Czy orzeł w godle RP odzyska koronę?

Z takim oryginalnym pomysłem wystąpiły władze Związku Podhalan. Chcą go przedstawić na lipcowym zjeździe organizacji w Ludźmierzu.

Nie wszystkim góralom podoba się jednak ta propozycja. Rektor Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu i przewodniczący Rady Naukowej Związku Podhalan profesor Stanisław Hodorowicz uważa ją za niesłuszną.

- Nie widzę możliwości zmiany godła narodowego. Takich rzeczy nie powinno się robić bez głębokiej konsultacji z Kościołem, ponieważ krzyż nadaje pewną symbolikę godłu państwowemu - powiedział Polskiej Agencji Prasowej.
    Także Jan Karpiel-Bułecka twierdzi, że Związek Podhalan powinien zajmować się swoimi działaniami statutowymi (dbanie o dobra góralskiej kultury i środowisko), a nie państwowymi.

- To czy w godle będzie widniał krzyż czy nie, dla Podhala nie ma znaczenia. Jeżeli chodzi o wiarę, to górale ze skalnego Podhala są neofitami, bo pierwszy kościół w Zakopanem powstał dopiero w 1847 roku - zakończył żartobliwie swą wypowiedź dla PAP znany regionalista.

Podobną opinię wyraził znany podhalański muzyk, lider zespołu "Trebunie-Tutki" Krzysztof Trebunia-Tutka.

- Jest wiele pilniejszych spraw do naprawienia w sferze kultury góralskiej na naszym podwórku, lokalnie, bez kosztów, przy odrobinie dobrej woli. Jakakolwiek zmiana w godle to milionowe wydatki, czy akurat teraz nas na to stać? Mamy wiele poważniejszych zmartwień . Krzyża nie powinno się używać do innych celów niż religijne - podkreślił w rozmowie z dziennikarzem PAP.

Zdaniem dyrektora Tatrzańskiego Centrum Kultury i Sportu "Jutrzenka" Krzysztofa Jędrzejowskiego powrót do starego godła to "zakłamanie historii i cofnięcie się w czasie".

- Polska nie jest jednolita światopoglądowo i taki pomysł może tylko zrodzić konflikty. Nawet pod względem plastycznym obecne godło jest lepsze, bardziej dynamiczne od tego z lat 1919 - 1927 - powiedział PAP.

Według prezesa ZP Macieja Motora-Greloka do zmiany wizerunku godła państwowego potrzebna jest tylko zmiana odpowiedniej ustawy.

- Konstytucja nie musi być w tym przypadku zmieniana, ponieważ ustawa zasadnicza określa jedynie, że godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu - powiedział.

Wypowiadający się na ten temat w krakowskich mediach konstytucjonaliści nie mają jednolitego zdania w tej kwestii. Jedni uważają, że, zmiany w godle wymagają zmiany w ustawie zasadniczej, inni twierdzą, iż wystarczy zmienić ustawę o godle, hymnie i barwach państwowych, ponieważ Konstytucja RP nie precyzuje jego szczegółowego wyglądu. Niektórzy z nich podkreślają, że istnieje także możliwość przeprowadzenia referendum w tej sprawie.

Motor-Grelok zapewnił PAP, że nie chce, aby inicjatywa ZP stała się przyczyną walki politycznej, podobnej do tej, jaka miała miejsce wokół krzyża ustawionego przez harcerzy na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie po katastrofie smoleńskiej.

"Krzyż w polskim godle pojawił się po odzyskaniu niepodległości. Wizerunek orła w koronie zwieńczonej krzyżem był używany do 1927 roku; po zmianie orzeł nosił koronę bez krzyża. Po II wojnie światowej władze Polski Ludowej usunęły koronę z głowy orła. W 1956 roku rząd RP na uchodźstwie umieścił na głowie orła zamkniętą koronę zwieńczoną krzyżem. 29 grudnia 1989 roku Sejm - wprowadzając zmianę do konstytucji PRL - przywrócił orłowi koronę (bez krzyża) według wzoru z roku 1927 roku" - przypomniała w depeszy Polska Agencja Prasowa.

Jerzy Bukowski