku dla polskich dokonań w świecie (które nie są małe),  wspomaganie ekonomiczne potrzebujących, szczególnie młodzieży polonijnej ze Wschodu Europy, z byłych krajów, które wyzwoliły się  spod panowania Związku Radzieckiego..

Ogólnoświatowy zasięg i przedstawicielstwa w licznych krajach czynią to, że należymy do grupy największych fundacji polskich. Wychowaliśmy kilka set wolontariuszy- liderów, którzy pełnią społeczne zadania w innych organizacjach charytatywnych. W ciągu  dwudziestu lat  działalności nasza praca zaowocowała tym, że uzyskaliśmy duży autorytet i uznanie społeczne.
 
Co skłoniło Pana do założenia Fundacji?

Jako nauczyciel, wychowawca, instruktor harcerski, zasłużony działacz krajoznawstwa i turystyki, utrzymuję  od  roku 1959,a więc już  50 lat kontakty  z młodzieżą polonijną, którą najpierw zapraszałem na obozy językowe i gwaroznawcze, a potem organizowałem dla niej pobyty zdrowotne w polskich uzdrowiskach,  szczególnie dla dzieci ze schorzeniami popromiennymi, po katastrofie w Czarnobylu na Ukrainie.  
     
To była pasja nauczycielska i zarazem podjęcie harcerskiej służby dla środowisk, które wymagały naszej pomocy w postaci: książek, podręczników, pomocy szkolnych, stypendiów. Pochodzę z rodziny patriotycznej. Ojciec Michał był żołnierzem Powstania Wielkopolskiego, matka Balbina uczestniczyła w sławnym strajku dzieci wielkopolskich przeciw germanizacji i te tradycje zaowocowały w mojej świadomości jako bodziec do własnych działań na rzecz służby społecznej.  
 
Polska leży w pobliżu krajów, w których Polacy są ekonomicznie dyskryminowani, odpychani na margines.  Tam właśnie lokuję swoje pasje.  W ciągu kilkunastu ostatnich lat udało nam się założyć kilka bibliotek na Ukrainie i Litwie, wpłynąć na poprawę zdrowia dzieci polskich ze Wschodu Europy. Udało się też wzbogacić  edukację artystyczną, zwiększyć szacunek dla kultury polskiej i języka polskiego, pomóc w wykształceniu studentów o polskim rodowodzie  z Białorusi, Rosji, Ukrainy, Kazachstanu, Rumunii i Bułgarii . Chcemy ten proces kontynuować.

W misji Fundacji przeczytać można, że „fundamentem jej działania jest kultywowanie dziedzictwa Polski.” W jaki sposób Fundacja spełnia swą misję?

Na dziedzictwo Polski składają się wartości kulturotwórcze wytworzone w ciągu wieków na terenie naszego kraju, a są one niezwykle bogate. Równie ważnym składnikiem dziedzictwa Polski,  jest to wszystko, co stworzyli Polacy na świecie w różnych krajach zamieszkania.

Na wszystkich kontynentach i we wszystkich dziedzinach nauki można znaleźć ślady genialnych odkryć polskich naukowców, którzy nie ustępując innym narodom, dawali wkład w rozwój nauki światowej. Wskazywali drogę innym, wyznaczali również nasze miejsce w świecie, odcisnęli piętno na wizerunku Polski.

Ogromną wartość twórczą stanowią badania polskich uczonych–zesłańców patriotycznych na Syberii lub emigrantów politycznych w Chile,  w Szwajcarii, we Francji, w Australii i innych  krajach.

Stany Zjednoczone Ameryki Północnej są namacalnym dowodem, jak ogromną rolę w konstruowaniu państwowości, wojskowości i gospodarki USA odegrali polscy imigranci, oficerowie, jak: Tadeusz Kościuszko, Kazimierz Pułaski.  Wielu konstruktorów polskich tworzyło tu genialne budowle, mosty, czy też wielu uczonych z polskim rodowodem odkrywało w laboratoriach amerykańskich  nowe sposoby lecznicze lub nowe leki.  Mało kto wie, że już w 1607 roku, rok po założeniu pierwszej osady kolonistów  w Stanach Zjednoczonych o nazwie Jamestown, na zaproszenie kapitana Johna Smitha, przybyła tam grupa polskich rzemieślników, specjalistów produkcji mydła, potasu oraz szkła. Od tego czasu wyjeżdżały  do USA  całe fale Polaków, którzy nie tylko zarabiali na życie, ale także wzmacniali potencjał gospodarczy nowej Ojczyzny. Wśród imigrantów z Polski, są tam też u Was krewni mojej matki, którzy w XIX wieku wyemigrowali z Poznańskiego i zakorzenili się w okolicach Chicago.

