Nadanie godności doktora honoris causa U.J. prof. Stanisławowi Barańczakowi

Wręczenia godności dokona JM Rektor UJ prof. dr hab. Karol Musioł. Organizatorami uroczystości są: Harvard University, Slavic Department i Uniwersytet Jagielloński.

Senat UJ uchwałę w sprawie nadania doktoratu honoris causa przyjął 27 września 2006 r. i postanowił przyznać prof. Barańczakowi tę godność w szczególności za to, że:

• jako jeden z najwybitniejszych pisarzy swego pokolenia, twórca nowej poetyki, rozumiał zarazem, iż język i forma poezji nie służą tylko celom estetycznym, ale spełniają wysokie posłannictwo głoszenia prawdy i obrony podstawowych wartości kultury,
• w swej twórczości poetyckiej i eseistycznej ujmował się zawsze za ludźmi skrzywdzonymi, oddzielając dobro od zła i bacząc, by to, co podłe i kłamliwe, nie miało nad nami mocy,
• najlepsze lata swego życia poświęcił działalności opozycyjnej, walcząc bezkompromisowo piórem z opresją komunistycznej władzy, płacąc za to cenę prześladowań i wreszcie wygnania na obczyznę,
• dokonał gigantycznego dzieła jako tłumacz literatur obcych, wkładając cały swój kunszt i wysiłek w ocalenie piękna oryginału i zarazem w przenoszenie z jednej literatury do drugiej tego, co najcenniejsze w ich posłaniu,
• będąc profesorem Uniwersytetu Harvarda odniósł prawdziwy sukces jako ambasador polskiej kultury i literatury, tłumacz wybitnych polskich poetów na język angielski, a także najwyższy autorytet naukowy i moralny wśród polonistów zagranicznych.

Jednocześnie Konsulat informuje, że w tym samym dniu w Bostonie konsul generalny Krzysztof W. Kasprzyk odznaczy prof. Stanisława Barańczaka Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, przyznanym mu przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego 21 września 2006 r. „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w kraju”.

Stanisław Barańczak
Ur. 1946 w Poznaniu, poeta, tłumacz, krytyk literacki, eseista, literaturoznawca, redaktor i wykładowca. Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, gdzie podjął pracę naukowo-dydaktyczną i doktoryzował się. Jako poeta i krytyk debiutował w 1965 r. W latach 1967-71 pracował w redakcji poznańskiego miesięcznika "Nurt", w I połowie lat 70-tych współpracował także z redakcją krakowskiego dwutygodnika „Student”. Po wydarzeniach czerwca 1976 r. był współzałożycielem Komitetu Obrony Robotników oraz podziemnego kwartalnika "Zapis". Od 1981 r. wykładał w USA literaturę polską na Uniwersytecie Harwarda i był redaktorem naczelnym "The Polish Review". W 1983 r. współzakładał paryskie "Zeszyty Literackie", stale współpracował periodyk "Teksty Drugie". Czołowy poeta pokolenia tzw. "Nowej Fali", jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy debiutujących w latach istnienia PRL, łączący twórczość literacką i naukową z działalnością polityczną. Najwybitniejszy w drugiej połowie XX w. tłumacz na język polski anglojęzycznej poezji, a także poezji polskiej na język angielski. Jego polszczyzna nasycona jest językiem poetów szczególnie mu bliskich - Emily Dickinson, Johna Donne\'a i Roberta Frosta – poezji których Barańczak jest niestrudzonym popularyzatorem. W jego własnej twórczość wyraźnie widoczne są trzy dominujące elementy: zainteresowania etyczne, niezwykła pasja polityczna i nadzwyczajna sprawność lingwistyczna. Podejmowanym przez niego tematom, świadczącym o zaangażowaniu w problemy społeczne, zawsze towarzyszy zadziwiająca biegłość języka. Paradoksem wydawać się może fakt, że Barańczak, który zaczynał jako poeta-krytyk języka i społecznego porządku, największe sukcesy osiągnął jako Parnasista końca XX wieku, wirtuoz poetyckiej formy. Ogromną popularność przyniosły mu także zabawy językowo-literackie, w których jest niezrównanym mistrzem.Zbiór poezji CHIRURGICZNA PRECYZJA, został uhonorowany w roku 1999 nagrodą literacką Nike.

Wybrana bibliografia:
wiersze:
KOREKTA TWARZY, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1968.
JEDNYM TCHEM, Warszawa: Orientacja, 1970.
DZIENNIK PORANNY, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1972.
SZTUCZNE ODDYCHANIE, Londyn: Aneks, 1978.
JA WIEM, ŻE TO NIESŁUSZNE, Paryż: Instytut Literacki, 1977.
TRYPTYK Z BETONU, ZMĘCZENIA I ŚNIEGU, Kraków: KOS, 1980.
ATLANTYDA I INNE WIERSZE Z LAT 1981-85, Londyn: Puls, 1986.
WIDOKÓWKA Z TEGO ŚWIATA , Paryż: Zeszyty Literackie, 1988.
POEZJE WYBRANE, Warszawa: LSW, 1990.
159 WIERSZY 1968-88, Kraków: Znak, 1990.
PODRÓŻ ZIMOWA, Poznań: a5, 1994.
CHIRURGICZNA PRECYZJA, Kraków: a5, 1998.

poezja żartobliwa:
BIOGRAFIOŁY: POCZET 56 JEDNOSTEK SŁAWNYCH, SŁAWETNYCH I OSŁAWIONYCH, Poznań: a5, 1991.
ZWIERZĘCA ZAJADŁOŚĆ: Z ZAPISKÓW ZNIECHĘCONEGO ZOOLOGA, Poznań: a5, 1991.
SŁOŃ, TRĄBA I OJCZYZNA, Kraków: Znak, 1995.

prace krytyczne i literaturoznawcze:
NIEUFNI I ZADUFANI, Wrocław: Ossolineum, 1971.
IRONIA I HARMONIA, Warszawa: Czytelnik, 1973.
JĘZYK POETYCKI MIRONA BIAŁOSZEWSKIEGO, Wrocław: Ossolineum, 1974.
ETYKA I POETYKA, Paryż: Instytut Literacki, 1979.
KSIĄŻKI NAJGORSZE 1975-80, Kraków: KOS, 1981.
UCIEKINIER Z UTOPII. O POEZJI ZBIGNIEWA HERBERTA, Londyn: Polonia, 1984.
TABLICA Z MACONDO. OSIEMNAŚCIE PRÓB WYTLUMACZENIA, PO CO I DLACZEGO SIĘ PISZE, Londyn: Aneks, 1990.
OCALONE W TŁUMACZENIU. SZKICE W WARSZTACIE TŁUMACZENIA POEZJI, Poznań: a5, 1992.
POEZJA I DUCH UOGÓLNIANIA. WYBÓR ESEJÓW 1970-1995, Kraków: Znak, 1996.

Tłumaczenia:
niemiecki: w antologiach:
PANORAMA DER POLNISCHEN LITERATUR DES 20. JAHRHUNDERTS, Zürich: Ammann, 1997. POLNISCHE LYRIK AUS 100 JAHREN, Gifkendorf: Merlin, 1997.   

angielski: THE WEIGHT OF THE BODY: SELECTED POEMS, Chicago: Another Chicago Press / TriQuarterly, 1989. A FUGITIVE FROM UTOPIA: THE POETRY OF ZBIGNIEW HERBERT, Harvard University Press, 1987.