Relaks w stylu sprzed lat. Poznaj niezwykłe uroki Gdyni Orłowa

Za sprawą atrakcyjnego położenia Orłowo słynie z malowniczych spacerów brzegiem plaży lub parkiem z graniczącym nieopodal Sopotem. Zajmują one ok. 50 min — licząc do molo w pobliskim kurorcie, na który wstęp jest płatny. Do wyboru mamy kilka wyjątkowych tras np. plażą lub parkiem. W sezonie letnim na nadmorskiej Scenie Letniej Teatru Miejskiego w Gdyni wystawiane są spektakle i odbywają się letnie pokazy filmowe. Odnajdziemy tam także wiele restauracji, barów i kwater noclegowych. Blisko molo przy ul. Orłowskiej 6 znajduje się słynny domek wybitnego polskiego prozaika Stefana Żeromskiego, który mieszkał w nim wraz z rodziną podczas pobytów w Gdyni, kiedy interesował się budową tego miasta. Odbywał tam też liczne wycieczki po okolicy, jak również spotkał się z Janem Kasprowiczem, Janem Lechoniem, Antonim Abrahamem, Bernardem Chrzanowskim oraz Jakubem Mortkowiczem. Podczas pobytu pisarza w Orłowie powstał utwór pt. "Sambor i Mestwin". W kwietniu ub.r. na elewacji budynku zamontowano hotel dla pszczół, od czterech lat mieszkają one również w ulach na dachu Urzędu Miasta Gdyni.

Trójmiejskie hotele i restauracje czekają na tłumy spragnionych urlopu i słońca turystów. 

Pierwszy pomost w Orłowie został wybudowany jeszcze przed powstaniem miasta Gdyni, w czasie I wojny światowej. Osada nazywała się wówczas Adlerhorst, od nazwiska Johanna Adlera, który w XIX w. założył tu karczmę. Stanowiło to impuls do powstania kąpieliska, a wraz z nim Domu Kuracyjnego i pomostu dla kuracjuszy. W 1928 r., już po przyłączeniu tych terenów do Polski, molo rozbudowano do długości 115 m. Umożliwiało to obsługę niedużych statków pasażerskich Żeglugi Polskiej. W 1934 r. molo doczekało się kolejnej modernizacji. Po przebudowie uzyskało 430 m długości. Do prac zostały użyte materiały pochodzące z rozbiórki drewnianego molo pasażerskiego w Gdyni. Orłowskie molo stanowiło wówczas konkurencję dla molo w Sopocie. Rok później znalazło się w granicach administracyjnych Gdyni, wraz z całym Orłowem.

W 1949 r. silny sztorm zniszczył ponad połowę konstrukcji. Na tak duży rozmiar szkód wpływ miał również brak konserwacji molo. W 1953 r. remont przeszła jedynie ocalała część. Od tamtej pory długość molo wynosi jedynie 180 m, a obiekt przeznaczony jest wyłącznie dla spacerowiczów, bez możliwości cumowania statków i łodzi. W latach 2006-2007 molo przeszło kolejny remont. Jego koszt wyniósł 3,5 mln zł, a sfinansowaniem projektu zajęło się miasto Gdynia. Oprócz nowej konstrukcji zyskało również wzmocnienie w postaci stalowych obejm na drewnianych palach. Molo w Orłowie do lat jest często wybierane przez zakochanych jako miejsce oświadczyn. Sąsiadujący z nim klif znajduje się w granicach administracyjnych dzielnicy Redłowo, zwany jest też Klifem w Redłowie, Cypelem Orłowskim lub Orlą Głową. Jest to pierwszy rezerwat utworzony na obszarze byłego województwa gdańskiego i jeden z najstarszych w Polsce. Wskutek abrazji ściana urwiska cofa się w średnim tempie 1 m rocznie. Zbudowany jest głównie z gliny morenowej pochodzenia lodowcowego i rozciąga się na długości 650 m.

Na plaży znajdują się również ciemnobrunatne warstwy piasku, które stanowią skupisko minerałów ciężkich (m.in. magnetyt, mangan, cyrkon, tytan). Źródłem ich są zniszczone skały magmowe i metamorficzne. U podnóża klifu występują także warstwy węgla brunatnego. Klif Orłowski dzieli się na dwie części: martwą – nienarażoną na abrazję, mająca postać osuwisk porośniętych roślinnością – ciągnie się do portu w Gdyni oraz aktywną – stroma ściana wysunięta w kierunku morza, narażona na abrazję – od strony molo. Jego zbocza porośnięte są przez różnorodną roślinność. Wzdłuż klifu wiedzie nadmorska trasa spacerowa do Sopotu. Idąc szczytem skarpy, można zobaczyć wspaniałą panoramę Mierzei Helskiej, portu w Gdyni oraz plaży. Ten krajobrazowy rezerwat przyrody o powierzchni blisko 122 ha został utworzony w 1938 r. Celem ochrony jest zachowanie naturalnych lasów bukowych oraz naturalnego stanowiska jarząba szwedzkiego. W rezerwacie występują charakterystyczne rośliny (rokitnik zwyczajny, podrzeń żebrowiec, wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity) i specyficzne procesy geologiczne abrazji morskiej.

