Dziady Adama Mickiewicza w inscenizacji Eimuntasa Nekrosiusa. Premiera online 27 maja.

Teatr Narodowy Live
Premiera online: 27 maja, godz. 19:00 czasu polskiego (CET)
LINK: https://youtu.be/XMnKpBZj1Fs
Spektakl dostępny do godz. 24:00
Czas trwania spektaklu: 3 godz. 47 min.
Spektakl z napisami w języku angielskim (napisy dostępne w systemie You-Tube)

Arcydramat Mickiewicza wystawiony na narodowej scenie blisko pół wieku po pamiętnej realizacji Kazimierza Dejmka z 1967 roku, tym razem jako międzynarodowy projekt we współpracy z litewskimi twórcami, miał swoją premierę 10 marca 2016 roku w jubileuszowym sezonie 250-lecia Teatru Narodowego. W czasie ostatnich pięciu sezonów przedstawienie niezmiennie cieszyło się wielkim zainteresowaniem zarówno rodzimej, jak i zagranicznej publiczności, a także krytyków teatralnych, wciąż odczytujących teatralne tropy scenicznej interpretacji dramatu.

Wybitny litewski twórca, wizjoner teatru - Eimuntas Nekrosius przekuł tekst Dziadów na sceniczne metafory i ukazał go ze szlachetną prostotą. Zobrazował duchowość śmiertelników owładniętych potrzebą metafizyki, pokazał także sytuację człowieka wrośniętego w społeczność. Romantyczne dzieło Mickiewicza w polskiej tradycji teatralnej zajmuje miejsce szczególne. Dramat - naznaczony ciągłym buntem, wadzeniem się ze świętościami, z nami samymi - nie raz wpływał na społeczne nastroje, a nawet inicjował polityczne przesilenia. Sprawy osobiste stykają się tu ze zbiorowymi, kultura polska z kulturą litewską, wiara ze zwątpieniem, cywilizacja zachodnia z lokalną mądrością. Skargi ofiar politycznego terroru łączą się z namysłem nad mechanizmami twórczości. Reżyser przygląda się tym granicznym polskim doświadczeniom, interpretuje tekst także w kontekście twórczej drogi i dziedzictwa Adama Mickiewicza. To nowe Dziady - wizyjne, refleksyjne, metaforyczne.

Za inscenizację Dziadów Eimuntas Nekrosius uhonorowany został prestiżową Nagrodą im. Konrada Swinarskiego.

Głosy recenzentów:

„W olśniewających Dziadach Eimuntas Nekrosius zrywa z polską tradycją czytania arcydramatu Mickiewicza, szuka ukrytych znaczeń zapisanych w nim słów. Podszywa spektakl gorzką ironią, daje wybrzmieć śmiechowi, mnoży zagadki i pytania. [...] Teatrowi Narodowemu przybyło przedstawienie dla jego misji doskonałe. Kto jeśli nie narodowa scena ma przewartościowywać klasykę, oświetlać ją inaczej, choćby litewskim światłem?" - pytał Jacek Wakar (Jacek Wakar, "Dziady" Nekrosiusa przewartościowują klasykę, ,,Gazeta Prawna", dodatek „Kultura", 18.03.2016).

„Wyobraźnia reżyserska Nekrosiusa jest nieograniczona, jego zdolność do budowania nieoczekiwanych, wielopiętrowych, wielowymiarowych teatralnych metafor, do tego głęboko zakorzenionych w tekście i kulturze, jest porażająca. Każda z nich zdumiewa inteligencją, chirurgiczną precyzją i konsekwencją, a metafizyka - raz po raz pojawiająca się na ich styku - była dla mnie źródłem głębokich i oczyszczających przeżyć" - przyznawał Tomasz Domagała (Tomasz Domagała, ldźta przez maki, we wsi Moskal stoi, blog „domagalasiekultury.pl", 19.05.2016).

„Dziady Nekrosiusa są dziełem wybitnym - notowała Malwina Głowacka - materializacją nieokiełznanej wyobraźni litewskiego reżysera, wizją teatru pokazaną z perspektywy artysty postrzegającego rzeczywistość w nieoczywisty sposób. Niejednokrotnie będziemy do tej inscenizacji wracać, analizować poszczególne sceny, role, badać znaczenie wyjątkowych kostiumów Nadezdy Gultiajevej, o których można by napisać osobny esej. Będziemy słuchać rewelacyjnej muzyki Pawła Szymańskiego i zastanawiać się nad sensem wykorzystanych przez niego motywów. Będziemy podziwiać genialne reżyserskie pomysły, tworzące coś na kształt ogrodu o rozwidlających się ścieżkach. Możemy pójść w różnych kierunkach, ale niezależnie od tego, jaką trasę wybierzemy, każda okaże się fascynującą wyprawą w świat literatury i teatru, w głąb natury człowieka i artysty" (Malwina Głowacka, Ołtarz ze słów, portal „teatralny.pl", 04.05.2016).

„Udało mu się coś niezwykłego - pisał Przemysław Skrzydelski o Grzegorzu Małeckim w roli Gustawa-Konrada - pokonać nasze oczekiwania i przekonać do tego, że Konrad jest jednym z nas, co więcej, wcale nie stanowi centrum tej opowieści, choć zaczyna, próbując wszystkim wmówić, że walczy o szczególną pozycję. Jego Konrad walczy także z samym Mickiewiczem, biorąc siebie w nawias. Mistrzostwo roli mimo wątpliwości, niepewność w imię uczciwości" (Przemysław
Skrzydelski, Wokółcmentarza, ,,wSieci", 21.03.2016).

EIMUNTAS NEKROSIUS przez wiele lat związany był z wileńskim Teatrem Młodzieżowym. Scenę tę prowadził ponad dekadę i uczynił z niej centrum życia artystycznego i intelektualnego Wilna. W 1998 roku utworzył własny zespół Meno Fortas. Pracował ponadto m.in. w La Scali w Mediolanie, w Teatro Argentina w Rzymie, Teatro Massimo w Palermo, Teatro Storchi w Modenie, w Teatrze Bolszoj i Teatrze Narodów w Moskwie. Współpracował ze scenami wileńskimi - Narodowym Teatrem Dramatycznym i Litewskim Narodowym Teatrem Opery i Baletu. W Polsce pracował w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, w 2013 roku przygotował tutaj operę Pawła Szymańskiego Qudsja Zaher. O Dziadach wspominał wiele lat przed ich wystawieniem. Mówił, że Mickiewicz go kusi, że właśnie ten dramat chciałby zrealizować na scenie. W 2016 roku Dziady przygotował w Teatrze Narodowym, gdzie dwa lata później wyreżyserował także ślub Witolda Gombrowicza, który okazał się ostatnim przedstawieniem reżysera. Twórca zmarł 20 listopada 2018 roku.