Dyrektor wykonawczy Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku, Marek Skulimowski w Senacie RP

Prezes i dyrektor wykonawczy Fundacji Kościuszkowskiej Marek Skulimowski poinformował, że podstawową misją Fundacji jest działalność w obszarze polskiej kultury i nauki w Stanach Zjednoczonych. Przypomniał, że Fundacja została założona w 1925 r. przez Szczepana Mierzwę – Polaka, który przyjechał do USA na studia na Uniwersytecie Harvarda. Już w 1926 r. udało się zorganizować pierwszą polsko-amerykańską wymianę naukową. Od tego czasu wymiany naukowe i kulturalne pomiędzy USA i Polską są ważnym elementem misji Fundacji Kościuszkowskiej. W swojej siedzibie w Nowym Jorku Fundacja stworzyła także Galerię Sztuki Polskiej, w której obecnie znajdują się prace m.in. Malczewskiego, Matejki czy Chełmońskiego.

Fundacja jest największą instytucją przyznającą stypendia dla studentów z polsko-amerykańskich rodzin. „Przyznając stypendia tym osobom, budujemy z nimi relacje, które trwają przez pokolenia” – podkreślił prezes Skulimowski. Stypendia przyznawane są na studia magisterskich w USA osobom polskiego pochodzenia. W br. fundacja przyznała ok. 120 stypendiów w kwocie blisko 426 tys. dolarów. Fundacja realizuje też programy wymiany naukowej. Od 40 lat co roku zaprasza ok. 40 naukowców z Polski, którym przyznaje stypendium w wysokości 4 tys. dolarów miesięcznie na trzymiesięczny pobyt badawczy w USA bądź tzw. teaching fellowship polskich wykładowców, głównie na studiach polonoznawczych, na pobyt trwający do 10 miesięcy. Do Polski z kolei przyjeżdżają studenci i naukowcy amerykańscy, udający się głównie na Uniwersytet Jagielloński, gdzie uczą się języka, polskiej literatury, historii.

Innym obszarem działalności fundacji od 30 lat jest nauczanie języka angielskiego w Polsce. Ten program, polegający na organizowaniu dwu-, trzytygodniowych obozów językowych, jest adresowany głównie do nastolatków z obszarów pozamiejskich.

Opisując działalność fundacji w Polsce, prezes Skulimowski poinformował, że przyznaje ona Nagrodę im. Bohdana i Zygmunta Janczewskich za najlepszą publikację medyczną w wysokości 15 tysięcy dolarów. Koncentruje się też na rozwijaniu współpracy z uczelniami wyższymi – Uniwersytetem Jagiellońskim, KUL, Uniwersytetem Warszawskimi i in.

Działalność w obszarze kultury, ograniczona w czasie pandemii, polega na organizacji koncertów, spotkań, wykładów i wystaw, na co przeznaczanych jest 200-300 tys. dolarów. Fundacja wspiera też organizację koncertów i innych wydarzeń kulturalnych w rożnych miejscach w USA. Fundacja Kościuszkowska wspomaga też rozwój programów polskich i polskiej kadry na uczelniach w USA. „Polski język nie jest zbyt popularny, nie ma wielu chętnych do jego nauki, a studia polonoznawcze od wielu lat zmagają się z brakiem studentów, przez co wiele kursów na uczelniach zostało zlikwidowanych” – podkreślił prezes Skulimowski.

Ponadto fundacja organizuje corocznie we współpracy z UJ wakacyjne kursy języka i kultury polskiej dla 40-50 studentów amerykańskich w Krakowie, a najlepszym studentom z programów polskich fundowane są stypendia w celu zachęty do dalszej nauki. Ponad połowa takich studentów pochodzi z polskich rodzin.

Jednym ze sposobów pozyskiwania środków na działalność fundacji jest organizowanie dorocznych bali. Pierwszy bal – dla 1,5 tysiąca gości – odbył się w 1928 r., a gościem honorowym był Ignacy Jan Paderewski. W tym roku odbędzie się 85. Bal Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. W 1970 r. fundacji udało się zebrać na tzw. fundusz żelazny pierwszy milion dolarów. Te pieniądze do dziś są inwestowane, a zarobione w ten sposób środki przeznaczane są na finansowanie programów stypendialnych. Obecnie na żelaznym funduszu znajduje się 47 mln dolarów.

Prezes Skulimowski przedstawił również propozycje fundacji dotyczące poprawy sytuacji programów języka i kultury polskiej w Stanach Zjednoczonych. Podkreślił potrzebę wzmocnienia pozycji wykładowcy poprzez zewnętrzne finansowanie jego wynagrodzenia, zwłaszcza w przypadku już istniejących programów języka i kultury polskiej. Drugi postulat dotyczył uatrakcyjnienia programu poprzez stypendia dla studentów i dofinansowanie letnich programów językowych realizowanych na polskich uczelniach. Prezes Skulimowski zwrócił też uwagę na potrzebę organizacji corocznych kilkudniowych seminariów i warsztatów dla lektorów języka polskiego w Polsce, których program powinien obejmować warsztaty oraz wykłady ekspertów. Ostatni z przedstawionych postulatów dotyczył stworzenia zaplecza studiów polskich na prestiżowych amerykańskich uczelniach oraz przygotowania przyszłej kadry specjalistów w dziedzinie studiów polskich w USA. Zdaniem fundacji, warto rozważyć utworzenie kolejnych instytutów lub centrów studiów polskich, np. na Georgetown University lub na innym uniwersytecie z tzw. Ivy League.

W trakcie dyskusji senatorowie pytali m.in. o współpracę Fundacji z amerykańskimi lub polskimi organizacjami. W odpowiedzi prezes Skulimowski poinformował o stałej współpracy z Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności, Komisją Fullbrighta oraz ambasadą amerykańską w Warszawie. Zadawano również pytania o współpracę fundacji z polskimi ministerstwami w celu realizacji przedstawionych propozycje działań na szerszą skalę. Prezes Skulimowski poinformował o owocnej współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz z Narodową Agencją Wymiany Akademickiej i wyraził nadzieję na wspólne projekty w przyszłości.

Przewodniczący Komisji, senator Kazimierz Michał Ujazdowski podkreślił, że „Fundacja Kościuszkowska jest kluczową placówką polską w Stanach Zjednoczonych, o niezwykle bogatym dorobku w zakresie wspierania polskiej nauki za Atlantykiem”. W imieniu Komisji wyraził wdzięczność „za niezwykle owocną, pożyteczną i systematyczną pracę fundacji”.

DONATE TODAY >>>

BECOME A MEMBER >>>

Kosciuszko Foundation
More info >>>

Founded in 1925, the Kosciuszko Foundation promotes closer ties between Poland and the United States through educational, scientific and cultural exchanges. It awards up to $1 million annually in fellowships and grants to graduate students, scholars, scientists, professionals, and artists, and promotes Polish culture in America. The Foundation has awarded scholarships and provided a forum to Poles who have changed history.