Cenckiewicz o gdańskim grudniu 1970 roku

Znany do tej pory głównie z obszernych studiów o peerelowskiej Służbie Bezpieczeństwa i z wywołującej ogromne kontrowersje pracy o związkach Lecha Wałęsy z nią w przystępnej i popularnej formie zaprezentował swoje spojrzenie na tragiczne wydarzenia w Gdańsku sprzed 39 lat.
   
"Ten ponad 300-stronicowy album to nie tylko nowatorskie ujęcie masakry grudniowej 1970 r., ale też prawdziwy rarytas artystyczny. Grozę Grudnia’70 Cenckiewicz przedstawił przez pryzmat niepublikowanych faksymile dokumentów i fotografii, za pomocą których milicja i bezpieka dokumentowały swoje dzieło pacyfikacji i zniszczenia. Krople i ślady krwi jak gdyby pokrywające zdjęcia, listy aresztowanych i zwalnianych z pracy, ukazują otwarty bunt i ofiarę Gdańszczan wobec których ekipa Gomułki, Cyrankiewicza i Jaruzelskiego najpierw użyła broni palnej, a później skrupulatnie prześladowała" - reklamuje książkę Wydawnictwo IPN.
   
Autor ukazał rewoltę Grudnia‘70 z perspektywy zwycięstwa Sierpnia’80, kiedy to dobrze pamiętający 10 lat wcześniejsze tragiczne wydarzenia robotnicy Trójmiasta upomnieli się o pamięć ich bohaterów, stawiając im w hołdzie Pomnik Poległych Stoczniowców.
   
Sam Cenckiewicza tak napisał we wprowadzeniu o charakterystycznym tytule:  "Zbrodnia nieukarana i bitwa o pamięć":
   
"<Mordercy zapamiętajcie!> – napisał anonimowy poeta w 1971 r., przysięgając oprawcom dzień sprawiedliwego sądu. Lecz mimo upływu prawie czterdziestu lat, Grudzień’70 jest zbrodnią nieosądzoną, zbrodnią anonimową, zbrodnią bez oprawców i katów. Pozostały tylko ofiary... i głos grudniowców oraz rodzin, które wciąż domagają się elementarnej sprawiedliwości, przywrócenia proporcji, a nade wszystko upominają się o historyczną pamięć i prawdę. Z myślą o ofiarach i wciąż niewystarczająco znanych bohaterach Grudnia’70 kreślimy te słowa, opierając naszą historyczną narrację na świadectwach uczestników, dokumentach i zdjęciach".
   
Najnowszą książkę dr. Sławomira Cenckiewicza można nabyć w księgarni internetowej www.ipn.poczytaj.pl lub w siedzibie IPN przy ulicy Towarowej 28, 00-839 Warszawa.

Jerzy Bukowski