Emeryturę w Polsce może dostać ten, kto pracował w Chicago

Chęć uzyskiwania lepszych zarobków powoduje, że szukamy pracy nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Generalnie najbliżej i najłatwiej znaleźć zatrudnienie w jednym z państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii. Staż pracy tam zdobyty może mieć wpływ na wysokość świadczenia, o które ubezpieczony będzie się ubiegał w Polsce. Podobnie będzie, gdy praca była wykonywana w kraju, z którym Polska ma podpisaną stosowną umowę o zabezpieczeniu społecznym. A taka łączy RP np. ze Stanami Zjednoczonymi. Obowiązuje od 1 marca 2009 r.

Pieniądze z USA

Umowa ta reguluje sposób ustalania prawa i obliczania wysokości emerytur i rent w odniesieniu do osób, które pracowały, a zatem podlegały ubezpieczeniom społecznym w obu państwach, czyli Polsce i USA. Ma zastosowanie do świadczeń realizowanych przez ZUS w ramach ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego finansowanych z FUS. Dotyczy także emerytur.

Obejmuje również renty z tytułu niezdolności do pracy dotyczącej ogólnego stanu zdrowia, z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową i renty rodzinne.

Ustawa ma ponadto zastosowanie do dodatków pielęgnacyjnych do wymienionych świadczeń, dodatków do rent rodzinnych dla sierot zupełnych, ale i do jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Zajmuje się też zasiłkami pogrzebowymi, okresowymi emeryturami kapitałowymi i dożywotnimi emeryturami kapitałowymi.

Co daje umowa? Pozwala na uzyskanie emerytury czy renty tym, którzy w Polsce lub USA nie posiadają okresu ubezpieczenia wystarczającego do nabycia prawa do świadczenia, a warunki stażowe wymagane do nabycia tego prawa spełniają po uwzględnieniu zagranicznych okresów ubezpieczenia. W takich wypadkach do celów przyznania emerytury lub renty w Polsce czy w USA sumowane są okresy ubezpieczenia w obu krajach.

Jak wyliczyć

Przy ustalaniu emerytur i rent zastosowanie znajduje zatem zasada uwzględniania, czyli sumowania, okresów ubezpieczenia przebytych w obu państwach. Zgodnie z nią, jeżeli ustawodawstwo polskie lub amerykańskie uzależnia nabycie prawa do emerytury lub renty od posiadania okresów ubezpieczenia, uwzględnieniu podlegają, jeśli to konieczne, okresy ubezpieczenia w obu państwach. Pod warunkiem jednak, że okresy te nie pokrywają się w czasie.

Jeżeli posiadane przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę z ZUS okresy ubezpieczenia w Polsce (składkowe i nieskładkowe) są niewystarczające do nabycia prawa do tego świadczenia, uwzględnieniu podlegają również okresy ubezpieczenia w USA przebyte w ramach federalnego systemu social security. Przy czym ZUS we własnym zakresie zyskuje zaświadczenie wystawione przez amerykańską Social Security Administration.

Musi być wniosek

Jeżeli ktoś posiada okresy ubezpieczenia w obu krajach, wystarczy zgłoszenie jednego wniosku do instytucji jednego z państw. Można go złożyć do polskiej instytucji właściwej, tj. odpowiednio do ZUS, jeżeli ostatnio w Polsce było się ubezpieczonym w ZUS, albo do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, jeżeli ostatnio w Polsce było się ubezpieczonym w KRUS. Może to być także amerykańska instytucja właściwa, czyli Federalne Biuro Świadczeń (Federal Benefis Unit) przy Ambasadzie USA w Warszawie.

Wniosek można złożyć także za pośrednictwem terenowej jednostki ZUS.

Osoba zamieszkała w Polsce wniosek o świadczenia polskie i amerykańskie z zastosowaniem umowy powinna złożyć do ZUS przy użyciu odpowiednich formularzy krajowych stosowanych przez zakład. O jakie druki chodzi? Będzie to ZUS Rp-1E – wniosek o emeryturę, albo ZUS Rp-1R – wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Może to być też ZUS Rp-2, czyli wniosek o rentę rodzinną.

Na tym nie koniec. Potrzebne są jeszcze załączniki. Jakie? Na przykład wypełniony formularz ZUS Rp-6 – kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych, lub uzupełniony przez lekarza prowadzącego formularz N-9, tj. zaświadczenie o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpieczenia społecznego wydawane przez lekarza prowadzącego leczenie. Ten ostatni składa osoba, która ubiega się o świadczenie uzależnione od niezdolności do pracy.

Potrzebne mogą się też okazać dokumenty uzasadniające ustalenie prawa do polskiej emerytury lub renty oraz obliczenie jej wysokości. Dołącza się także formularz pomocniczy do podania o świadczenia z amerykańskiego systemu ubezpieczeń społecznych (WZO-PL-01).

Gdzie szukać formularzy? W każdej jednostce ZUS. Są też dostępne na stronie internetowej www.zus.pl

Bez pomostówek
Umowa nie obejmuje świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa, krótkoterminowych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, z zaopatrzenia z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach, z tytułu zaopatrzenia emerytalnego tzw. służb mundurowych, uposażenia sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku, z pomocy społecznej, dla kombatantów, na rzecz ofiar wojny i jej skutków (w tym rent dla inwalidów wojennych i wojskowych), rent socjalnych, przedemerytalnych, emerytur pomostowych, opieki zdrowotnej.

Rzeczpospolita, rp.pl

Więcej na ten temat >>>