KONTAKT   I   REKLAMA   I   O NAS   I   NEWSLETTER   I   PRENUMERATA
Wtorek, 19 marca, 2024   I   07:12:37 AM EST   I   Aleksandryny, Józefa, Nicety
  1. Home
  2. >
  3. POLONIA USA
  4. >
  5. Fotoreportaże polonijne

Obchody 95. rocznicy odzyskanie niepodległości przez Polskę w Krakowie

31 października, 2013

Świętowanie 95. rocznicy odzyskanie niepodległości przez Polskę w Krakowie rozpoczęło się od odsłonięcia tablicy upamiętniającej 45 legionistów podgórskich, którzy zginęli w I wojnie światowej.

- Tablica ta pokazuje, że jesteśmy gotowi czcić bohaterów, dzięki którym możemy żyć w wolnym kraju. Wolność do Krakowa przyszła właśnie z Podgórza. To w tej dzielnicy - będącej do 1915 r. odrębnym miastem - 31 października 1918 r. porucznik Antoni Stawarz rozbroił żołnierzy austriackich stacjonujących w podgórskich koszarach. Wydarzenie to uznaje się za przełomowe w drodze do odzyskania wolności przez Kraków. Potem żołnierze Stawarza przeszli na Rynek Główny, bezkrwawo rozbroili kolejnych zaborców, wynieśli polską flagę i ogłosili Kraków wolnym miastem - powiedział prezydent, Jacek Majchrowski, który odsłonił tablicę.

Tablicę poświęcił ks. proboszcz podgórskiej parafii św. Józefa Antoni Bednarz. Na zakończenie uroczystości młodzież z IV Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie odśpiewała pieśni patriotyczne.

To druga tablica ku czci legionistów z Podgórza. Pierwsza została odsłonięta w 1934 r. i widniała na budynku magistratu przy Rynku Podgórskim przez ok. 50 lat. W latach 80. została usunięta przez ówczesne władze. Do odtworzenia tej tablicy walnie przyczynili się: Stowarzyszenie Podgórze pl, Dom Historii Podgórza i Dom Kultury Podgórze przy wsparciu Rady Dzielnicy XIII Podgórze.

Chwile później złożono kwiaty pod domem, w którym mieszkał kpt. Antoni Stawarz przy pl. Lasoty 3.

Podgórskie uroczystości zakończył uroczysty apel na Placu Niepodległości, w miejscu gdzie stały austriackie koszary, z których to wyszedł oddział żołnierzy pod komendą Antoniego Stwarza.

Ku chwale Niepodległej Polski kanonier Oddziału C. i K. Regimentu Artylerii Fortecznej No. 2 oddał trzykrotną salę z historycznej armaty.

Ciąg dalszy uroczystości krakowskich miał już miejsce na Rynku Głównym.

Robert Springwald


Trochę historii
Pierwsza wojna światowa zakończyła się w Krakowie 31 października 1918. W październiku odzyskiwanie niepodległości zaczęło się na Podgórzu. Mieszkańcy i żołnierze postanowili wziąć sprawy w swoje ręce. Polscy posłowie do austriackiego parlamentu, austriaccy oficerowie polskiej narodowości doprowadzili do pokojowego przejęcia władzy. Trzeba jednak pamiętać, że wcześniej ogłoszono niepodległość w Zakopanem i w Tarnowie. W Krakowie symboliczny wymiar miało przejęcie przez polskich żołnierzy - ubranych jeszcze w austriackie mundury - odwachu pod wieżą Ratuszową. Na czele oddziału stanął Antoni Stawarz, twórca organizacji niepodległościowej, której członkowie, rankiem 31 października 1918 roku rozpoczęli przejmowanie władzy w Krakowie. Decydującym posunięciem było przejęcie dowodzenia dwoma batalionami, których dotychczasowym zadaniem było tłumienie rozruchów. Dokonali tego dwaj porucznicy: Antoni Stawarz i Ludwik Iwaszko. Ludność Krakowa z entuzjazmem przyjęła wiadomość o końcu austriackiego panowania. Krakowianie wylegli na ulice, aby manifestować radość z odzyskania niepodległości i końca wojny. Cieszyli się wszyscy, żołnierze i cywile, uczeni i robotnicy, a w księdze promocji doktorskich Uniwersytetu Jagiellońskiego zapisano znamienne słowa "Finis Austriae". Dzięki zrozumieniu sytuacji przez Austriaków i dojrzałości strony polskiej, przejęcie władzy odbyło się w spokoju i bez rozlewu krwi, grabieży czy niepotrzebnych dewastacji mienia. Panujący od roku 1916 cesarz Karol nie miał nawet cienia wątpliwości, że zaczyna się nowa epoka. Że należy jak najszybciej zakończyć wojnę, a zniewolonym państwom dać wolność. Warto też pamiętać, że Jan Paweł II otrzymał na chrzcie św. imię Karol, na cześć ostatniego cesarza. Karol był ostatnim błogosławionym ogłoszonym przez Jana Pawła II.

Galeria