KONTAKT   I   REKLAMA   I   O NAS   I   NEWSLETTER   I   PRENUMERATA
Środa, 24 kwietnia, 2024   I   05:08:22 AM EST   I   Bony, Horacji, Jerzego
  1. Home
  2. >
  3. POLONIA USA
  4. >
  5. Informacje polonijne ze świata

Dziedzictwo Kościuszki

30 listopada, -0001

Każdego roku miliony nowojorczyków przejeżdżają mostem Kościuszki łączącym Brooklyn z Queensem i mostem Kościuszki znajdującym się w północnej części Albany.

Mimo to niewiele osób wie kim był bohater, którego nazwiskiem nazwano te dwie konstrukcje architektoniczne. Jest to przykre i wstydliwe zarazem ponieważ generał Tadeusz Kościuszko odegrał ważną rolę na terenie stanu Nowy Jork w czasie Amerykańskiej Rewolucji.

Kościuszko i jego żołnierze zbudowali West Point i razem z wojskami po drugiej stronie rzeki mogli sprawować kontrolę nad rzeką Hudson uniemożliwiając statkom Brytyjskim wpłynięcie w górę rzeki i podzielenie kolonistów. Z kolei decyzja podjęta przez Kościuszkę aby armia amerykańska przeciwstawiła się Anglikom pod Bemis Heights okazała się niezwykle ważna dla bitwy o Saratogę, która była punktem zwrotnym w czasie Rewolucji Amerykańskiej.

Uczniowie szkół nowojorskich uczą się o francuskim markizie De Lafayette i niemieckim baronie Von Steuben, ale nie uczą się o Kościuszcze, który przypłynął do Filadelfii w sierpniu 1776 roku aby walczyć o wolność Ameryki.

W ubiegłym roku gubernator George Pataki wraz z legislaturą stanową utworzył specjalną komisję, która miała zająć się ewaluacją podręczników szkolnych w tym kierunku aby lekcje historii omawiające okres niewolnictwa w Ameryce były odpowiednio przedstawiane. Uznano za rzecz niezmiernie ważną aby uczniowie wiedzieli, że handel niewolnikami był tolerowanym przez Ojców Założycieli Stanów Zjednoczonych. Z kolei władze szkolne w Albany uznały, za sprawę ważną wprowadzenie do szkół lekcji omawiających czasy wielkiego głodu w Irlandii, który spowodował masowy napływ imigrantów z tego kraju do USA.

Pojawiły się głosy krytyczne mówiące, że władze ustawodawcze nie powinny się bezpośrednio wtrącać do programów szkolnych, lecz zamiast tego wydać instrukcje gwarantujące, że ważne okresy z historii Stanów Zjednoczonych muszą znajdować się w podręcznikach szkolnych.

Po zbudowaniu przez Kościuszkę fortyfikacji wzdłuż rzeki Delaware w Filadelfii wysłano go w górę stanu do Fortu Ticonderoga gdzie doradził ustawienie armaty na wzgórzu Sugar Hill aby zapewnić w ten sposób bezpieczeństwo znajdującego się poniżej fortu. Pomysł ten uznano za niedorzeczny i nie zrealizowano go.

Kiedy Brytyjczycy ruszyli od strony Kanady w kierunku południowym i zaatakowali Ticonderaga ich pierwszym posunięciem było ustawienie armaty na wzgórzu wycelowanej w fort. Koloniści zostali zmuszeni do wycofania się na południe w kierunku Albany i dalej na południe. Nauczeni doświadczeniem gdy przybyli do Saratogi pytali Kościuszkę jak i gdzie rozmieścić armaty.

Po zbudowaniu fortu West Point podlegający Kościuszce żołnierze włączyli się w działania wojenne przeciw Brytyjczykom. Stoczyli bitwę na terenach południowych kolonii, a sam Kościuszko wykazał się charakterem dzieląc się swoimi racjami żywnościowymi z wziętymi do niewoli Anglikami. Po wzięciu do niewoli generała George’a Cornwallisa w Yorktown Kościuszko został awansowany do stopnia generała brygady i nagrodzony orderem Cincinnatus przez generała George’a Waszyngtona.

Waszyngton powiedział o Kościuszce, że jest on „dżentelmenem nauki i zasług. Jest człowiekiem wielkiego charakteru i dlatego zasługuje na pamięć i uznanie.”

W czasie walk toczonych na południu Kościuszko był świadkiem brutalności z jaką traktowano niewolników. Zaprzyjaźnił się z Tomaszem Jeffersonem, którego uczynił egzegutorem swojego testamentu. Kościuszko poinstruował Jeffersona, aby wszystkie pozostawione przez niego pieniądze jakie zarobił jako oficer armii amerykańskiej zostały przeznaczone na wykupywanie niewolników, dawanie im wolności i ziemi na której mogliby gospodarować.

Następnie Kościuszko wrócił do Polski gdzie stanął na czele powstania, które miało znieść pańszczyznę. Gdy zorientował się, że Żydzi mają zabronione walczyć w armiach europejskich zorganizował z pomocą pułkownika Bereka Joselewicza pierwszy od biblijnych czasów batalion żydowski, który włączył do regularnej armii. Jego wizja wolności została jednak zniszczona przez rosyjską Carycą Katarzynę i podległe jej wojska rosyjskie.

Kościuszko ponownie powrócił do Stanów Zjednoczonych. Po przybyciu został poruszony traktowaniem przez kolonizatorów Indian Amerykańskich. Po przemówieniu wygłoszonym w Filadelfii w ich obronie, odwiedził go wódz indiański Little Turtle z plemienia w Miami i podarował mu tomahawk jako symbol wdzięczności. Kościuszko ze swej strony obdarował wodza osobistymi okularami, swoją marynarką i parą rewolwerów, mówiąc aby użył je przeciwko pierwszemu czło­wiekowi, który będzie próbował odebrać mu wolność.

Rząd amerykański podarował Kościuszce 500 akrów ziemi w Ohio. Generał sprzedał ziemię i za zarobione pieniądze założył szkołę, w której mogli uczyć się wykupieni z niewoli Murzyni.

Kościuszko zawsze był wierny zasadom wolności i tolerancji dla ludzi i narodów. Jefferson, autor Deklaracji Niepodległości napisał o Kościuszce: „jest najbardziej szlachetnym synem wolności jakiego kiedykolwiek poznałem, takiej wolności, która dotyczy wszędzie i wszystkich a nie tylko tych najbogatszych.”

Jeżeli Kościuszko zasługuje na popiersia, pomniki wzniesione w West Point, Saratodze, Yonkers i wielu innych miejscach Ameryki to nowojorscy studenci powinni uczyć się o jego wkładzie w walce o wolność. Zgodnie z tym co powiedział Waszyngton: „Zasługuje na pamięć i uznanie”.
 
Alex Storożyński