Wszystkie dokonania polskich imigrantów w USA, ten ogromny  potencjał dziedzictwa Polski, nasza Fundacja  w specjalnych olimpiadach naukowych POLONIADACH  odkrywa, udokumentowuje, upowszechnia i  poświadcza, że Polacy przyczynili  się do rozwoju kultury i cywilizacji światowej,  w tym także do wzbogacenia  wizerunku  drogiego mi  kraju - USA. 

Jednym z głównych celów Fundacji Młodej Polonii jest łączenie młodych środowisk polonijnych z różnych krajów. W ilu krajach działa Młoda Polonia?

Fundacja Młodej Polonii oprócz warszawskiej centrali działa poprzez swoje przedstawicielstwa w Białej Podlaskiej, Bytomiu, na Litwie, na Białorusi, w Rosji, na Ukrainie, w Austrii, we Włoszech, w Anglii, w Irlandii, w USA oraz w Kanadzie. 

Dyrektorzy przedstawicielstw mają uprawnienia, nadane Uchwałami Zarządu, do reprezentowania Fundacji w danym kraju. Nadto w kilku krajach działają jeszcze inni  upoważnieni przez Fundację delegaci. Wszyscy Ci przedstawiciele popularyzują zadania statutowe Fundacji, organizują imprezy polonijne, i wspierają nasze wysiłki organizacyjne.

Od momentu założenia przez Pana Fundacji, czyli od roku 1990, świat bardzo się zmienił. Czy zmieniły się cele Fundacji i jej podejście do własnej misji?

Tak!  Mimo,  iż nasz STATUT jest dość uniwersalny,  oparty na  trwałych  zasadach, to jednak w ostatnim roku musieliśmy dopasować go w niektórych paragrafach do nowych potrzeb, jakie ostatnio zaistniały. Mam na myśli sport i usportowienie dzieci i młodzieży w wychowaniu fair play. Działalność nasza w tym zakresie zaowocowała, Międzynarodowym Konkursem Plastycznym: SPORT w WYOBRAŹNI,  który przyniósł nam ogromny sukces w postaci ponad 5 500 prac nadesłanych z kilkunastu krajów świata. Dzięki niemu mogliśmy zorganizować 5 wystaw plastycznych, w tym jedną w Pekinie, eksponowaną w polskiej Ambasadzie  podczas zeszłorocznej Olimpiady. Nadto udało nam się wydać kolorowy trójjęzyczny album (polsko-angielsko-chiński) z pracami 220 prac laureatów tego Konkursu.

Polska żyje teraz  w atmosferze sportu piłkarskiego EURO 2012 i my również dołączamy się do tej kampanii.

Porozmawiajmy o innym aspekcie Pana pracy. Czy mógłby przybliżyć Pan czytelnikom pracę Młodej Polonii od środka? Ile osób zatrudnia Fundacja? Jak jest finansowana jej działalność?

Fundacja Młodej Polonii nie zatrudnia etatowych pracowników, nie wydaje ani grosza na płace. Wszystkie uzyskane środki przeznacza na cele statutowe. W czasie konstruowania zasad naszego działania położyliśmy nacisk na: to,  by członkowie władz Fundacji, z pobudek bezinteresownych, zobowiązali  się nie osiągać bezpośrednich lub pośrednich korzyści materialnych z udziału w FUNDACJI. Stąd też wszystkie agendy  naszej Fundacji oraz imprezy obsługiwane są wyłącznie przez wolontariuszy: profesorów wyższych uczelni, prawników, nauczycieli,  studentów, uczniów licealnych i gimnazjalnych, uczniów szkół podstawowych. W sumie aktywnych członków współpracujących z Biurem Fundacji jest ponad 70 osób. Członków honorowych i sympatyków mamy ponad 3 500 osób.

Na fundusz początkowy Fundacji złożyły się w roku 1990 dotacje 3 członków założycieli: inż. arch. Richarda Gali z Austrii, dr Andrzeja Jedlińskiego ze Szwecji i mgr Józefa Kaczmarka z Polski. Dalsze wpłaty pochodzą z naszych składek, dotacji Senatu RP. Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Kultury i zaprzyjaźnionych sponsorów.
   
Dodam, że wniesienie przez osobę fizyczną lub prawną na rzecz FUNDACJI wartości majątkowych zostają  potwierdzone w ZŁOTEJ KSIĘDZE DARCZYŃCÓW FUNDACJI wraz z przekazaniem ofiarodawcy dyplomu  honorowego PHILANTHROPOS HONORIS CAUSA.

