Skałeczny kompromis

Jego przyczyną było przeznaczenie przez dysponujących nią zakonników ostatniego miejsca na szczątki współbraci oraz nieoczekiwane rozwiązanie przez nich Fundacji "Panteon Narodowy na Skałce". O szczegółach tej  przykrej sprawy dwukrotnie pisałem w poland.us: 25 i 28 sierpnia.
   
Przeor klasztoru ojciec Michał Lukoszek wydał wówczas następujące oświadczenie dla mediów:
   
Wobec pojawiających się w ostatnich dniach informacji medialnych o rozwiązaniu Fundacji "Panteon Narodowy Na Skałce", nie pozbawionych niedomówień stawiających w złym świetle Klasztor OO. Paulinów, pragniemy przedstawić racje podjętej w tej kwestii decyzji.
   
Głównym powodem powołania Fundacji, a tym samym pierwszorzędnym jej zadaniem, była budowa drugiej części krypty zasłużonych Polaków oraz kompleksu edukacyjno-muzealnego. Po wielu staraniach dążących do znalezienia efektywnego sposobu urzeczywistnienia tego projektu okazało się, że na skutek niepokonalnych na ten czas przeszkód natury formalno-prawnej nie ma możliwości pozyskania stosownych środków finansowych na ten cel. Tym samym Fundacja nie jest w stanie realizować swojego podstawowego zadania, a zatem traci rację swojego istnienia.
   
Z wielkim szacunkiem, uznaniem i wdzięcznością odnosimy się do inicjatyw o charakterze edukacyjnym, podejmowanych przez Zarząd Fundacji. Dostrzegamy ich nieocenioną wartość. Mają one jednak w ramach działalności fundacji charakter wspomagający i drugorzędny. Nie wchodzą one również bezpośrednio w zakres misji Klasztoru OO. Paulinów. Mamy nadzieję, że ich walory zostaną dostrzeżone przez instytucje oświatowe z założenia powołane do tego rodzaju działalności, dzięki czemu będą one kontynuowane. Nie wykluczamy współpracy na tym polu w ramach możliwości, którymi dysponujemy.
   
Krótko przypomnę, że założycielami Fundacji byli klasztor Ojców Paulinów na Skałce i Polska Akademia Umiejętności. Patronatem honorowym objął ją Prezydent RP Lech Kaczyński, a w Radzie Programowej zasiadali m.in.: kardynał Stanisław Dziwisz, były Prezydent RP na Uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, prezydent Krakowa profesor Jacek Majchrowski, były premier, obecny przewodniczący Parlamentu Europejskiego profesor Jerzy Buzek, były Rzecznik Praw Obywatelskich i prezes Trybunału Konstytucyjnego profesor Andrzej Zoll, Krzysztof Zanussi, Wojciech Kilar.
   
Według zaprezentowanych dwa lata temu projektów, Krypta Zasłużonych na Skałce, w której spoczywa 13 wielkich Polaków (m.in. Jan Długosz, Józef Ignacy Kraszewski, Adam Asnyk, Henryk Siemiradzki, Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Karol Szymanowski, Czesław Miłosz), zostałaby wydłużona o dobudowaną dwupoziomową rotundę. Znalazłyby się w niej miejsca na dodatkowe kilkadziesiąt sarkofagów. Obok rotundy, na zapleczu kościoła, zaplanowano centrum edukacyjno-muzealne, w którym prezentowany byłby dorobek spoczywających w panteonie wielkich Polaków.
   
Skałka miałaby także pełnić rolę "intelektualnego Davos Europy", w którym co dwa-trzy lata spotykaliby się wielcy intelektualiści i artyści w ramach Intelektualnego Forum Europy.
   
Wobec jednostronnego rozwiązania Fundacji, zaczęto rozważać propozycje utworzenia nowego panteonu narodowego w krakowskim kościele pw. Świętych Piotra i Pawła przy ulicy Grodzkiej lub we wznosoznej obecnie wilanowskiej świątyni pw. Opatrzności Bożej.
   
Tuż przed Świętami Bożego Narodzenia pojawiła się jednak możliwość kompromisowego wyjścia z tej patowej sytuacji. Przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabtyków Krakowa profesor Franciszek Ziejka (były rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego) zaproponował przesunięcie sarkofagu ze szczątkami zakonników do przedsionka Krypty Zasłużonych, a ojciec Lukoszek zadeklarował gotowość do dalszych rozmów w tej sprawie pod warunkiem, że będzie ona m, rzeczowym dialogiem bez pośrednictwa mediów.
   
Prof. Ziejka napisał w przekazanym Polskiej Agencji Prasowej liście, że ojcowie paulini "są, co prawda, gospodarzami tego miejsca, ale naruszyli obowiązujące od 1880 r. niepisane prawa, zgodnie z którymi to krakowianie, czyli <głos publiczny>, powinni decydować o tym, czyje prochy spoczną w krypcie".
   
Przeor jest trochę zaskoczony opublikowaniem tego stanowiska w mediach, ale nie ukrywa, że pierwsze rozmowy z przedstawicielami SKOZK-u już się odbyły i jest nadzieja na satysfakcjonujący obie strony kompromis.
   
Gdyby udało się go zawrzeć, nie byłoby już potrzeby zastanawiania się nad inną - może nawet pozakrakowską - lokalizacją nowego panteonu narodowego.

Jerzy Bukowski