W Gdyni Orłowie odnajdziemy też swoistą oazę spokoju. Jest to zespół pałacowo-parkowy mieszczący się przy ul. Folwarcznej 2, o którym wie niewielu mieszkańców Trójmiasta, a nawet samego Orłowa. Ten wyjątkowy budynek stoi tam od wieków. To Pałac w Orłowie, w którym już w XIV w. istniała siedziba szlachecka. Jednym z właścicieli panującego w latach od 1342 do 1585 rodu, był rycerz Piotr z Kacyka, który pomiędzy wyprawami wojennymi z Krzyżakami zajmował się również rybołówstwem. W 1342 r. sprzedał im pola i łąki pod Gdańskiem (dziś dzielnica Śródmieścia Długie Ogrody), a w zamian otrzymał prawo do "połowu ryb w rzekach oraz wszelkich potworów morskich w Słonym Morzu". Za jego czasów zbudowano wszystkie fundamenty środkowej części Pałacu. Zaś w XVIII w. wraz z rozwojem wsi zmieniał się zarówno sam pałac, jak i związane z nim zabudowania.

Na przestrzeni czasu pałac był posiadłością m.in. rodzin von Brauchitsch oraz von Krockow. W 1847 r. majątek nabył baron Wilhelm von Brauchitsch – gdański landrat, wyższy radca rejencyjny i tajny radca w Koszalinie. W 1919 r. kolejny z baronów von Brauchitsch, były rotmistrz Pułku Huzarów Śmierci, zaproponował przedstawicielowi polskiego rządu panu Jałowieckiemu kupno tego majątku, ale do transakcji nie doszło. W latach dwudziestych polski rząd kupił majątek i odsprzedał go za bezcen senatorowi Wolnego Miasta Gdańska Juliuszowi Jewelowskiemu. W lutym 1920 r., po słynnych zaślubinach Polski z morzem, Witold Kukowski, właściciel pobliskich Kolibek, wydał uroczysty bankiet na cześć generała Józefa Hallera. W okresie tym do pałacowego majątku należało 460 ha ziemi w samej wsi, wraz z 28 budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi. W okresie międzywojennym swoją siedzibę miał tam Związek Zawodowy Nauczycieli Polskich Szkół Średnich, a po wojnie mieściło się w nim liceum ogólnokształcące. W listopadzie 2006 r. Przedsiębiorstwo Budowlane Górski przejęło zabytkowy dworek i początkowo podnajmowało go Gdyńskiej Szkole Filmowej, która właśnie tutaj stawiała swoje pierwsze kroki. Obecnie teren został zrewitalizowany, a w samym budynku funkcjonuje luksusowy hotel Hotel Quadrille Relais & Châteaux oraz wymagającą wcześniejszej rezerwacji, uznanej za najlepszą w Trójmieście restauracją Biały Królik i dostępnym bez zapowiedzi podziemnym pubem.

Projekt hotelu Hotel Quadrille Relais & Châteaux i jego dizajnerski charakter miały wydobyć to zapomniane miejsce i zapewnić odwiedzającym wyjątkowe wrażenia. Elegancki hotel o wystroju opartym na motywie Alicji w Krainie Czarów mieści się w budynku odrestaurowanego pałacu z aneksami, do których można dostać się podziemnym tunelem. Położony jest ok. 15-20 minut spacerem od plaży i molo w Orłowie. Zrewitalizowany malowniczy 2-hektarowy park jest dostępny bezpłatnie dla mieszkańców i turystów w godzinach od 9 do 17. Znajdziemy w nim wiele wiekowych unikatów drzew i roślin np. 300-letnią jodłę grecką, która nie ma sobie równych w całym Trójmieście i pamięta historię mieszkańców pałacu oraz rozwoju całego Orłowa. Jej szyszki od lat mają ten sam czerwony kolor, co daje niesamowity widok szczególnie w promieniach słońca.

Autor / zdjęcia: Adam Białas, dziennikarz biznesowy, ekspert komunikacji i rynku nieruchomości, globtroter. Zdjęcia archiwalne ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni.