Nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym przyjęta w Senacie RP

Pierwsza grupa przyjętych poprawek przewiduje, że w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej mogą orzekać wyłącznie sędziowie posiadający 7-letni staż na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego. Kolejne poprawki wyłączają możliwość dalszego orzekania w Sądzie Najwyższym przez osoby, które zajmowały stanowiska sędziowskie w Izbie Dyscyplinarnej oraz usuwają przepisy umożliwiające ich przeniesienie w stan spoczynku.

Inne poprawki stanowią, że wszystkie orzeczenia zapadłe w Izbie Dyscyplinarnej SN są uznane za nieważne i pozbawione skutków prawnych. Sędziowie zawieszeni przez tę izbę powracają na swoje stanowiska i przez 3 lata nie można ich przesunąć do innych wydziałów sądu bez ich zgody, natomiast ci, którym obniżono wynagrodzenia, będą je mieli przywrócone. W ciągu miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy Izba Odpowiedzialności Zawodowej ma zająć się wszystkimi sprawami rozstrzygniętymi przez Izbę Dyscyplinarną.

Kolejna grupa poprawek usuwa przepisy przesądzające, że okoliczności towarzyszące powołaniu sędziego SN lub innego sądu nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do podważenia orzeczenia wydanego z udziałem tego sędziego lub kwestionowania jego niezawisłości i bezstronności. Chodzi o rozszerzenie kryterium możliwości składania wniosku o tzw. test bezstronności i niezawisłości sędziego.

Następna grupa poprawek skreśla przepisy wprowadzające nowy typ deliktu dyscyplinarnego (przewinienia służbowego) polegającego na „odmowie wykonywania wymiaru sprawiedliwości”. Senatorowie przyjęli również poprawki doprecyzowujące kwestie rozliczeń środków budżetowych związanych z likwidacją Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.

Senatorowie przyjęli ponadto poprawki redakcyjne, doprecyzowujące i przywracające zasady techniki prawodawczej.

Ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw w kształcie przyjętym przez Sejm likwiduje Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego (SN). Sędziowie orzekający w niej będą mogli przejść do innej izby lub w stan spoczynku. Zostanie utworzona Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Spośród sędziów SN zostaną wylosowane 33 osoby, spośród których prezydent wybierze na 5-letnią kadencję 11 sędziów do składu Izby Odpowiedzialności Zawodowej. Będą się mogli odwołać do niej sędziowie ukarani przez Izbę Dyscyplinarną lub ci, którym uchylono immunitet. Nowela wprowadza też test bezstronności i niezawisłości sędziego, co ma dać każdemu obywatelowi prawo do rozpatrzenia jego sprawy przez bezstronny i niezawisły sąd. Wniosek o zbadanie wymogów niezawisłości i bezstronności będą mogli złożyć strona lub uczestnik postępowania.