Czy Młoda Polonia przewiduje zwiększenie swojej działalności w Stanach Zjednoczonych?

Tak!  Stany Zjednoczone to kraj z największą Polonią na świecie. Szacuje się że w Stanach Zjednoczonych mieszka ponad 10,6 mln  ludzi pochodzenia polskiego, a około 667 tys. z nich używa języka polskiego w życiu codziennym. Wiemy jednak, że posługiwanie się  językiem polskim przychodzi coraz trudniej, szczególnie dzieciom i młodzieży. Świetnym przykładem tego jest niedawna wypowiedź najpiękniejszej Polki   w USA – p. Joanny Krupy, która ubolewa nad tym, że jej język polski coraz bardziej ubożeje i dlatego postanowiła się douczać języka polskiego.
 
W biegłym roku powołaliśmy przy naszej Fundacji AKADEMIĘ LITERATURY I JĘZYKA POLSKIEGO, której celem jest dotarcie za pomocą Internetu do środowisk polonijnych i szkółek polonijnych z materiałami dydaktycznymi i doradztwem w sprawach poprawności języka polskiego. Mamy w Fundacji odpowiednią  kadrę filologiczną , jak. dr Elżbieta  Pędraszewska –Iskrzak, dr Mariusz Affek, dr Marek Kawa, mgr Anna Szwed, mgr Krystyna Paszkiewicz i inni.  Ja sam ukończyłem na Uniwersytecie Poznańskim  filologię  polską i chętnie  doradzam  w sprawach poprawności językowej kilku osobom z USA. Chcemy ten proces poszerzyć!

Chelsea Clinton - córka prezydenta USA na nasze zaproszenie gościła wraz z babcią i osobami towarzyszącymi w naszej Fundacji w 1994 roku.

Wielkimi krokami zbliża się Program TRIADA organizowany przez Fundację Młodej Polonii…

TRIADA zainicjowana w ubiegłym roku jest również ogniwem kultywowania dziedzictwa Polski. Poświęcona jest 200 rocznicy urodzin wielkiego poety, Juliusza Słowackiego. Zaprosiliśmy do współpracy środowiska polonijne na Ukrainie, szczególnie w Krzemieńcu,  gdzie urodził się Słowacki, także w Wilnie na Litwie  – gdzie studiował poeta oraz w Warszawie, gdzie poeta pracował. W tych miastach odbędą się uroczyste sesje programowe z udziałem wybitnych poetów, jak: Ernest Bryll , Aleksander Nawrocki i Marian Grześczak i profesorów wyższych uczelni Ukrainy, Litwy i Polski . Zaproszenie dla wygłoszenia swego referatu przyjęła także Dyrektor Muzeum Polskiego w Rapperswilu w Szwajcarii .p. Anna Buchmann.

Cele  zadania programu TRIADY  składają  się z kilku priorytetów, a do nich należą:

• Ochrona  i zachowanie  dziedzictwa kulturowego z czym wiąże się pamięć  o wielkiej polskiej postaci historycznej i artystycznej jakim był Juliusz Słowacki – postać o wymiarach międzynarodowych. Proces ilustrowania  w referatach naukowych i dokumentowanie treści oraz  wydarzeń związanych z przebiegiem uroczystości, przyczyni się do wzbogacenia wizerunku poety  w środowiskach Ukrainy  i Litwy, stanowić będzie materiał dokumentacyjny   tzw. dziedzictwa utraconego.
• Aktywizacja  środowiska polonijnego  na Ukrainie i Litwie. Wykorzystując tak doskonałą okazje, mamy szanse pobudzenia polskiego środowiska inteligenckiego na Wschodzie do twórczego udziału podczas realizacji sesji popularno-naukowych. Wszystkie zajęcia organizacyjne mają na celu  objaśnienie  młodzieży  roli i znaczenia polskiego poety i zarazem do podniesienia  kwalifikacji  działaczy upowszechniających  kulturę. 
• Promowanie  kultury  polskiej  w kraju i w świecie Twórczość Juliusza Słowackiego jest jeszcze nie do końca zdefiniowana  i oceniona. W roku obchodów jest więc miejsce i okazja dla zainspirowania dalszych badań nad rolą, jaką ten poeta odegrał w kreowaniu  wizerunku Polski i w jakim stopniu wpłynął na jej losy. TRIADA  pogłębi wiedzę  o kulturze polskiej.
• Wzbogacenie  procesu  edukacyjnego  i wychowawczego  dzieci i młodzieży polonijnej. Środowiska polonijne - dzięki aktywności organizatorów,  a szczególnie nauczycieli języka polskiego oraz instruktorów żywego słowa,  działaczy „szkół  tradycji” -  kultywowanych  w środowisku krzemienieckim na Ukrainie  i środowisku  wileńskim na Litwie - wypełnią  się nową treścią i nową metodyką  edukacyjną.

