Post - 8 Niedziela Zwykła - Rok B - 02.26.20006

W najnowszym wydaniu „Nowej encyklopedii powszechnej PWN-u” nie znajdziemy hasła „post”. Jest to duże niedopatrzenie autorów tego dzieła. Ale może to być także znakiem dzisiejszych czasów. Człowiek współczesny powstrzymuje się często od spożywania pokarmów, picia napojów ze względu na zdrowie fizyczne, czy też wygląd. Nie nazywa tego jednak postem tylko dietą odchudzającą. Niektórzy stosują tak drastyczne metody odchudzania, że konieczna jest interwencja lekarza, aby odchudzający nie zamorzył się na śmierć. Najczęściej jednak odchudzający się wybierają drogę, której sens oddaje polskie porzekadło: „Aby wilk był syty i owca cała”, tzn. jeść bez umiaru i nie utyć. Służą temu całe półki produktów, które nie zawierają grama białka, tłuszczu, cukru i prawie zero kalorii. A zatem można bezkarnie pochłaniać ogromne ilości pokarmów i napojów. Nie wiem jednak czy bezkarnie. Chyba jest to niemożliwe, „aby wilk był syty i owca cala.” Z drugiej strony to dietetyczne szaleństwa to krzycząca niesprawiedliwość współczesnego świata, gdzie większa część ludzkości szuka odrobiny białka, tłuszczu, cukru, aby tylko przeżyć do jutra.

Człowiek zawsze, z różnych względów, powstrzymywał się od spożywania pokarmów. Starożytni Egipcjanie pościli, aby wyglądać młodo. Starożytni Grecy-, aby zachować psychiczną sprawność. Indianie - aby pokazać odwagę. Rosyjscy malarze ikon pościli, aby lepiej wyeksponować mistyczny aspekt malowanych obrazów. Inny był motyw postu uczniów Jana Chrzciciela. I tylko ten ostatni mieści się w definicji postu, jaką możemy wyczytać w Słowniku teologicznym: „Post- powstrzymanie się od jedzenia niektórych potraw oraz czasowe ograniczenie ilości spożycia z motywów religijno- moralnych. Stanowi ono wyraz postawy pokutnej chrześcijanina. Zachowanie postu jest przejawem duchowej przemiany i aktem cnoty umiarkowania.” A zatem racje religijno- moralne są zasadniczym motywem postu, a wszystkie inne jak; zachowanie sprawności fizycznej, umysłowej itp. są czymś wtórnym.

Izraelici podejmowali post z racji przebłagania za grzechy (Prawo nakazywało post w Dniu Przebłagania), śmierci kogoś bliskiego i przygotowania się na bliskie przybycie Mesjasza i Królestwa Bożego. Ewangelia nie mówi, dlaczego uczniowie Jana Chrzciciela pościli. Jednak uwzględniając szerszy kontekst możemy się domyślać, że w ten sposób przygotowywali się oni na przyjście Mesjasza i jego Królestwa. Wraz z przyjściem Jezusa, w pewnym sensie ta racja postu stała się nieaktualna. Dlatego Chrystus na zarzut, dlaczego uczniowie Jana poszczą a Jego nie, odpowiada: „Czy goście weselni mogą pościć, dopóki pan młody jest z nimi? Nie mogą pościć jak długo pana młodego mają u siebie.” Zaślubiny są obrazem związku Narodu Wybranego z Bogiem. Przyjście Mesjasza to niespotykane do tej pory zbliżenie się Boga do człowieka. Jest to czas wesela, czas zaślubin Boga z ludem. Religia, a więc to wszystko, co zawiera się w relacji Bóg- człowiek nabiera nowego kształtu. Domaga się także nowych form wyrażania wiary, bo stare nie są w stanie ich pomieścić. Dlatego Chrystus mówi: „Nikt też młodego wina nie wlewa do starych bukłaków. W przeciwnym razie wino rozerwie bukłaki; i wino przepadnie i bukłaki.” Ten, kto tego nie zauważa i chce Ewangelię zawrzeć w starych formach, dawnych przepisach religijnych, w tym także postnych, jest podobny do tego, kto nowe wino wlewa do starych bukłaków. Stare bukłaki nie wytrzymują fermentacji nowego wina i pękają.

Jaki zatem jest sens postu po tym niepowtarzalnym wydarzeniu, jakim było narodzenie Jezusa w Betlejem? Mimo zstąpienia Boga na ziemię, człowiek nadal pozostał poszukiwaczem Boga. Szuka Go i odnajduje na różne sposoby. Post, w tym szukaniu odgrywa bardzo ważną rolę. Chroni nas przed przecenianiem wartości materialnych, otwiera na wartości duchowe i uczy wyrzeczenia, które jest nieodzowne w zdobywaniu wartości wyższych.

Ks. Ryszard Koper