Radni Platformy Obywatelskiej w Płońsku Prymasem Tysiąclecia w Żołnierzy Niezłomnych

Tak właśnie postąpili Radni Platformy Obywatelskiej w Płońsku. Na inicjatywę nadania jednemu z tamtejszych rond nazwy Żołnierzy Wyklętych odpowiedzieli pomysłem w postaci kardynała Stefana Wyszyńskiego.

„Ogłoszono więc konsultacje społeczne i zmuszono mieszkańców do kuriozalnego wyboru: między propozycją żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego a Prymasem Stefanem Wyszyńskim” - napisał o tej kuriozalnej sprawie „Nasz Dziennik”.

W ocenie inicjatora uczczenia Żołnierzy Wyklętych Wojciecha Bluszcza jest to cyniczna próba storpedowania jego pomysłu.

„- Nie przypuszczałem, że sprawy przybiorą taki obrót, że Prymas Stefan kardynał Wyszyński zostanie przeciwstawiony żołnierzom wyklętym i stanie się kartą przetargową. Projekt złożono w dniu sesji, w której porządku obrad miało być przegłosowanie pomysłu o nadaniu temu rondu imienia Żołnierzy Wyklętych. To rondo istnieje już kilkanaście lat. Przez trzy lata radna nie wyszła z tego rodzaju inicjatywą. Nikt nie zaproponował, by nazwać to rondo imieniem Prymasa Wyszyńskiego ani zmienić nazwę którejś z ulic, których nazwy są jakimiś koszmarnymi reliktami przeszłości”- powiedział w rozmowie z „ND, wyliczając płońskie relikty komunizmu: ulice XL-lecia PRL, Róży Luksemburg, Proletariacka, Adolfa Warskiego, Związku Walki Młodych, Aleksandra Zawadzkiego, Janka Krasickiego.

Zastępca burmistrza Płońska Teresa Emilia Kozera nie chce komentować tego, co wydarzyło się na posiedzeniu rady.

„- Pojawiły się dwie propozycje i teraz będą poddane konsultacjom społecznym. Osobiście jestem pełna szacunku tak wobec postaci Prymasa Stefana Wyszyńskiego, jak i żołnierzy podziemia” - wyjaśniła na łamach gazety, przypominając że w Płońsku odbył się Festiwal Filmowy „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci”, a w 1996 roku odsłonięto tablicę pamiątkową.

„ND” przypomina, że kiedy kilka miesięcy temu jednemu ze skwerów w Płońsku nadano imię byłego premiera Izraela Dawida Ben Guriona (urodzonego w tym mieście) nikt nie składał kontrpropozycji, a radni podjęli decyzję jednomyślnie.

„W przypadku propozycji związanej z rondem Żołnierzy Wyklętych pozytywnie na temat przedłożonej uchwały wypowiedziała się Pracownia Dokumentacji Dziejów Miasta Płońska i sami mieszkańcy miasta (140 podpisów). Wnioskodawcy podkreślali, że na płońskich ziemiach antykomunistyczny ruch oporu wykazywał się aktywnością za sprawą m.in. Wiktora Wacława Stryjewskiego ps. <Cacko>, który został oskarżony o to, że: <w okresie od 1946 r. do 8 lutego 1949 r. należał do nielegalnego związku NSZ, wspólnie z innymi uzbrojony w broń dokonywał gwałtownych zamachów na funkcjonariuszy UB, MO, ORMO, dopuścił się aktu sabotażu poprzez zniszczenie urządzeń telefonicznych> za co <wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie skazany trzydziestoośmiokrotnie na karę śmierci z pozbawieniem praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze oraz z przepadkiem całego mienia; stracony 18 I 1951 r.>. Honorowym obywatelem miasta Płońsk jest też zmarły w 2011 r. Witold Grzebski ps. <Motor>, od 1944 r. zastępca komendanta Obwodu Płońsk Armii Krajowej. Wyrokiem sądu wojskowego skazano go na 15 lat więzienia, 5 lat pozbawienia praw publicznych i obywatelskich praw honorowych wraz z przepadkiem całego mienia” - czytamy w „ND”.

Radni argumentują w uchwale, że „ludzie ci tworzyli oddziały, które skupiały wielu bohaterów skazanych w większości za swoją postawę w sfingowanych procesach na karę śmierci, następnie grzebano ich w bezimiennych grobach”, a potem nazywano ich bandytami, ich oddziały zaś bandami.

„- W czasie okupacji niemieckiej i po wejściu sowietów północne Mazowsze było jedną z najbardziej mobilnych struktur w skali kraju, to kilka tysięcy ludzi w kilku powiatach, a powiat płoński był jednym z najprężniej działających” - podkreślił w rozmowie z „Naszym Dziennikiem” doktor Mariusz Bechta, historyk z Instytutu Pamięci Narodowej, który od lat zajmuje się badaniem działalności żołnierzy Niezależnych Sił Zbrojnych i Narodowego Związku Wojskowego.

W jego ocenie symbolem tych żołnierzy jest Witold Grzebski-„Motor”, który tworzył zręby narodowej konspiracji antykomunistycznej, a w latach 90. organizował struktury Związku Żołnierzy NSZ i wydawał książki.

Uczynienie Żołnierzy Wyklętych patronem ronda w tym mieści wydaje się być więc ze wszech miar uzasadnione.

Jerzy Bukowski
Dziennik Polonijny
Polish Pages Daily News