Popiersie generała Maczka w Krakowie

Piękną uroczystość patriotyczną pod patronatem prezydenta Krakowa, profesora Jacka Majchrowskiego, przygotował niestrudzony w dziele upamiętniania wielkich Polaków prezes Towarzystwa Parku im. dr. Jordana - Kazimierz Cholewa. Rzeźbę wykonał Józef Opala, odsłoniła ją bratanica generała z przedstawicielką Stowarzyszenia Kombatantów Polskich z Wielkiej Brytanii, a poświęcił kapelan krakowskich środowisk patriotycznych ojciec Józef Pająk, kapucyn.

Stanisław Maczek urodził się w 1892 roku w Szczercu na Kresach. Był członkiem Związku Strzeleckiego, w I wojnie światowej służył w armii austriackiej w randze porucznika. Na wieść o odzyskaniu przez Polskę niepodległości, powrócił natychmiast do kraju i wstąpił do formującego się wojska, w którego szeregach walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, z powodzeniem wykorzystując w działaniach kawalerii podwody, mające konkurować ze słynnymi taczankami konnej armii Siemiona Budionnego.

W 1938 roku otrzymał dowództwo 10. Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej, która wzięła chwalebny udział w kampanii jesiennej 1939 roku, przez kilka dni powstrzymując natarcie niemieckich dywizji pancernych na południowej flance Armii "Kraków".

Za walki we Francji wiosną 1940 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii objął dowództwo 1. Dywizji Pancernej, która w 1944 roku brała udział w inwazji sił alianckich w Normandii, m.in. w bitwie pod Falaise, a następnie w wyzwalaniu Belgii i Holandii oraz w zdobyciu  portu wojennego Wilhelmshaven.

Po wojnie generał Maczek osiadł na stałe w szkockim Edynburgu, a ponieważ nie przysługiwała mu emerytura angielska, pracował jako barman. 26 września 1946 roku komunistyczne władze PRL pozbawiły go obywatelstwa polskiego, które przywrócono mu dopiero w 1971 roku. Napisał wówczas znakomitą książkę o swych wojennych przeżyciach z lat 1918-1945 pod charakterystycznym tytułem "Od podwody do czołga"

11 listopada 1990 roku został awansowany przez prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego do stopnia generała broni, a w 100 rocznicę urodzin otrzymał  od prezydenta Lecha Wałęsy Order Orła Białego. Był honorowym obywatelem Holandii, kawalerem wielu odznaczeń. Zmarł w wieku 102 lat 11 grudnia 1994 roku w Edynburgu, a pochowano go na cmentarzu żołnierzy polskich w Bredzie.

Na Zachodzie postawiono generałowi Stanisławowi Maczkowi setki pomników, w Polsce tylko jeden w Gdańsku-Wrzeszczu oraz pomnik jego dywizji w Warszawie. Teraz przybyło popiersie w prestiżowej Alei Wielkich Polaków krakowskiego Parku im. dr. Jordana.

Jerzy Bukowski