Stanowisko PASI w sprawie K 25/20: zagraniczne wyroki mogą kosztować Polskę miliardy dolarów

Ewentualne rozstrzygnięcie dopuszczające prowadzenie w polskich sadach postępowań cywilnych przeciwko rządom państw obcych może umożliwić ubieganie się o odszkodowania wielu ofiarom II wojny światowej. Zmiana prawna tego typu może jednak również stworzyć niebezpieczny precedens prawny o poważnych skutkach międzynarodowych, który może mieć wpływ, w oparciu o zasady symetrii prawnej i wzajemności, na procesy sądowe przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej w obcych jurysdykcjach, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych.

Decyzja Trybunału nie powinna być podjęta pochopnie. Świadomość wymienionych konsekwencji jest niezbędna przy jej podejmowaniu. Przez lata sądy w Stanach Zjednoczonych rutynowo odrzucały pozwy cywilne przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej i utrzymywały, że Ustawa o Immunitecie Państw Obcych chroni Polskę przed takimi pozwami.

Orzeczenie zmieniające prawo krajowe może odebrać Polsce w sposób niezamierzony możliwość używania argumentu immunitetu państwowego jako sposobu obrony i doprowadzić do masowych powództw przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej od osób fizycznych lub prawnych domagających się zwrotu lub odszkodowania za straty, rzeczywiste lub fikcyjne, poniesione podczas II wojny światowej oraz w wyniku komunistycznych nacjonalizacji po wojnie. Taki rozwój wydarzeń może prowadzić do zagranicznych wyroków, które będą kosztować Polskę miliardy dolarów.

Z poważaniem,
Edward Wojciech Jeśman
President Gene Sokolowski, Ph.D., President
Polish American Strategic Initiative (PASI) PASI Educational Organization (PASI EDU)