Projekt ochrony zabytkowych kolekcji PIASA

Od 1986 roku siedzibą PIASA jest malowniczy townhouse przy 208 East 30 St. na Manhattanie. W budynku mieszczą się nie tylko biura, ale także specjalistyczna biblioteka licząca ponad 20.000 woluminów oraz bogate archiwa, które są często odwiedzane przez naukowców ze wszystkich części Stanów Zjednoczonych i Europy, a zwłaszcza z Polski. W nowojorskiej ośrodku znajduje się również galeria sztuki oraz sala wykładowa, w której odbywają się wystawy i spotkania. Instytut liczy ponad 1000 członków, z których większość to członkowie ze środowiska akademickiego, a także przedstawiciele świata sztuki i różnorodnych zawodów. Pośród byłych i obecnych członków wyliczyć można choćby noblistów dr Frank Wilczek z MIT i dr Roald Hoffmann z Cornell University, Czesław Miłosz, Andrew Schally i Issac Bashevis Singer.

Wśród naszych głównych pól działalności trzeba wymienić wydawanie recenzowanego kwartalnika “The Polish Review”, oficjalnego pisma poświeconego tematom polskim. Na jego łamach pojawiła się twórczość takich autorów jak m.in. Miłosz, Barańczak, Halecki, Cienciala, Brzeziński czy Frajlich. Warto tutaj przytoczyć sytuację, kiedy to literacką Nagrodę Nobla otrzymała Wisława Szymborska, Amerykanie niemal nic o niej wiedzieli i dopiero w TPR mogli znaleźć jej wiersze, bo już przedtem one były u nas opublikowane w tłumaczeniu. Princeton University Press zwrócił się o pozwolenie, by je przedrukować. Niektórzy profesorowie amerykańscy właśnie poprzez „Polish Review” dowiadują się, co się dzieje w polskiej literaturze, czy humanistyce i później sami docierają do interesujących ich prac. Nasz kwartalnik jest ważny również dla młodych naukowców w Ameryce, którzy zajmują się badaniami naukowymi dotyczącymi polskich spraw.

Instytut od 1942 roku organizuje coroczne konferencje.  Ich głównym celem jest możliwość spotkania sie naukowców zainteresowanych tematami dotyczącymi Polski i Polaków. Nasz program bogaty jest w sesje tematyczne, wydarzenia kulturalne i networkingowe.  Konferencja nagradza również najwyższe osiągnięcia w różnych dyscyplinach poprzez wręczenie nagród PIASA.

W siedzibie Instytutu organizujemy wystawy i wykłady na różnorodne tematy. Chcemy wzbogacać życia kulturalnego naszych członków i sympatyków. W ten sposób szersze środowisko wspiera polską sztukę i naukę poprzez prezentacje polskich naukowców pracujących w różnych dziedzinach. 

W progach Instytutu gości wiele znanych osobistości, a w przeszłości odwiedzili chociażby: Robert Kennedy, kard. Karol Wojtyła, Władysław Bartoszewski i wielu innych, którzy czasami wygłaszają wykłady lub organizowali wieczory autorskie.

Ze względu na swoja bogata przeszłość i zaangażowanie na przestrzeni tych 78 lat zgromadziliśmy pokaźną kolekcje polskiego dziedzictwa kulturowego. Z tego między innymi powodu pod koniec zeszłego roku przystąpiliśmy do programu MKiDN, który ma za zadanie wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem. Strategicznym celem tego projektu jest stworzenie możliwości efektywnej ochrony, ale także promocji polskich zbiorów przechowywanych poza Polska. W intencji pomysłodawców było także długoletnie wsparcie organizacji polonijnych i emigracyjnych, które dysponują historycznymi kolekcjami.

Przystępując do tego zadania chyba nikt nie spodziewał się jak ten 2020 rok będzie wyglądał. Nasze ambitne pomysły starły sie z brutalna rzeczywistością przez co np. zmuszeni byliśmy do odwołania dorocznej konferencji, która w tym roku miał odbyć sie na University of Illinois w Chicago. Pomimo problemów nie zrezygnowaliśmy z innych działań przewidzianych w projekcie. Opracowaliśmy specjalny program zabezpieczenia naszych cennych zbiorów. Dzięki temu możemy kontynuować digitalizacje kolejnych kolekcji archiwalnych i ich publikowanie na naszej stronie internetowej. Niebawem również strona ta zyska nowy wygląd i dodatkowe funkcjonalności oraz będzie dostosowana do łatwiejszego wyszukiwania potrzebnych informacji. Mamy tutaj na myśli zwłaszcza bezpośredni dostęp do nowych baz danych archiwum i światowych katalogów bibliotecznych, których stajemy się właśnie częścią.

Dostosowując się do panujących warunków, wszystkie wydarzenia zmuszeni byliśmy przenieść do Internetu. Na szczęście, już od kilku lat, nasze spotkania odbywające się w siedzibie Instytutu są nagrywane i udostępniane na kanale PIASA NY na YouTube. Dlatego także na potrzeby bieżącego projektu przygotowaliśmy m.in. prezentacje na temat Instytutu oraz zamieściliśmy kilka historycznych nagrań z kolekcji Oral History i planujemy umieszczanie kolejnych filmowych wydarzeń. Kluczowym efektem naszych działań ma być stałe udostępnianie i szeroka promocja historycznych kolekcji i zbiorów dóbr kultury, które mają przecież tak istotne znaczenie dla polskiego dziedzictwa kulturowego.
Mamy nadzieję, że dołączycie Państwo do nas - serdecznie zapraszamy do kontaktu, jesteśmy aktywni w mediach społecznościowych, i chcemy dalej działać dla dobra Polonii jako polskie centrum nauki i kultury, w stolicy świata, Nowym Jorku. 

THE POLISH INSTITUTE OF ARTS
AND SCIENCES OF AMERICA
Polski Instytut Naukowy w Ameryce