- To nie jest może projekt o jakim marzyliśmy, ale dobrze, że jest już ostateczna decyzja i można wreszcie przystąpić do realizacji - takie głosy dało się słyszeć wśród krakowskich kombatantów po ogłoszeniu zwycięzcy konkursu na projekt pomnika Armii Krajowej, który stanie na Bulwarze Czerwieńskim pomiędzy Wawelem a Skałką.
Inicjatorem budowy monumentu był Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, który od początku zabiegał o jak najlepszą lokalizację. I w tej materii odniósł niekwestionowany sukces, ponieważ wybrane oraz zatwierdzone przez Radę Miasta Krakowa miejsce jest bardzo prestiżowe.
Nieco gorzej było z ogłoszonym 31 lipca 2012 roku konkursem na projekt. Wpłynęło wprawdzie aż 57 prac, ale nie rzucały one na kolana. Oglądałem je w towarzystwie tak kombatantów, jak i artystów; wszyscy byli zgodni, że żadna z propozycji nie jest godna wielkiej idei, którą ma upamiętniać.
W listopadzie ub. r. jury wybrało pięć najlepszych projektów, a ich autorów zaprosiło do udziału w konkursie zamkniętym. Następnie wyłoniono trzy prace, zalecając jednak wprowadzenie do nich pewnych poprawek. Ostatecznie jury ogłosiło, że wszystkie one otrzymują równorzędne wyróżnienie po 5 tysięcy złotych. Spośród niech jedna najlepiej spełnia warunki konkursowe, ale będzie jeszcze modyfikowana z udziałem przedstawicieli ŚZŻAK.
Zwycięski projekt jest dziełem zespołu w składzie: Aleksander Smaga (Wiedeń), Gilles Chardayre (Wiedeń), Izabela Auner-Kargól (Wiedeń/Kraków), Hannah Luegmeyer (Wiedeń), Ursula Wieser (Paryż), Janusz Kołodziejczyk (Wadowice), Daniel Prost (Wiedeń).
Jak czytamy w uzasadnieniu przewodniczącego jury, głównego architekta miasta profesora Andrzeja Wyżykowskiego, pracę tę doceniono za „koncepcję odpowiadającą na przesłanie ideowe i przedstawione motywacje dotyczące szczegółowej lokalizacji i uformowania pomnika wraz z otoczeniem”.
Projekt ma kształt odzwierciedlającej granice Rzeczpospolitej Polskiej w momencie wybuchu II wojny światowej wstęgi, która wyłania się spod ziemi i narasta do wysokości 4,2 metra Będzie ona wykonana z dwóch stalowych warstw: zewnętrznej w kolorze rdzy i wewnętrznej w kolorze błyszczącej stali. Pomnik wyznaczy granice niewielkiego placu, nazywanego już przez kombatantów Ogrodem Pamięci Narodowej; ma on stać się miejscem patriotycznych manifestacji. Jednym z ciekawszych elementów będzie pięćdziesięciometrowa kolumna świetlna, symbolizująca poległych w walce żołnierzy AK. Znajdzie się także miejsce na kamienną trybunę.
Ogłaszając wyniki, Wyżykowski powiedział:
- Konkurs był „piekielnie” trudny nie tylko dla autorów projektów ale i dla tych, którzy mieli go rozstrzygnąć. Stanowiska członków jury były bardzo różne. Prawie nie mogliśmy dojść do porozumienia, ale podjęliśmy decyzję.”
Prezesa Zarządu Okręgu Małopolska ŚZŻAK mecenas major Ryszard Brodowski stwierdził w rozmowie z dziennikarzami, że oczekuje wsparcia finansowego budowy pomnika zarówno od władz Krakowa, weteranów Polski Podziemnej, jak i wszystkich rodaków w Kraju oraz na Emigracji, którym droga jest symbolizowana przez ten monument tradycja niepodległościowa. Całkowity koszt szacuje się na około 400 tys. zł, na razie zebrano 60 tys.
Członek jury i przewodniczący Rady Miasta Krakowa Bogusław Kośmider przypomniał natomiast, że wstępnie planowano odsłonięcie pomnika w tegorocznym Dniu Podziemnego Państwa Polskiego (27 września), ale realne jest w tym terminie jedynie wmurowanie kamienia węgielnego.
Inicjatywę objął honorowym patronatem prezydent RP Bronisław Komorowski.
Jerzy Bukowski
Dziennik Polonijny
Polish Pages Daily News
KATALOG FIRM W INTERNECIE
