Maryla i Walery Zbijewscy Sprawiedliwymi wśród Narodów Świata

Podczas uroczystości w Ambasadzie Izraela w Waszyngtonie państwo Maryla i Walery Zbijewscy zostali pośmiertnie uhonorowani odznaką Sprawiedliwych wśród Narodów Świata Instytutu Yad Vashem.

W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu (71. rocznicy wyzwolenia KL Auschwitz) Ambasada Izraela w Waszyngtonie zorganizowała uroczystość pośmiertnego wręczenia medali „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” z udziałem prezydenta Stanów Zjednoczonych Baracka Obamy. W uroczystości, w trakcie której wywieszone zostały flagi Izraela, USA i Polski, wziął udział Ambasador RP w Waszyngtonie, przedstawiciele Instytutu Yad Vashem oraz reżyser Steven Spielberg. Mistrzem ceremonii była dziennikarka NPR oraz kuzynka ocalonej Elżbiety Wilk - p. Nina Totenberg.

Wyróżnienie, przyznawane przez izraelski instytut Yad Vashem osobom, które ratowały Żydów przed Zagładą podczas II wojny światowej, otrzymały podczas pierwszej tego typu uroczystości w Stanach Zjednoczonych 4 osoby - Amerykanie: starszy sierżant Roddie Edmonds i pacyfistka Lois Gunden oraz polskie małżeństwo Maryla i Walery Zbijewscy, którzy narazili własne życie udzielając schronienia 5-letniej wówczas Elżbiecie Fester (obecnie Wilk). Odznaczenie w imieniu pp. Zbijewskich odebrał zamieszkały w Baltimore ich wnuk, Wojtek Zbijewski. Na uroczystości obecna była również ocalała Elżbieta Wilk, która już po wojnie wyjechała do USA, gdzie ukończyła studia i pracowała jako biochemik w jednym z nowojorskich laboratoriów. Aż do śmierci pp. Zbijewskich pozostała z nimi w kontakcie, odwiedzała przy okazji podróży do Polski, wysyłała leki z USA. To dzięki jej staraniom i odnalezionym niedawno rodzinnym dokumentom, Yad Vashem uznało Zbijewskich za Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.

W swoim wystąpieniu prezydent USA oddał hołd wszystkim czterem nowym Sprawiedliwym wśród Narodów Świata, podkreślając, że „nigdy nie wolno nam zapomnieć” historii Holokaustu, ani „nigdy nie wolno nam jej powtórzyć”. „Słuchając tych historii musimy zadać sobie pytanie, jak my byśmy zareagowali? Czy pokazalibyśmy miłość Walerego i Maryli Zbijewskich, którzy mogli być zastrzeleni za otwarcie swego domu dla 5-letniej dziewczynki. Ale dbali o nią jak o własne dziecko i zapewnili jej bezpieczeństwo, schronienie i ciepło, do czasu aż jej mama wróci po nią” – powiedział Obama.

Wczoraj Ambasador R. Schnepf przyjął p. Elżbietę Wilk wraz z rodziną w Ambasadzie. Podczas ponadgodzinnego spotkania p. Elżbieta Wilk wspominała rodzinę Zbijewskich, którym zawdzięcza życie oraz opowiedziała o swoich losach po wyjeździe z Polski do Stanów Zjednoczonych zaraz po wojnie. „Historia Państwa Zbijewskich i wówczas 5-letniej Elżbiety udowadnia, że nawet w czasach terroru nazistowskiego bohaterstwo i współczucie były możliwe. Dziś to dla nas drogowskaz aby zawsze stać po stronie słabszego, wyciągnąć dłoń do prześladowanych, wreszcie, aby pamiętać, że warto być Człowiekiem" – podkreślił Ambasador.

Ambasada RP
w Waszyngtonie