KONTAKT   I   REKLAMA   I   O NAS   I   NEWSLETTER   I   PRENUMERATA
Czwartek, 3 października, 2024   I   05:20:11 PM EST   I   Bogumiła, Gerarda, Józefy
  1. Home
  2. >
  3. WIADOMOŚCI
  4. >
  5. Polska

Nagroda Orła Jana Karskiego dla prezydenta Herberta Hoovera

Waldemar Piasecki, Waszyngton     31 grudnia, 2019

Specjalną Nagrodą Orła Jana Karskiego zostaje uhonorowany pośmiertnie Herbert Hoover, były Prezydent Stanów Zjednoczonych, wielki przyjaciel i dobroczyńca Polski i Jej Honorowy Obywatel, założyciel światowej renomy placówki historycznej Instytutu Hoovera.

Otrzymuje nagrodę za: 

„nie dające przecenić się zasługi dla powrotu na mapę Europy Niepodległej Polski, dzieło pomocy w jej powojennej odbudowie oraz ratowanie zdrowia i życia polskich dzieci”

Ponadto, zaś za:

„oczywisty wpływ na formowanie systemu wartości i życiowej postawy Jana Karskiego”

Kapituła Nagrody podejmuje decyzję w roku 100-lecia ustanowienia dyplomatycznych stosunków polsko-amerykańskich, by wyraziście podkreślić zasługi Herberta Hoovera w ich budowaniu i rozwijaniu. Od początku Polski Niepodległej i swej pierwszej w Niej wizyty, jako wysłannika specjalnego Prezydenta USA Woodrowa Wilsona, Herbert Hoover czynem dowodził swej determinacji w tworzeniu Polski jak najsilniejszej, najbezpieczniejszej i najzasobniejszej.

W planie humanitarnym zorganizował i dostarczył pomoc żywnościową i medyczną dla ponad dwóch milionów polskich dzieci. W planie gospodarczym, organizował środki na odbudowę zniczonego wojną przemysłu, w tym doprowadził do ponownego urchomienia produkcji włókienniczej miasta Łodzi.


Herbert Hoover w Belwederze z Ignacym Paderewskim i Józefem Piłsudskim… Foto: Instytut Hoovera

W 1922 roku Rzeczypospolita Polska nadała Mu – Honorowe Obywatelstwo, Żaden inny prezydent amerykański atkiego zaszczytu dostąpić nie zdołał. W centrum Warszawy jego imieniem nazwano skwer, na którym odsłonięto pomnik Wdzięczności Ameryce wzniesiony ze składek narodu poslkiego Ze wstydem należy stwierdzić, że ów monument został rozebrany w 1930 roku i do dziś nie został odtworzony.

Swe zaangażowanie w pomoc Polakom, Herbert Hoover kontynuował także po drugiej wojnie organizując humanitarne dostawy żywności, odzieży i leków w ramach UNRRA. Stanowczo oddzielał podziw i sympatię dla narodu od faktu, że Polska znajduje się pod dominsacja sowiecką, a rządzona jest przez marionetkową ekipę komunistyczną.

Od lat dziecinnych Jana Karskiego (wóewczas Kozielewskiego) Herbert Hoover był jego życiowym wzorem na równi z Józefem Piłsudskim. W szkole podstawowej, tak jak wszystkie polskie dzieci uczył się wiersza o amerykańskim Bohaterze pióra Antoniego Orłowskiego:

Herbert Hoover! Żywiciel! Dźwięk tego imienia
Wdzięcznem echem rozbrzmiewa na obu półkulach.
Gdy Europa skrwawiona szamota się w bólach,
Czyny i siły złożył bliźnim na ofiarę,
By odkupić ludzkości Kainowe grzechy. –
I przez świat z Chrystusowej miłości sztandarem
Wśród zgliszcz i trupów idzie – jak zwiastun pociechy.
Herbert Hoover! Żywiciel! Po całej Europie
Krząta się jego liczna dobroczynna armja;
Ogrody lepszych uczuć w duszach ludzkich kopie
I chlebem rzesze dzieci zgłodniałych dokarmia.
Miljony zebrał Hoover i ciągle je zbiera, (...)
Tysiące polskich dzieci w codziennym pacierzu
Szepcze: „Boże, daj zdrowie panu Hooverowi!”

W czasie wojny, już jako emisariusz Państwa Podziemnego i Rządu RP na Wychodstwie, Jan Karski poznał Herberta Hoovera osobiscie. Na jego prośbę podjął się w 1946 roku misji przejmowania dla Biblioteki Hoovera dokumentów polskiej historii, by nie wpadły w ręce reżimu warszawskiego i jego moskiewskich sponsorów. Dotyczyło to m.in. bezcennych zasobów 2 Korpusu Generała Władysława Andersa, dokumentów dyplomatycznych RP oraz związanych z walką o niepodległą Polskę. Kilkanaście ton dokumentacji dotarło do Biblioteki Hoovera w Kalifornii dającpoczątek jej kolekcji europejskiej.

Jan Karski z Herbertem Hoverem i jego placówką historyczną pozostawał do końca. Do Initytutu Hoovera trafiły jego archiwa osobiste. Najpierw do śmierci amerykańskiego prezydenta w 1964 roku, potem swojej własnej w 2000 roku.

Związki byłego prezydenta amerykańskiego i legendarnego polskiego emisariusza, a później uczonego zachowywane są w pamieci Rodziny Hooverów. W jej imieniu wnuk prezydenta , Henry Hoover III z radoscią i wdzięcznością zaakceptował Nagrodę Orła Jana Karskiego. Jej wręczenie odbędzie się w Stanach Zjednoczonych na początku 2020 roku z udziałem rodzin Obu Bohaterów.

Jak podkreśla, członek Kapituły nagrody, ksiądz arcybiskup profesor Alfons Nossol, Herbertowi Hooverowi Polska winna dziękować nie tylko za wymieną pomoc, jakiej w historii nie dokonał dla Polski zapewne żaden pojedynczy człowiek nie będący Polakiem.

Powinna także dziękować za to , iż postać Hoovera od dzieciństwa formowała polskiego bohatera narodowego do moralnej wielkości, którą podziwia dziś ludzkość.


Profesor Julian Kornhauser i Arcybiskup Profesor Alfons Nossol. Foto: Archiwum/Wikipedia

Inny członek Kapituły, profesor Julian Kornhauser mówi, że gorąco wspierając decyzję nagrodową zwraca uwagę, że historia relacji Patrona Nagrody i Jej Laureata jest kwintesencją relacji polsko-amerykańskich.


Jan Karski i jego Orzeł… Foto: Towarzystwo Jana Karskiego