POKiN do wojewody małopolskiego w sprawie ekshumacji w Nowym Sączu

Porozumienie Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych w Krakowie wzywa Pana, po trzech latach niczym nieusprawiedliwionej zwłoki, do jak najszybszego przeniesienia szczątków żołnierzy sowieckich ze zbiorowego grobu przy alei Wolności w Nowym Sączu na pobliski cmentarz komunalny. Jesteśmy w posiadaniu kopii pisma Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (znak R-IV 461 3345 RW 2012 z dnia 25 września 2012 roku) na temat konieczności dokonania tej ekshumacji i przeniesienia szczątków sześciu żołnierzy Armii Czerwonej do kwatery żołnierzy sowieckich na cmentarzu przy ulicy Rejtana.
Przyrzeczenie w tej sprawie otrzymaliśmy 11 grudnia 2012 roku na wspólnej konferencji prasowej Pana, Sekretarza Rady Ochrony Pamięci i Męczeństwa profesora Andrzeja Kunerta oraz prezydenta Nowego Sącza Ryszarda Nowaka. Niestety, jesteśmy zwodzeni kolejnymi terminami, niedotrzymywanymi od kilku lat.

Porozumienie oczekuje od Pana honorowego zachowania, to jest wykonania publicznie podjętego zobowiązania. W piśmie nr WD-VI.5231.19.2012 z dnia 12 września 2014 roku pisze Pan, że ze zdecydowanym sprzeciwem wystąpiła w tej materii strona rosyjska. Informujemy więc Szanownego Pana, że ten sprzeciw Federacji Rosyjskiej nie ma żadnej mocy prawnej w Polsce. 

Nie istnieje żadna przeszkoda, aby przenieść mogiłę czerwonoarmistów z centrum Nowego Sącza na cmentarz komunalny, bo w umowie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji podpisanej w Krakowie 22 lutego 1994 roku jasno stwierdzone jest w artykule 5. punkcie 1., że to Strona, na której terytorium znajduje się grób, może podjąć samodzielnie decyzję o zmianie jego miejsca. Jedyne, co jest wymagane, to zawiadomienie właściwych władz drugiej Strony. Warunek ten został spełniony w 2013 roku.

Nie rozumiemy więc dlaczego do tej pory nie zrealizował Pan swojego przyrzeczenia, zwłaszcza że zgodnie z Ustawą z 28 marca 1933 roku o grobach i cmentarzach wojennych (Dz. U. z 30 maja 1933 roku) zadaniem i obowiązkiem władz państwowych - które reprezentuje w terenie wojewoda - w zakresie porządkowania cmentarzy wojennych jest przeniesienie tego grobu na położony w pobliżu cmentarz komunalny, na którym znajdują się kwatery wojenne.

Chyba nie uważa Pan, że ma oczekiwać na polecenia i zezwolenia z Rosji, bo umowa rządowa tego nie przewiduje. Z informacji prasowych z 1 kwietnia br. wynika zaś jednoznacznie, że ambasador Rosji Siergiej Andriejew zezwolił na dokonanie ekshumacji, czyli na wypełnianie przez Pana obowiązków urzędowych. Tym razem nie powinny już więc zaistnieć żadne przeszkody.

Dlatego też Porozumienie Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych w Krakowie oczekuje od Pana podania konkretnej daty rozpoczęcia i przybliżonej daty zakończenia prac ekshumacyjnych oraz przeniesienia grobu czerwonoarmistów na kwaterę wojskową na pobliskim cmentarzu komunalnym.

Jeżeli ma Pan wciąż jakieś trudności w realizacji tego zadania, to z chęcią się z Panem spotkamy i wyjaśnimy jak tego sprawnie dokonać. Mamy nadzieję, że w tej materii będzie Pan konsekwentnie kierował się polską racją stanu, co nie powinno chyba powodować żadnych dylematów, jakie dają się odczuć w Pańskim dotychczasowym, bardzo opieszałym działaniu.

Sekretarz POKiN Przewodniczący POKiN
Edward Wilhelm Jankowski dr Jerzy Bukowski