Ludzie którzy cierpieli głód, rzezie, niewygody, ludzie złamani, ludzie którzy wytrwali, ludzie świadomi, którzy walczyli i Ci którzy chcieli tylko przeżyć. Nasi bliscy, nasi przodkowie. Kresowiacy. Męczennicy... W dawnych czasach groby męczenników stawały się kamieniami węgielnymi wiary i kultury, poświęconą ziemią. Na grobach budowano ołtarze. Ci, którzy zostali na Kresach przeszli gehennę wyzysku, nieludzkiego traktowania, upodlenia. I choć nie wszyscy zginęli tragicznie, choć niektórzy się złamali i poszli na układy z oprawcami - to jest to wielkie zbiorowe poświęcenie życiem. Poświęcenie ludzi. A kraina ta stała się poświęconą ziemią \"u kresu\" Polski. Ołtarzem Ojczyzny.
Fundację Odtworzeniową Dóbr Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz serwis Genealogia Polaków od 11 lat prowadzi akcję, która w tym roku przyjęła nazwę "Ołtarze Ojczyzny". Celem jest tworzenie ogólnoświatowej wyszukiwarki polskich historycznych grobów i ratowanie najbardziej zagrożonych śladów polskości na Kresach: mogił, wiedzy o ludziach, miejscach i rodzinach. Akcja prowadzona jest w dwóch głównych formach:
- Ratowanie polskich mogił i cmentarzy na Kresach
- Indeksacja mogił, epitafiów polskich na całym świecie i budowa centralnej darmowej Wyszukiwarki grobów
- Wspieranie innych grup, prace archiwalne, finansowe i rzeczowe wsparcie dla Polaków na Kresach, nawiązywanie współpracy, udostępnianie rozwiązań informatycznych i logistycznych.
Mówi Marcin Niewalda - szef akcji:
- Indeksację grobów prowadzimy od 2002 roku. To gigantyczna praca wielu osób. Zebraliśmy już blisko 60.000 zdjęć, które są sukcesywnie opisywane i można je wyszukiwać w specjalnej bazie. Zdjęcia te łączone są z genealogią rodzin, opisami miejsc, mapami itd. Jednocześnie prowadzone są inne projekty, które łączą się z tą akcją - takie jak np. Budowa Wielkiej Bazy Powstańców Styczniowych, Baza Zarządców Dóbr Prywatnych, Baza Właścicieli Ziemskich, Katalog zdjęć portretowych, katalog dworków, lista pomordowanych w Rzezi Galicyjskiej, Rzezi Wołyńskiej i inne
- Czym różni się wasza praca od pracy innych grup?
- Faktycznie są grupy, które starają się ratować polskie cmentarze, w szczególności na Ukrainie. Jest dzisiaj "polityczna" możliwość - trzeba korzystać. Współpracujemy z tymi grupami - jak np. w tym roku z Towarzystwem Miłośników Kultury Kresowej - oddział Wrocław razem ratowaliśmy niszczejące groby w Kołomyi, będące zresztą w fatalnym stanie. Cmentarz ten służył głównie narkomanom i pijakom, pomniki porozwalane, a miasto miało ochotę już wszystko zrównać i postawić tam osiedle. Chętnie bierzemy mniej doświadczone grupy pod opiekę i pomagamy zorganizować wyjazd. Nawet prywatne osoby mogą liczyć u nas na zorganizowanie akcji, zachęcenie innych do uczestnictwa.
Ale nasza praca to nie tylko stawianie zwalonych pomników. Budujemy sukcesywnie wielką bazę zdjęć wszystkich polskich grobów, które są na danych cmentarzach. Mamy już 60.000 takich zdjęć i liczba ta szybko rośnie. Zdjęcia są opisywane – a więc można je odszukać po nazwisku. Łączymy je z informacjami genealogicznymi, archiwalnymi. Prowadzimy bowiem szereg programów które się zazębiają. Pomimo istnienia kilku stron – "wyszukiwarek grobów" to na żadnej z nich nie ma tego co u nas, żadna nie łączy się z innymi informacjami, żadna nie udostępnia tego za darmo. Jesteśmy jedynymi na świecie, którzy wiedzą jak zbiór danych przerobić na faktyczną organizację wzajemnej współpracy.
Są też np. mapy miejsc związanych z Powstaniem Styczniowym, ale tylko w naszym serwisie jest mapa dokładnych lokalizacji – tak aby można było do tych miejsc trafić posługując się przybliżoną interaktywną mapą. Tylko u nas nie jest to mapa poglądowa, tylko praktyczne narzędzie. Istnieją wyszukiwarki grobów – które mają liczby idące w miliony – ale są to głównie groby współczesne z cmentarzy tylko na terenie Polski. Nikt na tych portalach nie wchodzi w chaszcze akacjowe z 7-centymetrowymi kolcami aby zrobić zdjęcie zarośniętych grobów, to z reguły systemy zbiorcze tego co można znaleźć na innych stronach.
Czy widzicie efekty Waszej pracy?
- Tak, to nas uskrzydla. Wiemy, że dzięki wyszukiwarce dziesiątki osób odkrywają, że mają korzenie. Zaczynają się tą historią rodzin interesować. Wiemy, i mamy na to konkretne przykłady, że wiele osób w efekcie odnajduje towarzystwa opiekujące się danym miejscem, lub działające w miastach gdzie mieszkają, wiele osób współpracuje a nawet finansuje działania tych grup. To bardzo ważne także dla Polaków mieszkających na Kresach. Szczególnie w okresie świąt takich jak Dzień Zaduszny. Na Ukrainie i Białorusi nie ma powszechnego zwyczaju odwiedzania grobów, gdy zapalamy dziesiątki zniczy to robi to ogromne wrażenie.
Jak można skorzystać na Waszej pracy?
- Przede wszystkim można odszukać swoich bliskich, przodków, informacje o swojej rodzinie a nawet założyć stronę genealogiczną – wszystko na serwisie www.genealogia.okiem.pl. Ale można też zamówić wiele usług u profesjonalistów współpracujących z nami – np. poszukiwania archiwalne, czy oczyszczenie grobu. Te zamówienia wspomagają w części nasze akcje – w tym "Ołtarze Ojczyzny". Naszym marzeniem jest, aby np. na lwowskim cmentarzu łyczakowskim w dniu 1 listopada zapaliło się mnóstwo zniczy. Oferujemy więc opiekę nad grobami rodzinnymi. Jest też możliwość zasponsorowania zakupu zniczy bez wskazywania konkretnego grobu – nasi współpracownicy we Lwowie zakupią te znicze i postawią na polskich grobach. Przy okazji zrobią zdjęcia całych kwater i wstawią do wyszukiwarki, to poskutkuje kolejnymi osobami, które odkryją swoje korzenie.
Zapraszamy też na wyjazdy z nami na Kresy. Jedź z nami - poznasz wspaniałych ludzi, zobaczysz kraj od całkiem innej strony, pomożesz Polakom. Organizujemy indywidualne wyjazdy szlakiem rodzin, a także zjazdy rodzinne. Każda tego typu akcja to wsparcie dla naszych działań.
Wyszukiwarka grobów
http://www.genealogia.okiem.pl/foto2/wyszukiwarkagrobow.php
Zlecenie opieki nad grobem
http://www.genealogia.okiem.pl/foto2/form_groby.php
KATALOG FIRM W INTERNECIE
