Obchody 95. rocznicy odzyskanie niepodległości przez Polskę w Krakowie

- Tablica ta pokazuje, że jesteśmy gotowi czcić bohaterów, dzięki którym możemy żyć w wolnym kraju. Wolność do Krakowa przyszła właśnie z Podgórza. To w tej dzielnicy - będącej do 1915 r. odrębnym miastem - 31 października 1918 r. porucznik Antoni Stawarz rozbroił żołnierzy austriackich stacjonujących w podgórskich koszarach. Wydarzenie to uznaje się za przełomowe w drodze do odzyskania wolności przez Kraków. Potem żołnierze Stawarza przeszli na Rynek Główny, bezkrwawo rozbroili kolejnych zaborców, wynieśli polską flagę i ogłosili Kraków wolnym miastem - powiedział prezydent, Jacek Majchrowski, który odsłonił tablicę.

Tablicę poświęcił ks. proboszcz podgórskiej parafii św. Józefa Antoni Bednarz. Na zakończenie uroczystości młodzież z IV Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie odśpiewała pieśni patriotyczne.

To druga tablica ku czci legionistów z Podgórza. Pierwsza została odsłonięta w 1934 r. i widniała na budynku magistratu przy Rynku Podgórskim przez ok. 50 lat. W latach 80. została usunięta przez ówczesne władze. Do odtworzenia tej tablicy walnie przyczynili się: Stowarzyszenie Podgórze pl, Dom Historii Podgórza i Dom Kultury Podgórze przy wsparciu Rady Dzielnicy XIII Podgórze.

Chwile później złożono kwiaty pod domem, w którym mieszkał kpt. Antoni Stawarz przy pl. Lasoty 3.

Podgórskie uroczystości zakończył uroczysty apel na Placu Niepodległości, w miejscu gdzie stały austriackie koszary, z których to wyszedł oddział żołnierzy pod komendą Antoniego Stwarza.

Ku chwale Niepodległej Polski kanonier Oddziału C. i K. Regimentu Artylerii Fortecznej No. 2 oddał trzykrotną salę z historycznej armaty.

Ciąg dalszy uroczystości krakowskich miał już miejsce na Rynku Głównym.

Robert Springwald

Trochę historii
Pierwsza wojna światowa zakończyła się w Krakowie 31 października 1918. W październiku odzyskiwanie niepodległości zaczęło się na Podgórzu. Mieszkańcy i żołnierze postanowili wziąć sprawy w swoje ręce. Polscy posłowie do austriackiego parlamentu, austriaccy oficerowie polskiej narodowości doprowadzili do pokojowego przejęcia władzy. Trzeba jednak pamiętać, że wcześniej ogłoszono niepodległość w Zakopanem i w Tarnowie. W Krakowie symboliczny wymiar miało przejęcie przez polskich żołnierzy - ubranych jeszcze w austriackie mundury - odwachu pod wieżą Ratuszową. Na czele oddziału stanął Antoni Stawarz, twórca organizacji niepodległościowej, której członkowie, rankiem 31 października 1918 roku rozpoczęli przejmowanie władzy w Krakowie. Decydującym posunięciem było przejęcie dowodzenia dwoma batalionami, których dotychczasowym zadaniem było tłumienie rozruchów. Dokonali tego dwaj porucznicy: Antoni Stawarz i Ludwik Iwaszko. Ludność Krakowa z entuzjazmem przyjęła wiadomość o końcu austriackiego panowania. Krakowianie wylegli na ulice, aby manifestować radość z odzyskania niepodległości i końca wojny. Cieszyli się wszyscy, żołnierze i cywile, uczeni i robotnicy, a w księdze promocji doktorskich Uniwersytetu Jagiellońskiego zapisano znamienne słowa "Finis Austriae". Dzięki zrozumieniu sytuacji przez Austriaków i dojrzałości strony polskiej, przejęcie władzy odbyło się w spokoju i bez rozlewu krwi, grabieży czy niepotrzebnych dewastacji mienia. Panujący od roku 1916 cesarz Karol nie miał nawet cienia wątpliwości, że zaczyna się nowa epoka. Że należy jak najszybciej zakończyć wojnę, a zniewolonym państwom dać wolność. Warto też pamiętać, że Jan Paweł II otrzymał na chrzcie św. imię Karol, na cześć ostatniego cesarza. Karol był ostatnim błogosławionym ogłoszonym przez Jana Pawła II.