Uhonorowana matka chrzestna \"Solidarności\"

Wręczając jej nagrodę, dr Kochanowski zaznaczył, że nadal pozostaje ona symbolem oporu nie tylko wobec komunizmu, ale także wszelkich niesprawiedliwości społecznych, które również dzisiaj wykluczają rzesze Polaków poza nawias społeczny. W jej losach "streszcza się najboleśniejsza część XX-wiecznej historii Polski: ciężka praca i poświęcenie dla innych, historyczne miejsce w ogólnokrajowym ruchu antykomunistycznym".
   
RPO przypomniał, że to zwolnienie z pracy w Stoczni Gdańskiej niepokornej suwnicowej przyczyniło się do rozpoczęcia strajku tamże 14 sierpnia 1980 roku.  Jego efektem było powstanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność". Walentynowicz została członkinią Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, a odeszła ze związku w latach 80., oskarżając Lecha Wałęsę o współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa.
   
Trzy lata temu Gdański Oddział Instytutu Pamięci Narodowej ujawnił, że inwigilowało ją ponad 100 funkcjonariuszy i tajnych współpracowników SB. W stanie wojennym był przygotowywany przynajmniej jeden zamach na jej życie (poprzez próbę otrucia w Radomiu). Razem z Joanną i Andrzejem Gwiazdami oraz Krzysztofem Wyszkowskim od dawna pozostaje w konflikcie z Wałęsą, który nie szczędzi jej - z wzajemnością - ostrych słów.
   
Nagroda im. Pawła Włodkowica jest wręczana przez RPO na Zamku Królewskim w Warszawie w dniu uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, czyli 10 grudnia.
   
W ubiegłych latach otrzymali  ją: redakcja miesięcznika "Więź" (za bezkompromisowość w dążeniu do poznania przeszłości, a zwłaszcza za sposób potraktowania sprawy jej członka - wieloletniego tajnego współpracownika SB księdza profesora Michała Czajkowskiego),  ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski (za odważne mierzenie się z przeszłością i gotowość płacenia wysokiej ceny za swoją postawę), Antonin G. Scalia, sędzia Sądu Najwyższego USA (za przywiązanie do tradycyjnych wartości moralnych).
   
Paweł Włodkowic (1370-1435) był uczonym, pisarzem religijnym i politycznym, obrońcą interesów Polski w sporach z Krzyżakami, rektorem Akademii Krakowskiej w latach 1414-1415. Brał udział w soborze w Konstancji (1414-1418). Głosił w XV wieku ideę pokojowej koegzystencji narodów, opartej na poszanowaniu praw moralnych.
   
Jerzy Bukowski