Studenckie podwyżki dla profesorów

Nie wiem, czy iście rewolucyjne posunięcie władz najstarszej polskiej akademii przyniesie pożądane efekty i czy z jej doświadczeń skorzystają inne szkoły wyższe, ale sam pomysł wart jest pozytywnego odnotowania.    

Ocena profesorów będzie się odbywać na podstawie anonimowych ankiet, wypełnianych przez studentów. Znajdzie się w nich szereg opracowanych przez fachowców od psychologii i pedagogiki punktów, pozwalających na sformułowanie wszechstronnej opinii o każdym wykładowcy. Ankietowani pochylą się nad zasobem i sposobem przekazywanej przez nich wiedzy, kulturą osobistą, dostępnością i łatwością (bądź wprost przeciwnie) kontaktu na dyżurach.    

Trzech najwyżej ocenionych wykładowców z każdego kierunku studiów otrzyma na następny rok akademicki podwyżki w wysokości 600, 500 i 400 złotych. Są to znaczne kwoty w stosunku do upokarzająco niskich przeciętnych pensji pracowników polskich uczelni.     Jest także druga strona medalu: najgorzej ocenieni przez studentów profesorowie zostaną poproszeni na rozmowy z dziekanami, którzy ujawnią im pełną treść ankiet na ich temat (Ustawa o ochronie danych osobowych nie pozwala na ich upublicznienie w żadnej formie) oraz szczegółówo i rzeczowo przedyskutują je z nimi. Jeżeli owi outsiderzy nie poprawią swych notowań u studentów w następnym roku, rektor rozważy możliwość rozwiązania z nimi umów o pracę.    

Ponieważ tak pozytywne, jak i negatywne studenckie oceny będą miały realny wpływ na wysokość uposażeń, a nawet na ewentualne przedłużenie kontraktu bądź zwolnienie wykładowców, UJ postanowił podejść do tej sprawy bardzo poważnie, prosząc wypełniające ankiety osoby o rzetelne i uczciwe potraktowanie tego zadania, czyli o powściągnięcie różnorakich emocji, jakie budzą u nich profesorowie.         

Nigdy nie można oczywiście wykluczyć, że niektórzy studenci zechcą jednak wykorzystać tak wspaniałą okazję do dokonania zemsty na tych wykładowcach, którzy stawiali im wysokie wymagania podczas zajęć i egzaminów. Dlatego też ankiety będą  rozdawane w ciągu roku akademickiego, czyli jeszcze przed egzaminami.    

Nawet jeśli znajdą się na nich wyjątkowo surowe (być może i obraźliwe) opinie, można je będzie wypośrodkować. Piszę to na podstawie konkretnych doświadczeń. Na wielu uczelniach organizowane są już bowiem od kilku lat podobne akcje, tyle że bez tak wymiernych konsekwencji. I okazuje się, że studenckie oceny w zdecydowanej większości pokrywają  się z tymi, jakie po cichu wydają wykładowcom ich koledzy oraz przełożeni.    

W Polsce zbyt często zapominamy, że to profesorowie są dla studentów, a nie na odwrót. Wiele osób płaci całkiem spore pieniądze za możliwość nabywania wiedzy w zaocznym i wieczorowym trybie studiowania. Ci, którzy - dzięki dobrym stopniom na świadectwie maturalnym - studiują dziennie, czyli bezpłatnie na prestiżowych uczelniach (jak właśnie UJ), mają zaś prawo oczekiwać najwyższych standardów naukowych, dydaktycznych i moralnych od swoich wykładowców.    

Jak znam polskie życie uczelniane (a uczestniczę w nim od ponad 27 lat, wykładając - mam nadzieję, że nie najgorzej - filozofię na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie), wdrożony przez Alma Mater eksperyment wcale nie będzie przebiegał gładko. Źle ocenieni profesorowie będą bowiem wynajdywać na potrzeby decydujących o ich przyszłości rozmów ze swymi przełożonymi dziesiątki usprawiedliwień i dowodzić im, że fatalne opinie o nich wynikają wyłącznie z tego powodu, iż są sumienni oraz wymagający, co nie podoba się studentom.     

Dużo wody musi jeszcze upłynąć w Wiśle, aby pracownicy naszych szkół wyższych przyzwyczaili się do konieczności poważnego brania pod uwagę tego, co sądzą o nich studenci, często traktowani, niestety, przez profesorów bez należytego szacunku, a nawet z pewną dozą pogardy. Najwyższy czas to zmienić i chwała klejnotowi polskiej nauki, że zdecydował się na pionierskie działanie w tej dziedzinie.

Jerzy Bukowski