Tak więc TRIADA jest ogromnym przedsięwzięciem i dlatego stworzyliśmy KOMITET HONOROWY, do którego zapisują się wybitni Polacy, by wspomagać nas w procesie łączenia  trzech narodów: Polski, Ukrainy i Litwy. Zachęcamy przyjaciół i sympatyków     z USA do zgłaszania również swego uczestnictwa w tym Komitecie.


Młodzież polonijna - laureaci Międzynarodowych Konkursów Artystycznych organizowanych przez Fundacje Młodej Polonii podczas warsztatów plastycznych ,  na 5 dniowym sympozjum pokonkursowym. w czasie pobytu w Warszawie.

Dlaczego Polacy w USA powinny wspomagać działalność Młodej Polonii?
W jaki sposób ludzie w Ameryce mogą pomóc Fundacji?

Obecny kryzys finansowy i gospodarczy dotknął wszystkich obywateli USA, jak  również nas w Polsce. Tak np. na skutek kryzysu Senat RP odmówił nam dotacji na zorganizowanie w Warszawie 5 dniowego sympozjum dla laureatów  naszych konkursów artystycznych z kilkunastu krajów, w tym także z USA.. Dla mnie to była klęska!  Chciałem tym dzieciom pokazać Polskę, nagrodzić ich za piękne prace, tymczasem zmuszony zostałem do zawiadomienia ich, że nie możemy ich przyjąć, mimo iż tak bardzo chcieli przyjechać. To jest porażka wynikająca z braku funduszów.

„W jedności siła” powiedział, ktoś mądry. My, jako Fundacja przeznaczamy swój potencjał intelektualny, metodyczny i organizacyjny dla potrzeb dzieci i młodzieży polskiej w USA, ale …

Wiem, że Polacy z USA odznaczają się głęboką wrażliwością i wybitną troską o własną młodzież i kształtowanie jej duchowego wizerunku oraz uczuć przywiązania do Polski - Kraju przodków.Są nastawieni do nas niezwykle życzliwie i potrafią wspomagać inicjatywy patriotyczne i dlatego mam pełną  nadzieję, że znajdziemy w środowiskach polonijnych USA takich obywateli, którzy rozumiejąc nasze cele, zechcą razem z nami współorganizować i wspierać, choćby nawet małym wysiłkiem  nasze zadania. Zapraszając więc ludzi dobrej woli z USA do „wspólnego tanga” załączam nasz APEL, w którym wypisaliśmy nasze potrzeby!

ZWRACAMY SIĘ DO OSÓB, KTÓRE MOGĄ LUB ZECHCĄ WSPOMÓC NASTĘPUJĄCE CELE STATUTOWE naszej Fundacji:

1. Ufundowanie nagród rzeczowych dla laureatów konkursów albo ufundowanie   dzieciom polonijnym pobytu w Polsce lub za granicą;
2. Pokrycie kosztów nauki na studiach dla uzdolnionej młodzieży polonijnej w formie  ufundowania stypendiów;                                                                                                                                                                                                                                                   
3. Pomoc materialna dla dzieci chorych pochodzących z rejonów zagrożonych chorobą popromienną;
4. Opłacenie  środków na zakup, pomocy szkolnych, podręczników, paczek świątecznych dla ubogich dzieci ze wschodu Europy;
5. Przyjęcie całkowitej  lub częściowej opieki  nad konkretnym dzieckiem polonijnym  ze wschodu Europy, łącznie z wyposażaniem jego edukacji,  przez comiesięczne  dotacje, wysyłane na adres Fundacji*.

Zachęcamy  do przesyłania darowizn na  konto bankowe FUNDACJI:                                                                                                                                                                                PKO BP, IX O/M Warszawa 72 1020 1097 0000 7102 0086 6020
(KOD SFIFT Banku - pisane ciągiem dużymi literami: BPKOPLPW)

Uwaga: Sponsorów wpisujemy do ZŁOTEJ KSIĘGI DARCZYŃCÓW
I wręczamy im dyplomy: PHILANTHROPOS HONORIS CAUSA